1at uero cum in concauam partem incidit retineri neceſſe eſt: atque ita
pondus non amplius deſcendit, rota ſiſtitur, malleus manet immo
bilis: ſpatia ergo quæ ſunt inter cauitates ſunt ſecundum magnitu
dinem proportionis numerórum horarum, uel ad ſex, uel ad duode
cim, uel ad uiginti
182[Figure 182]
quatuor terminan
tium. Ita quod, gra
tia exempli, ſit iam
in cauitate a duode
cimę horæ uncus, di
uidam circulum to
tum in duas partes
æquales, quia in ſin
gulis medietatibus
propoſitum eſt, duo
decim facere cauita
tes pro unco retinen
do. Et quia in una
quaque medietate o
portet, ut pulſent ho
ræ lxxviij, & præterea ſint ibi ſex ſpatia cauitatum, quarum ſingulæ
contineant, gratia exempli, duo ſpatia unius ictus, ut certius retinea
tur uncus, erunt igitur ſpatia omnia nonaginta: diuidemus ergo me
dietatem circuli utranque in nonaginta partes æquales incipiendo
ab a, & dabimus b primæ horę quod ſpatium eſt unius tantum par
tis ex nonaginta, poſt deſcribemus c cauitatem duarum partium,
ita ubi ictum unum dederit uncus, retinebitur in c, pòſt accipiemus
duo ſpatia, & ſint ſignificata d litera, poſt quę faciemus cauitatem e:
& ita uncus bis cadet in d, & pulſabunt duo ictus, & pòſt retinebi
tur uncus in e. Et poſt accipiam ſpatium trium partium, quod ſit f,
& poſt deſcribam cauitatem g duarum partium, atque ita procedam
uſque ad duodecim.
pondus non amplius deſcendit, rota ſiſtitur, malleus manet immo
bilis: ſpatia ergo quæ ſunt inter cauitates ſunt ſecundum magnitu
dinem proportionis numerórum horarum, uel ad ſex, uel ad duode
cim, uel ad uiginti
182[Figure 182]quatuor terminan
tium. Ita quod, gra
tia exempli, ſit iam
in cauitate a duode
cimę horæ uncus, di
uidam circulum to
tum in duas partes
æquales, quia in ſin
gulis medietatibus
propoſitum eſt, duo
decim facere cauita
tes pro unco retinen
do. Et quia in una
quaque medietate o
portet, ut pulſent ho
ræ lxxviij, & præterea ſint ibi ſex ſpatia cauitatum, quarum ſingulæ
contineant, gratia exempli, duo ſpatia unius ictus, ut certius retinea
tur uncus, erunt igitur ſpatia omnia nonaginta: diuidemus ergo me
dietatem circuli utranque in nonaginta partes æquales incipiendo
ab a, & dabimus b primæ horę quod ſpatium eſt unius tantum par
tis ex nonaginta, poſt deſcribemus c cauitatem duarum partium,
ita ubi ictum unum dederit uncus, retinebitur in c, pòſt accipiemus
duo ſpatia, & ſint ſignificata d litera, poſt quę faciemus cauitatem e:
& ita uncus bis cadet in d, & pulſabunt duo ictus, & pòſt retinebi
tur uncus in e. Et poſt accipiam ſpatium trium partium, quod ſit f,
& poſt deſcribam cauitatem g duarum partium, atque ita procedam
uſque ad duodecim.
Ex quo manifeſtum eſt pondus quod agit rotam uolæ non de
ſcendere, niſi dum horæ pulſant, ſecus quieſcere.
Cor^{m}. 1.
Secundum, quòd deſcendit illud pondus plus & minus, iuxta
proportionem numeri horarum, ita quod quando pulſabit una ho
ra parum ualde deſcendet, cum ſex horæ ſexcuplo magis, cum duo
decim adhuc longè magis, id eſt duplo plus quàm cum pulſant
ſex horæ.
proportionem numeri horarum, ita quod quando pulſabit una ho
ra parum ualde deſcendet, cum ſex horæ ſexcuplo magis, cum duo
decim adhuc longè magis, id eſt duplo plus quàm cum pulſant
ſex horæ.
Cor^{m}. 2.
Secunda conſtructio hanc habet rationem: Cum n rota indicis
coniuncta fuerit rotæ, quæ transfert malleum, neceſſe eſt ut unà
coniuncta fuerit rotæ, quæ transfert malleum, neceſſe eſt ut unà