Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002025">
                <pb pagenum="174" xlink:href="025/01/178.jpg"/>
              enim angulo intelligi debent ea, quæ ſupra dicta ſunt; quo ſemel admiſ­
                <lb/>
              ſo, vides, quàm modica ſit preſſionis differentia, ac proinde minimus ferè
                <lb/>
              illius effectus. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002026">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002027"> Ea, quæ modò dixiſti, multam mihi lucem attulerunt; &
                <lb/>
              jam mihi ſolvere poſſe videor illa, quæ mihi paulò ante in mentem ve­
                <lb/>
              nerunt; primum erat, quod in imo aëris tractu, aqua per canalicu­
                <lb/>
              lum altiùs attolli deberet, quod tamen fieri non exiſtimo; ſed hoc facilè
                <lb/>
              ſolvitur; quia modica illa differentia in vtroque ſitu ſub ſenſum non ca­
                <lb/>
              dit. </s>
              <s id="s.002028">Alterum erat paulò difficiliùs, quod ſcilicet in Plenilunio & Novi­
                <lb/>
              lunio longè altius attolli deberet, quia tunc aër gravior eſt; ſed profe­
                <lb/>
              ctò cùm illa gravitas aëris ab humore admixto procedat, qui reverà non
                <lb/>
              comprimitur, non ſequitur, aëra compreſſiorem eſſe, licèt gravior ſit,
                <lb/>
              non quidem per ſe, ſed per accidens, vt aiunt. </s>
              <s id="s.002029">Tertium denique, quod
                <lb/>
              jam ſupra indicaveras, cuipiam fortè difficillimum videbitur; nempe
                <lb/>
              tempore ſummi æſtus, cùm minor incubet aëris gravitatio, aër minus
                <lb/>
              compreſſus eſt; ſub finem verò refluxus cùm major incubet gravitatio, ac
                <lb/>
              proinde aër compreſſior fit; hac hora humor per canaliculum altiùs, il­
                <lb/>
              la verò minùs altè aſſurgeret, quod tamen, opinor, minimè ſuccedit;
                <lb/>
              facilè tamen reſponderi poteſt, immò reſpondeo, hoc non facere, vt hu­
                <lb/>
              mor altiùs attollatur, cùm maneat ſenſibiliter eadem inæqualis preſſionis
                <lb/>
              proportio; ſive aër compreſſior, ſive minùs compreſſus ſit; ſed hoc jam
                <lb/>
              ſupra indicaſti, Antime; Non nego tamen compreſſioris aëris alios ef­
                <lb/>
              fectus eſſe poſſe; ſed in hoc caſu novus effectus non eſt; hæc porrò re­
                <lb/>
              ſponſio in primum illud, quod ſupra expoſui, optimè quadrat, vt patet:
                <lb/>
              antequam autem ad tuas guttulas & bullas orationem convertas, ſcire ve­
                <lb/>
              lim, cur humor aliquando aſſurgat per canaliculum velociſſimo motu, ali­
                <lb/>
              quando verò tardiùs; præſertim ſi canaliculus inclinetur, quod aliquando
                <lb/>
              memini, à me probatum fuiſſe. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002030">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002031"> Citò aſſurgit, quando humefacta ſuperficie cava canali­
                <lb/>
              culi, nullas ſalebras, nulla impedimenta humor invenit; vbi tamen in
                <lb/>
              dictas aſperitates aſſurgens humor incurrit, tardiùs haud dubiè progredi­
                <lb/>
              tur; cujus rei clariſſimam analogiam habes in aqua per ſiccum alveum
                <lb/>
              currente, cujus curſus ab inæquali alvei ſuperficie ſiſtitur & impedi­
                <lb/>
              tur, ac proinde lentiùs fluit; ideò porrò per inclinatum alveum prædi­
                <lb/>
              cta motus tarditas obſervatur, quia ſcilicet ex parte, in dictam vitri
                <lb/>
              ſuperficiem incumbit, ac proinde in prædictas ſalebras magis incur­
                <lb/>
              rit; ſed jam ad guttas & bullas venio, & ante omnia, quæro ex te,
                <lb/>
              Auguſtine, vnde illam Figuram Sphæricam habeat gutta, præſertim ſi pau­
                <lb/>
              lò minor eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002032">
                <emph type="italics"/>
              Auguſt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002033"> Varij varia de hoc argumento, quæ quia merè commenti­
                <lb/>
              tia eſſe puto, & fictitia, ad ſalvandum hoc experimentum vltro præter­
                <lb/>
              mitto, præſertim cùm ex iis, quæ huc vſque à te dicta ſunt, veram hu­
                <lb/>
              jus rei cauſam, germanamque rationem conjiciam; nempe cùm ab aë­
                <lb/>
              re compreſſo æquali niſu tota guttæ ſuperficies prematur, quid mi­
                <lb/>
              rum ſi inde Sphæriea Figura inducatur. </s>
              <s id="s.002034">Vix obnitente, ſeu reluctan-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>