Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
158
"/>
tia terminus eſt alterius qui eſt ſecundum qualitatem. </
s
>
<
s
>Nemo re vera, ni prorſus fallor, hanc
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1183
"/>
<
lb
/>
rem in eam ſententiam ſubtilius expreſsit. </
s
>
<
s
>Attamen hæc illum ita iuuent, veluti prouerbio fer
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
>Vt lippum pictę tabulæ, fomenta podagram. </
s
>
<
s
>Nam mitto hæc non eſſe ex Auerrois ſen
<
lb
/>
tentia pronunciata; quippe qui elementorum formas intendi & remitti profeſſus ſit: quam
<
lb
/>
obrem fieri non poteſt, quin eorum generatio tempore abſoluatur. </
s
>
<
s
>Verùm ſiquis opinionem
<
lb
/>
Auerrois defendere nolit; audiat quo pacto aduerſentur hæc Ariſtoteli,
<
expan
abbr
="
eiuſq.
">eiuſque</
expan
>
firma decreta op
<
lb
/>
pugnent. </
s
>
<
s
>In primis ſi ſucceſsio generationi ſubſtantiæ conueniret beneficio qualitatis adnexæ:
<
lb
/>
certè cauſſa ſucceſsionis in generatione à qualitatis ingenio petenda foret: aliter eſſet cauſſa per
<
lb
/>
accidens, & à demonſtratione abhorrens. </
s
>
<
s
>Sed cauſſa ſucceſsionis ab Ariſtotele aſsignatur quæ
<
lb
/>
ducitur à ſubſtantia, nempe diuiſio quæ per ſe ineſt in ſubſtantia, quoniam eſt per ſe quanta, &
<
lb
/>
extenta eſt & partibilis propter materiam, quemadmodum ſuperiore capite ſcripſimus: Ergo
<
lb
/>
ſucceſsio non à qualitate arceſſenda eſt, ſed à ſubſtantia. </
s
>
<
s
>Prætereà docemur
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
in permanenti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1184
"/>
<
lb
/>
bus vltimum non eſſe rei quæ corrumpebatur, reperiri: atqui ſignificat hoc ordinem & habi
<
lb
/>
tudinem ad aliud non eſſe quod medium ſit inter eſſe ſimpliciter & non eſſe ſimpliciter, nec vlti
<
lb
/>
mum ſit, & videre eſt Ariſtotelem in ea demonſtratione rationem habere inſtantium, & formas
<
lb
/>
ipſas ex inſtantibus iudicare,
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>diuerſa
<
expan
abbr
="
cõſtituere
">conſtituere</
expan
>
quibus, ſcilicet, res ipſa fit, & quibus facta eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1185
"/>
<
lb
/>
Adde etiam quòd Ariſtoteles eundem progreſſum obſeruari docet in alteratione & ortu, quòd
<
lb
/>
ſi in affectione inſtantia quibus fit res, & quibus eſt facta, non ſunt eadem; in ortu quoque di
<
lb
/>
uerſa ſint inſtantia neceſſe eſt. </
s
>
<
s
>Nunquid eò confugient, vt hæc diuiſio ſit ſubiecti, & ſecundum
<
lb
/>
parteis quantas? </
s
>
<
s
>Non licet profectò; ibi enim oſtenditur, cur non ſit primum mutatum eſſe,
<
lb
/>
& cur id quod eſt nunc, antefiebat, & nihil eſt factum, quin prius fieret, & nihil fieri quin habue
<
lb
/>
rit partem factam, & quòd omnis generatio perpetuò conſtat ex eo quod fit, & eo quod factum
<
lb
/>
eſt, & agitur perſpicuè non de partibus quantitatis ſubiecti, ſed partibus, & continuatione mo
<
lb
/>
tus, quatenus eſt forma fluens. </
s
>
<
s
>Prætereà concluderetur oppoſitum eius quod vult Ariſtoteles:
<
lb
/>
vult enim ibi oſtendere in generatione non dari primum genitum: at in re & ſubiecto datur pri
<
lb
/>
mum genitum quod eſt minimum, & in animali præcipuè, vt pluribus explicatum eſt ab Auer
<
lb
/>
roë 7. Phyſ. cùm quæritur, vtrùm omne quod per ſe moueatur, à ſeipſo primò moueatur. </
s
>
<
s
>Et 8.
<
lb
/>
Phyſ. concluditur primum in re. </
s
>
<
s
>Quare paret Ariſtotelem non agere de partibus quanti, ſed
<
lb
/>
ortus. </
s
>
<
s
>Addo etiam decretum Ariſtotelis ex 9. Met. T. 14. vbi docet in ortu eſſe quaſdam parteis
<
lb
/>
factas, quæ remanent in re genita, ex quibus tota ſubſtantia conſiſtit. </
s
>
<
s
>Si igitur reipſa dicet ra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1186
"/>
<
lb
/>
tione diuerſa ſunt genita quæ antea gignebantur; ergo & quæ gignebantur erunt ſubſtantiæ par
<
lb
/>
tes: aliter è non ſubſtantiis ſubſtantia fieret; neque tergiuerſari licet,
<
expan
abbr
="
nanq;
">nanque</
expan
>
eius verba generatim
<
lb
/>
comprehendunt
<
expan
abbr
="
quencunq.
">quencunque</
expan
>
motum per ſe, & confirmantur iis quæ conſtituta fuerant in libris
<
lb
/>
de motu, in quibus ea planè decernuntur quę dicuntur & dicentur à nobis. </
s
>
<
s
>Ex quo dicendum
<
lb
/>
non eſt hæc à ſola mente, non autem à natura diſtingui, quod item multò prius expoſitum fue
<
lb
/>
rat, cùm ſit concluſum, ortus quoque non eſſe primum aliquid, ſed vltimum,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
eo enim pacto,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1187
"/>
<
lb
/>
non eadem re ſunt generatio & genitum eſſe; ſed ipſa
<
expan
abbr
="
quoq;
">quoque</
expan
>
tendit ad formam quæ eſt à ſe ipſa
<
lb
/>
diſtincta. </
s
>
<
s
>Venit item mihi illud in mentem, quod valeat ad eandem theſin conuellendam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Si priuatio principium eſt, dum fit res, non autem poſtquàm facta eſt. </
s
>
<
s
>Ergo aliud inſtans, quo
<
lb
/>
fit res & quo facta eſt, vt
<
expan
abbr
="
cuiq́
">cuique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>perſpicuum eſſe poteſt. </
s
>
<
s
>Si id ita eſt. </
s
>
<
s
>Igitur in tempore generatio.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque potes effugere laqueum, quia prius illud inſtans ad pręuias affectiones referatur, cùm pri
<
lb
/>
uatio principium ſit ſubſtantiæ primò, tum deinde accidentis, vt docuit nos Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Itaque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1188
"/>
<
lb
/>
pertinet illa mutatio ad ſubſtantiam ipſam, non ad qualitates. </
s
>
<
s
>Neque item videtur inſtantiam
<
lb
/>
tollere quòd ſit quidem principium priuatio, dum fit res, quod tamen fieri ſolùm ratione, non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1189
"/>
<
lb
/>
tempore ſegregetur ab eo quod factum eſt. </
s
>
<
s
>Dicam enim hîc, vt dixit aliquando Ariſtoteles ex
<
lb
/>
Simonide orationem hanc ſimilem illius eſſe quam ſerui pronunciant; nam propter mendacia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quæ ab initio dixere,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
longam ipſos orationem contexere oportet. </
s
>
<
s
>Si enim ſola ratione ſegre
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1190
"/>
<
lb
/>
gatur fieri in quo eſt priuatio à facto eſſe in quo eſt forma: ergo etiam ſimul & in eodem puncto
<
lb
/>
temporis erunt priuatio & forma,
<
expan
abbr
="
idemq́
">idemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>erit ſimul & non erit; quam difficultatem vt tolleret
<
lb
/>
Ariſtoteles, coactus fuit ponere vltimum non eſſe in quo priuatio prorſus extingueretur. </
s
>
<
s
>Itaque
<
lb
/>
eſt aliud punctum, & reipſa ſeparatum quo priuatio principium eſt rei, dum fit, atque illud quo
<
lb
/>
facta res eſt. </
s
>
<
s
>Poſtremò ſequeretur, non in eodem prædicamento futurum eſſe actum & poteſta
<
lb
/>
tem, cuius actus eſſet ipſa mutatio. </
s
>
<
s
>Nam poſteà docebimus in generatione proceſſum eſſe à
<
lb
/>
prima poteſtate ad vltimam cum qua forma exiſtit. </
s
>
<
s
>Nunc cùm in indiuiduo ſit res, erit in præ
<
lb
/>
dicamento ſubſtantiæ poteſtas vltima ſolum; vbi ergo præcedentes? </
s
>
<
s
>Ita igitur patet vt tempus
<
lb
/>
quoque pertineat ad ortum, & quemadmodum generatio ſimpliciter ſit obnoxia tempori. </
s
>
<
s
>Ne
<
lb
/>
que illud omittendum, quòd vbi adeſt diſcrimen inſtantium in mutatione neceſſariò requiritur
<
lb
/>
tempus, ne fortè dicamus, cùm diuerſæ partes in diuerſis fiant inſtantibus, & ex iis non fiat tem
<
lb
/>
pus, etiam earum ortum totum inſtanti abſolui, ſiquidem tollant hæc iudicium Ariſtotelis </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>