Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[101] l t b e a q g z
[102] t f g q a c b
[103] z g q h c b
[104] b z a c g h d
[105] t k m b f d a o e g c h q
[106] a z m d h f b t b e q q g
[107] l p m t n b d a c g x s u q
[108] z t a l m e d b p g
[109] g c z e d h a b
[110] g c f q a h d e z b
[111] h l m t k g e b f d p q o z a
[112] e p o l g h n d m t b q a z
[113] o e k m f l g h d t b q a z
[114] b u a x r o i c p e d z s h g q
[115] l m c k p q o f n y
[116] b a m h e f t d z n p l g q
[117] b a t h e p d z n l k g q
[118] l e p d a b g
[119] h d t b q g
[120] e o f n p d a b g
[121] e o f t p d a b g k
[122] e o f t p k d a b g
[123] t z e b a g h d
[124] t z e b a g h d
[125] z t n q p i b k f e l a n m g h d
[126] z t n q b k f a e o g h d
[127] k e t o z r l g b x n p f m q d s n a
[128] b o p n g k e f d a q l m
[129] b t o u p n g k e f d a q z m
[130] b u t o p n g k e f d a q z m
< >
page |< < (171) of 778 > >|
177171OPTICAE LIBER V. metris à centro inæquabiliter diſtantia, reflectuntur à quolibet puncto peripheriæ inter ſemidia
metros, extra quas ſunt, comprehenſæ: excepto eo, in quo ſecans diameter terminatur. 28 p 8.
AMplius: ductis diametris b q, a g: & diametro e z diuidente angulum b d g per æqualia. Dico,
quòd quodcũq;
punctũ ſumatur in arcu a q, pręter punctũ z: [à pũcto enim z reflectũtur tan
tùm pũcta diametrorũ à centro æquabiliter diſtania, ut conſtat è ſuperioribus numeris] ab
illo poterunt reflecti infinita paria punctorũ, inæqualiter à centro diſtantiũ.
Verbi gratia: ſumatur h
punctum:
& ſumatur in ſemidiametro g d punctũ l: & à ſemidiametro b d ſecetur m d, æqualis l d:
[per 3 p 1] & ducantur lineę l m, l h, m h, d h.
Punctũ, in quo e z diuidit l m, ſit f: erit [per 4 p 1] f l æqua-
lis f m:
& ducatur h d, quouſq; cadat ſuper l m in pun-
116[Figure 116]b a m h e f t d z n p l g q cto n:
erit igitur l n minor m n. Verùm cum angulus
m d f ſit æqualis f d l [ex theſi] & angulo q d z:
[per
15 p 1] & angulus m d a æqualis angulo l d q:
[per ean
dem] & angulus a d h æqualis angulo n d l:
erit angu-
lus l d h maior angulo m d h:
[Quia enim m d n, id eſt
per 15 p 1 h d q maior eſt n d l, id eſt a d h, & m d a æ-
quatur ipſi l d q:
angulus igitur l d h maior eſt angulo
m d h] igitur [per 24 p 1] l h erit maior m h:
cum m d,
d h æqualia ſint l d, d h.
Erit ergo angulus d h l minor
angulo d h m.
Si enim eſſet æqualis: eſſet proportio l
h ad h m, ſicut l n ad n m:
[per 3 p 6] qđ eſt impoſsibi
le.
[Sic enim maior l h ad minorẽ h m eandẽ haberet
rationẽ, quam minor l n ad maiorẽ n m.
] Si autẽ fue-
rit maior:
ſecetur ex e o æqualis: & improbabitur eo-
dẽ modo.
Igitur eſt minor. Secetur igitur ab angulo
m h d ęqualis illi [d h l:
] qui ſit t h d. Igitur t reflectetur
ad l à puncto h [per 12 n 4.
] Et linea t d eſt minor l d.
[quia minor eſt d m, pertheſin æquali ipſi d l.
] Similiter ſi ſumãtur in ſemidiametris b d, g d alia pun
cta, quàm l, m, æqualiter à puncto d diſtantia:
probabitur ſimiliter, quòd à puncto h fit reflexio pun-
ctorum ad inuicem, in æqualiter diſtantium à centro:
& ita de infinitis punctis in his diametris ſum-
ptis ſimilis erit probatio:
& à quocunq; puncto arcus a q ſumpto, præter quàm à puncto z.
75. Si uiſus & uiſibile in diuerſis diametris circuli (qui eſt cõmunis ſectio ſuperficierũ refle-
xiõis, et ſpeculι ſphærici caui) à cẽtro inæquabilιter diſtãtia, à pũcto aliquo peripheriæinter ſemi
diametros, extr a quas ſunt, inter ſe mutuò reflectãtur: ab uno tatùm puncto reflectẽtur. 29 p 8.
AMplius: ſumptis punctis t, l in diametris: quorũ inæqualis ſit lõgitudo à centro: reflectantur
ipla ad inuicẽ à puncto h:
nõ poterit reflecti t ad l ab alio puncto arcus a q, quàm à puncto h.
Si enim ab alio:
ſit illud k: & ducantur, t k, l k,
117[Figure 117]b a t h e p d z n l k g q d k, l t, t h, l h, n d h:
& producatur d k; quouſq; con-
currat cum l t in puncto p [concurret autem, quia
ſecat angulũ t k l à baſi t l ſubtenſum.
] Palàm, quòd
proportio l h ad h t, ſicut l n ad n t.
[per 3 p 6: quia e-
nim t ex theſi eſt reflexionis punctũ:
æquabitur per
12 n 4 angulus l h n angulo t h n.
] Et ſimiliter cũ an-
gulus t p k ſit æqualis l k p, exhypotheſi:
erit [per 3 p
6] proportio l k ad k t, ſicut l p ad p t:
Sed [per 7
p 3] l h maior l k, & t h minor t k:
igitur maior eſt pro
portio l h ad t h, quàm l k ad t k.
[ut patet per 8 p 5. ]
Quare maior erit proportio l n ad n t, quàm l p ad p
t:
quod planè impoſsibile. [Quia enim l n minor eſt
l p per 9 ax:
& n t maior p t: erit ratio l n ad n t mi-
nor, quàm ratio l p ad p t, ut conſtat ex 8 p 5.
] Re-
ſtat, ut ab alio puncto arcus a q, quàm à puncto h
non poſsit t reflecti ad l.
Palàm igitur, quæ acci-
dunt in arcu a q.
76. Viſu in diametro circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierũ, reflexionis & ſpeculi ſphæ-
rici caui) intra peripheriam poſito: uiſibile cum uiſu à centro utlibet diſtans: à quolιbet ſemicir-
culi puncto ad ipſum reflecti poteſt. 30 p 8.
AMplius: ſit a centrũ uiſus: b centrum ſpeculi: & ducatur diameter d a b g: & ſumatur ſuperfi.
cies, in qua ſit a b quocunq;
modo: quæ ſecabit ſphærã ſuper circulum: [per 1 th. 1 ſphær. ] qui
ſit d l g.
Dico, quòd à quolibet puncto ſemicirculi d l g reflectuntur puncta ad a, inæqualis
longitudinis à centro, cum eo.
Verbi gratia: ſumatur punctũ e: & ducantur lineę e a, e b. Palàm, quòd
angulus a e b erit acutus:
quia cadet in minorem arcum ſemicirculo. [Nam angulus inſiſtens in pe-
ripheriam ſemicirculi rectus eſt per 31 p 3.
Vel etiã angulus a e b acutus eſt per ea, quæ 60 n demon-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index