Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
81 29
82 30
83 31
84 32
85 33
86 34
87 35
88 36
89 37
90 38
91 39
92 40
93 41
94 42
95 43
96 44
97 45
98 46
99 47
100 48
101 49
102 50
103 51
104 52
105 53
106 54
107 55
108 56
109 57
110 58
< >
page |< < (124) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="124" file="0176" n="176" rhead="THEORIÆ"/>
            ctum non jacentia, & </s>
            <s xml:space="preserve">ducatur recta per prima duo, quæ per
              <lb/>
            tertium non tranſibit, adeoque per ipſam duci poterit planum,
              <lb/>
            quod non tranſeat per tertium, tum ultra omnem punctorum
              <lb/>
            congeriem planum ipſi parallelum. </s>
            <s xml:space="preserve">Ad id ſecundum nihil ac-
              <lb/>
            ceſſiſſet illo tempore, quo a primo loci puncto deveniſſet ad
              <lb/>
            fecundum, & </s>
            <s xml:space="preserve">eo tempore, quo iviſſet a ſecundo ad tertium.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">acceſſiſſet per intervallum æquale diſtantiæ a priore plano, adeo,
              <lb/>
            que acceſſus iterum proportionales temporibus non fuiſſent-
              <lb/>
            Demum motus erit æquabilis. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim ultra omnia puncta
              <lb/>
            concipiatur planum perpendiculare rectæ, per quam movetur
              <lb/>
            ipſum centrum commune gravitatis, jacens ad eam partem, in
              <lb/>
            quam id progreditur, acceſſus ad ipſum planum erit totus in-
              <lb/>
            teger motus ejuſdem centri; </s>
            <s xml:space="preserve">adeoque cum ii acceſſus debeant
              <lb/>
            eſſe proportionales temporibus; </s>
            <s xml:space="preserve">erunt ipſis temporibus propor-
              <lb/>
            tionales motus integri; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">idcirco non tantum rectilineus, ſed
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">uniformis erit motus; </s>
            <s xml:space="preserve">unde jam evidentiſſime patet theore-
              <lb/>
            ma totum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">264. </s>
            <s xml:space="preserve">Ex eodem fonte, ex quo profluxit hoc generale theore-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0176-01" xlink:href="note-0176-01a" xml:space="preserve">Corollarium de
                <lb/>
              quantitate mo-
                <lb/>
              tus in eandem
                <lb/>
              plagam conſer-
                <lb/>
              vata in Mun-
                <lb/>
              do.</note>
            ma, ſponte fluit hoc aliud ut conſectarium: </s>
            <s xml:space="preserve">quantitas motus
              <lb/>
            in Mundo conſervatur ſemper eadem, ſi ea computetur ſecundum
              <lb/>
            directionem quancunque ita, ut motus ſecundum directionem op-
              <lb/>
            poſitam conſideretur ut negativus, ejuſmodi motuum contrariorum
              <lb/>
            ſumma ſubtracta a ſumma directorum. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim conſideretur ei-
              <lb/>
            dem directioni perpendiculare planum ultra omnia materiæ pun-
              <lb/>
            cta, quantitas motus in ea directione eſt ſumma omnium ac-
              <lb/>
            ceſſuum, demptis omnibus receſſibus, quæ ſumma tempuſculis
              <lb/>
            æqualibus manet eadem, cum mutuæ vires inducant acceſſus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">receſſus ſe mutuo deſtruentes; </s>
            <s xml:space="preserve">nec ejuſmodi conſervationi ob-
              <lb/>
            funt liberi motus ab anima noſtra producti, cum nec ipſa vires
              <lb/>
            ullas poſſit exerere, niſi quæ agant in partes oppoſitas æqualiter
              <lb/>
            juxta num. </s>
            <s xml:space="preserve">74.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">265. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro ex illo Newtoniano theoremate ſtatim jam pro-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0176-02" xlink:href="note-0176-02a" xml:space="preserve">Æ qualitas a-
                <lb/>
              ctionis & re-
                <lb/>
              actionis in maſ
                <lb/>
                <gap/>
              s inde orta.</note>
            ſluit lex actionis, & </s>
            <s xml:space="preserve">reactionis æqualium pro maſſis omni-
              <lb/>
            bus. </s>
            <s xml:space="preserve">Nimirum ſi duæ maſſæ quæcunque in ſe invicem agant
              <lb/>
            viribus quibuſcunque mutuis, & </s>
            <s xml:space="preserve">inter ſingula punctorum bi-
              <lb/>
            naria æqualibus; </s>
            <s xml:space="preserve">binæ illæ maſſæ acquirent ab actionibus mu-
              <lb/>
            tuis ſummas motuum æquales in partes contrarias, & </s>
            <s xml:space="preserve">celerita-
              <lb/>
            tes acquiſitæ ab earum centris gravitatis in partes oppoſitas,
              <lb/>
            componendæ cum antecedentibus ipſarum celeritatibus, erunt
              <lb/>
            in ratione reciproca maſſarum. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam centrum commune gra-
              <lb/>
            vitatis omnium a mutuis actionibus nihil turbabitur per hoc
              <lb/>
            theorema, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſive ejuſmodi vires agant, ſive non agant, ſed ſo-
              <lb/>
            lius inertiæ effectus habeantur; </s>
            <s xml:space="preserve">ſemper ab eodem communi gra-
              <lb/>
            vitatis centro diſtabunt ea bina gravitatis centra hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde
              <lb/>
            in directum ad diſtantias reciproce proportionales maſſis ipſis per
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:space="preserve">253. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare ſi præter priores motus ex vi inertiæ unifor-
              <lb/>
            mes, ob actionem mutuam adhuc magis ad hoc commune centrum
              <lb/>
            accedet alterum ex iis, vel ab eo recedet; </s>
            <s xml:space="preserve">accedet & </s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>