Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
page
|<
<
(126)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
126
"
file
="
0178
"
n
="
178
"
rhead
="
THEORIÆ.
"/>
nam ſi figura non mutetur, adhuc concipi poterit, impenetra-
<
lb
/>
bilitatis vi amiſſus motus, ut amitteretur in compreſſione;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed ad ſupplendam vim, quæ exeritur ab elaſticis in recuperan-
<
lb
/>
da figura, non eſt, quod concipi poſſit, ubi figura recupe-
<
lb
/>
rari non debet. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro unde corpora mollia ſint, vel elaſtica,
<
lb
/>
hic non quæro; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">id pertinet ad tertiam partem, quanquam id
<
lb
/>
ipſum innui ſuperius num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">199; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed leges, quæ in eorum colli-
<
lb
/>
ſionibus obſervari debent, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ex ſuperiore theoremate fluunt,
<
lb
/>
expono. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ut autem ſimplicior evadat res, conſiderabo globos,
<
lb
/>
atque hos ipſos circumquaque circa centrum, in eadem ſaltem
<
lb
/>
ab ipſo centro diſtantia, homogeneos, qui primo quidem con-
<
lb
/>
currant directe; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam deinde ad obliquas etiam colliſiones facie-
<
lb
/>
mus gradum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">267. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro ubi globus in globum agit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ambo paribus a
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-01
"
xlink:href
="
note-0178-01a
"
xml:space
="
preserve
">Præparatio pro
<
lb
/>
colliſionibus
<
lb
/>
globorum, pla-
<
lb
/>
norum, circu-
<
lb
/>
lorum.</
note
>
centro diſtantiis homogenei ſunt, facile conſtat, vim mutuam,
<
lb
/>
quæ eſt ſumma omnium virium, qua ſingula alterius puncta
<
lb
/>
agunt in ſingula puncta alterius, habituram ſemper directionem,
<
lb
/>
quæ jungit centra; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam in ea recta jacent centra ipſorum
<
lb
/>
globorum, quæ in eo homogeneitatis caſu facile conſtat, eſſe
<
lb
/>
centra itidem gravitatis globorum ipſorum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in eadem jacet
<
lb
/>
centrum commune gravitatis utriuſque, ad quod viribus illis
<
lb
/>
mutuis, quas alter globus exercet in alterum, debent ad ſe in-
<
lb
/>
vicem accedere, vel a ſe invicem recedere; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">unde fit, ut motus,
<
lb
/>
quos acquirunt globorum centra ex actione mutua alterius in
<
lb
/>
alterum, debeant eſſe in directione, quæ jungit centra. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id
<
lb
/>
autem generaliter extendi poteſt etiam ad caſum, in quo con-
<
lb
/>
cipiatur, maſſam immenſam terminatam ſuperficie plana, ſive
<
lb
/>
quoddam immenſum planum agere in globum finitum, vel in
<
lb
/>
punctum unicum, ac vice verſa: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam alterius globi radio in
<
lb
/>
infinitum aucto ſuperficies in planum deſinit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">radio alterius
<
lb
/>
in infinitum imminuto, globus abit in punctum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quin etiam
<
lb
/>
ſi maſſa quævis teres, ſive circa axem quendam rotunda, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in
<
lb
/>
quovis plano perpendiculari axi homogenea, vel etiam circulus
<
lb
/>
ſimplex, agat, vel concipiatur agens in globum, vel punctum
<
lb
/>
in ipſo axe conſtitutum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">res eodem redit.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">268. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Præcurrat jam globus mollis cum velocitate minore,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-02
"
xlink:href
="
note-0178-02a
"
xml:space
="
preserve
">Fo
<
gap
/>
mulæ pro
<
lb
/>
corpore molli
<
lb
/>
incurrente in
<
lb
/>
molle lentius
<
lb
/>
progrediens in
<
lb
/>
eandem pla-
<
lb
/>
gam.</
note
>
quem alius itidem mollis conſequatur cum majore ita, ut cen-
<
lb
/>
tra ferantur in eadem recta, quæ illa conjungit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hic de-
<
lb
/>
mum incurrat in illum, quæ dicitur colliſio directa. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Is in-
<
lb
/>
curſus mihi quidem non fiet per immediatum contactum, ſed
<
lb
/>
antequam ad contactum deveniant, vi mutua repulſiva com-
<
lb
/>
primentur partes poſteriores præcedentis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">anteriores ſequen-
<
lb
/>
tis, quæ compreſſio fiet ſemper major, donec ad æquales ce-
<
lb
/>
leritates devenerint; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum enim acceſſus ulterior deſinet, adeo-
<
lb
/>
que & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ulterior compreſſio; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quoniam corpora ſunt mollia,
<
lb
/>
nullam aliam exercent vim mutuam poſt ejuſmodi compreſſio-
<
lb
/>
nem, ſed cum æquali illa velocitate pergunt moveri porro.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc æqualitas velocitatis, ad quam reducuntur ii duo </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>