Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008039
">
<
pb
pagenum
="
528
"
xlink:href
="
016/01/177.jpg
"/>
cubitorum promuſcidis imo alligare, cùm
<
lb
/>
quo hoſtes occideret. </
s
>
<
s
id
="
s.008040
">Solet enim ſola vo
<
lb
/>
ce rectoris monitus noſcere, quos ferire
<
lb
/>
debeat, & à quibus debeat abſtinere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008041
">Tantum verò etiam corpori ineſt robo
<
lb
/>
ris, vt duo ex his iuncti nauem maximam
<
lb
/>
onuſtam in terram trahant. </
s
>
<
s
id
="
s.008042
">Olim quoque
<
lb
/>
& nunc Indi ſolent duabus catenis ferreis
<
lb
/>
circumligatis ſub ventre duas addere cli
<
lb
/>
tellas alteram hincinde, illiſque ligneum
<
lb
/>
ſuperimponere caſtellum, in quibus ſeni
<
lb
/>
homines erecti, & quandoque etiam vſ
<
lb
/>
que ad quatuordecim, pugnantes omni
<
lb
/>
telorum genere, ſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.008043
">Sed nunc ob tor
<
lb
/>
menta bellica euiluit id pugnæ genus, tum
<
lb
/>
maximè quòd elephantes ignem formi
<
lb
/>
dant: ideoque aduerſus illos Indi faces
<
lb
/>
ferre ſolent, à quibus adeò terrentur, vt
<
lb
/>
longè plus mali fugiendo ſuis, quàm ho
<
lb
/>
ſtibus pugnando inferant. </
s
>
<
s
id
="
s.008044
">Fœminæ ira
<
lb
/>
cundiores ſunt, ac ſæuiores, robuſtioreſ
<
lb
/>
que maſculis, licet corpore minores. </
s
>
<
s
id
="
s.008045
">Et,
<
lb
/>
quòd mirum eſt, cùm tam tardè ad iu
<
lb
/>
uentutem perueniant, à duodecimo tamen
<
lb
/>
anno geſtare fœtum, cùm celerrimè: à de
<
lb
/>
cimoquinto, cùm tardiſſimè incipiunt: fe
<
lb
/>
runt autem toto biennio. </
s
>
<
s
id
="
s.008046
">Similiter maſculus
<
lb
/>
quinto anno Venere vti incipit, coitque ve
<
lb
/>
re, nec niſi ſingulo triennio redit ad Ve
<
lb
/>
nerem: & quàm ſemel grauidam relique
<
lb
/>
rit, inire ampliùs non ſuſtinet. </
s
>
<
s
id
="
s.008047
">Catulus
<
lb
/>
ipſe cùm naſcitur trimeſtrem vitulum æ
<
lb
/>
quat: cumque ambulat adeò gradatim pro
<
lb
/>
greditur, vt mula edocta, aut aſturco vi
<
lb
/>
deatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008048
">Grandiores autem adeò molliter in
<
lb
/>
cedunt, vt velut nauigantibus per mare,
<
lb
/>
his qui non aſſueti inſederint, aut in li
<
lb
/>
gneis caſtellis vehuntur, nausea commo
<
lb
/>
ueatur propter corporis magnitudinem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008049
">Licet leniter incedat: homo greſſu conci
<
lb
/>
tato vix eum aſſequi poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008050
">Cibum maxi
<
lb
/>
mum capiunt & potum, ſupra quàm cre
<
lb
/>
di poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008051
">Regionibus frigidioribus alunt
<
lb
/>
eos frumento cocto & melle, vt cœli in
<
lb
/>
iuriam ſuſtinere poſſint: in propriis autem
<
lb
/>
regionibus, herbis & ramis tum fructibus
<
lb
/>
veſcuntur: vnde arbores ob id proſter
<
lb
/>
nunt: habitant locis paluſtribus, atque
<
lb
/>
limoſis, regionibuſque calidis. </
s
>
<
s
id
="
s.008052
">Sunt cupidi
<
lb
/>
gloriæ: & quæ diſcunt die, ſolent nocte
<
lb
/>
meditari. </
s
>
<
s
id
="
s.008053
">Ferunt aprorum vocem formare,
<
lb
/>
vt ab equis formidantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008054
">Sed hunc quem
<
lb
/>
hîc vidimus adeò non formidare equi vi
<
lb
/>
debantur, vt mulæ alioquin timidiſſimæ ad
<
lb
/>
eum ſpontè accederent: quamobrem de ira
<
lb
/>
tis elephantis & in pugna, ac de voce ip
<
lb
/>
ſa eius, id intelligendum eſſe reor. </
s
>
<
s
id
="
s.008055
">Pro
<
lb
/>
boſcidi
<
expan
abbr
="
tantã
">tantam</
expan
>
facilitas tractandi, vt etiam
<
lb
/>
ſtipem colligat: vnde illud Auguſti ada
<
lb
/>
gium, Tanquam ſtipem
<
expan
abbr
="
elephãto
">elephanto</
expan
>
porrectu
<
lb
/>
rus: conſtringit enim eam in imo vt libet,
<
lb
/>
parteſque alias extendit, alias contrahit,
<
lb
/>
vt non melius digitis homo quicquam ap
<
lb
/>
prehendat. </
s
>
<
s
id
="
s.008056
">Precioſiſſima in illis ſunt, den
<
lb
/>
tes hi qui prominent, & virga, apud In
<
lb
/>
dos etiam, vt maximi veneat, neſcio in
<
lb
/>
quem vſum niſi ob Venerem, ideoque ex
<
lb
/>
petita regibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008057
">Dentes verò ipſi, quia ex
<
lb
/>
his ebur optimum conſtat, nam ex om
<
lb
/>
nibus elephantorum oſſibus fit: ſed præci
<
lb
/>
puum ex his dentibus, viliſſimum ex oſſi
<
lb
/>
bus: medium eſt, quod ex dentibus mola
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1126
"/>
<
lb
/>
ribus. </
s
>
<
s
id
="
s.008058
">Omne ebur tenax eſt, ſolidum &
<
expan
abbr
="
cã-didum
">can
<
lb
/>
didum</
expan
>
, ideoque ad pectines nihil melius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008059
">Nobilitas illi tanta: vt inter gemmas & au
<
lb
/>
rum ſedeat, quamvis copia viliorem effice
<
lb
/>
re deberet. </
s
>
<
s
id
="
s.008060
">Seruatur oleo, vel aqua, aliter
<
lb
/>
ſiccatur: ſiccatum primò nitorem amittit,
<
lb
/>
inde exeditur, demum etiam frangitur. </
s
>
<
s
id
="
s.008061
">De
<
lb
/>
fenditur igitur ab aëris iniuria vapore olei,
<
lb
/>
aut aquæ. </
s
>
<
s
id
="
s.008062
">Iuuenculis candidiores & mollio
<
lb
/>
res, vt in omni animalium genere dentes:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1127
"/>
<
lb
/>
ſenibus grandiores, duriores, ſicciores, ni
<
lb
/>
griores: optimi ad opera quæque in adui
<
lb
/>
tis. </
s
>
<
s
id
="
s.008063
">Incertum eſt an mutentur dentes hi:
<
lb
/>
ſed ſi mutantur, ſemel omninò tantùm
<
lb
/>
mutari neceſſe eſt: ob id nata diſputatio
<
lb
/>
inter Pauſaniam & Philoſtratum: Pauſa
<
lb
/>
nias cornua, Philoſtratus dentes eſſe con
<
lb
/>
tendit: diſputatio ſanè pulchra, ſed more
<
lb
/>
Græcorum, maximeque oratorum, inutilis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008064
">Iuba & Pauſanias cornua eſſe aiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008065
">Pri
<
lb
/>
mùm dicit Iuba, cornua nunquam mu
<
lb
/>
tantur, vt in bobus, & capris: dentes mu
<
lb
/>
tantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008066
">Elephantorum dentes non mutan
<
lb
/>
tur non igitur ſunt dentes, ſed potius cor
<
lb
/>
nua. </
s
>
<
s
id
="
s.008067
">Pauſanias aſſumpto contrario idem
<
lb
/>
concludit, inquit enim: Cornua mutantur,
<
lb
/>
vt in ceruis: maiores dentes nunquam, ne
<
lb
/>
que enim apris hi qui prominent mutantur:
<
lb
/>
at dentes elephantorum mutantur: non igitur
<
lb
/>
dentes elephantorum, dentes ſunt, ſed potius
<
lb
/>
cornua. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008068
">
<
margin.target
id
="
marg1126
"/>
Ebur quid
<
lb
/>
ſit, etiam
<
lb
/>
quot gene
<
lb
/>
rum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008069
">Ebur quomo
<
lb
/>
do ſeruetur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008070
">
<
margin.target
id
="
marg1127
"/>
Pauſanie &
<
lb
/>
Philoſtrati
<
lb
/>
diſputatio de
<
lb
/>
dentibus ele
<
lb
/>
phantorum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008071
">Dentes quoque è mandibulis naſcuntur,
<
lb
/>
cornua ex temporibus: at elephantorum
<
lb
/>
dentes ex temporibus naſcuntur, non ex
<
lb
/>
mandibulis, hocque vidiſſe in elephanti
<
lb
/>
caluaria affirmat Pauſanias. </
s
>
<
s
id
="
s.008072
">Deinde dentes,
<
lb
/>
qui fulmina in apro vocantur, in mandibu
<
lb
/>
la inferiore naſcuntur: at in elephanto pa
<
lb
/>
làm eſt, ſi modò ex mandibula oriantur, ex
<
lb
/>
ſuperiore oriri. </
s
>
<
s
id
="
s.008073
">Elephas quoque exacuere il
<
lb
/>
los ſolet, vt tauri cornua, quod in dentibus
<
lb
/>
inſuetum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008074
">Denique elephantorum den
<
lb
/>
tes igne molliuntur & diriguntur, quod
<
lb
/>
proprium eſt cornibus: nam dentes potius
<
lb
/>
vruntur ab igne, quàm molliantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008075
">His
<
lb
/>
quinque rationibus tum Iuba, tum Pauſa
<
lb
/>
nias vtuntur, ad demonſtrandum, elephanti
<
lb
/>
dentes, dentes non meritò appellari debe
<
lb
/>
re, ſed cornua potius. </
s
>
<
s
id
="
s.008076
">Nos quoque duas ra
<
lb
/>
tiones firmiores adiicimus. </
s
>
<
s
id
="
s.008077
">Primum, quòd
<
lb
/>
elephantorum dentes teretes ſunt, exacte
<
lb
/>
que rotundi, abſque acie, quòd cornibus
<
lb
/>
proprium eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008078
">Nam dentes omnes mucrona
<
lb
/>
ti ſunt, vt apri, & canum atque aliorum om
<
lb
/>
nium. </
s
>
<
s
id
="
s.008079
">Elephas etiam dentibus ( vt dictum
<
lb
/>
eſt caret in anteriore parte, non ſolùm ſu
<
lb
/>
periore mandibula, ſed inferiore etiam, quòd
<
lb
/>
proprium eſt ſolùm cornigeris animalibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008080
">
<
expan
abbr
="
Elephãti
">Elephanti</
expan
>
igitur cornua illa erunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008081
">Philoſtra
<
lb
/>
tus autem tres adducit rationes, ad demon
<
lb
/>
ſtrandum quòd hi dentes ſint, non cornua.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008082
">Primam quòd cornibus iuxta annorum nu
<
lb
/>
merum circuli quidam innaſcuntur in radi
<
lb
/>
ce, vt in bobus, ac capris: dentibus nihil,
<
lb
/>
ſed ſunt vndique leues, nec annorum nu
<
lb
/>
mero quicquam accedit præter magnitudi
<
lb
/>
nem: at elephantorum dentes tales ſunt ſci
<
lb
/>
licet leues & abſque circulis. </
s
>
<
s
id
="
s.008083
">Hi etiam ſolidi </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>