Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
178 ante inſtans medium totius temporis. incipiet tale
corpus rarefieri poſt̄ condēſabit̄̄: igitur inſtans
mediū illius temporis non eſt inſtans in quo tale
corpus incipit rarefieri poſt̄ antea condenſabat̄̄.
Conſequētia pꝫ et arguit̄̄ añs et volo /  illa medie-
tas denſior deperdat vniformiter duos gradꝰ den­
ſitatis et illos acq̇rat medietas minus denſa / et ma­
nifeſtum eſt /  medietas denſior efficitur in ſexqui­
quinto minus denſa et ſic acquirit ſupra ſe vnam
quintam pedalis: et alia medietas efficitur in quī-
tuplo denſior ꝙ̄ erat antea et ſic deꝑdit q̈tuor quin­
tas ſui et manet p̄ciſe vna quīta pedalis: volo dein­
de  medietas dēſior ꝑdat medietatem vnius gra-
dus et tm̄ acq̇rat medietas minꝰ denſa eq̄ velociter:
Et argr̄ ſic / in tꝑe illo in q̊ pars denſior deperdit me­
dietate vnius gradus et pars minꝰ denſa tm̄ acq̇rit
iã totū rarefit.
et illud tp̄s eſt añ inſtans medium vt
pꝫ ex ſe: igr̄ añ inſtãs mediū totiꝰ tꝑis īcipit tale cor­
pus rarefieri poſt̄ cõdēſabat̄̄.
pꝫ ↄ̨ña et argr̄ ma­
ior / q2 in tp̄e illo pars dēſior q̄ ē maior pedali deꝑ-
dit ꝓportionē ſexquidecimã nonnã in dēſitate et ſic
acq̇rit vnã decimã nonã vniꝰ pedalis et plus.
Pars
vero minus denſa efficit̄̄ in ſexquiquīto denſior, et
ꝑ ↄ̨ñs in ſexq̇quinto minor et ſic perdit vnã ſextã ſui
et ipſa eſt vna quinta pedalis.
g̊ perdit vnã ſextam
quinte pedalis: et ſexta vnius quīte pedalis eſt vna
trigeſima pedalis / vt pꝫ intuenti: igr̄ illḋ totale cor­
pus ꝑdit vnã trigeſimã vniꝰ pedalis et acq̇rit pluſ̄
vnã decimã nona in tp̄e illo añ inſtãs mediū: igitur
plus acq̇rit de quãtitate ꝙ̄ deperdit et per cõſeq̄ns
rarefit / quod fuit probandum.
Quīto prīcipaliṫ argr̄ ſic Si raritas
et denſitas eēnt poſſibiles.
Seq̄ret̄̄ /  datis duobꝰ
corporibꝰ inequalibus maiore plus continente de
materia ꝙ̄ minus ſemꝑ maius eſſet dēſius minore.
ↄ̨ñs eſt falſū. igr̄ et añs Seq̄la ſuadet̄̄ q2 capto cor-
pore bipedali vniformiter qḋ habeat tres gradus
materie.
et pedali  habeat vnum gradū materie
dūtaxat manifeſtū eſt  maius eſt dēſius mīore q2
ſi manente eadem quãtitate maius ꝑderet vnū gra­
dū materie.
ipſū rarefieret: et in fine maneret vnifor­
miter eq̄ denſū cū pedali.
igr̄ mõ eſt denſius illo pe­
dali / qḋ fuit ꝓbãdū
Falſitas tñ ↄ̨ñtis ꝓbat̄̄ et capio
vnū pedale qḋ habeat duos gradus materie: et vnū
bipedale vniforme qḋ habeat tres / et argr̄ ſic / illud
pedale ē dēſius illo bipedali maiori continēte plus
de materia: igr̄ nõ ſi aliq̇d eſt maiꝰ plꝰ ↄ̨tinēs de ma­
teria ꝙ̄ aliud minꝰ eo ipſū ē eo: dēſiꝰ.
Probat̄̄ añs
et volo /  ſtãte quãtitate ipſius pedalis perdat me-
dietatē vniꝰ gradꝰ materie.
q̊ poſito illḋ pedale ra­
refit vt notū eſt et in fine manebit eq̄ dēſū cū bipeda­
li: igr̄ antea erat dēſius.
Coña pꝫ cū maiore et argr̄
minor / q2 illud pedale in fine manebit eq̄ dēſū ſicut
medietas illius bipedalis q2 cõtinebit tm̄ de mate­
ria adeq̈te ſicut medietas illius bipedalis: et bipe-
dale eſt vniforme vt ponit̄̄: g̊ illud pedale eſt ita dē­
ſū ſicut bipedale / qḋ fnit ꝓbãdū. 11Dicitur.
¶ Dices et bñ negã­
do ſeq̄lã īmo aliqñ minꝰ ē dēſius maiore: et eↄ̈: et ali­
qñ eq̄ denſum vt apparere poteſt ex argumento.
Sꝫ ↄ̨̨tra Q2 tūc ſeq̄ret̄̄ /  nõ poſſet da­
ri certa regula ad ſciēdū qñ vnū e denſius altero: et
qñ maius eſt dēſius minore vel econtra: quod ſi ne-
ges des illam.
ſed cõſequēs eſt falſum: igitur illud
ex quo ſequitur.
Sexto prīcipaliṫ argr̄ ſic  hoc tãgen­
do rara difformia.
Q2 ſi raritas et denſitas eſſent
poſſibiles ſeq̄ret̄̄ /  dabile eēt raꝝ vniformiter dif­
forme ab aliquo gradu vſ ad non gradū: et eiꝰ ra­
ritas correſponderat gradui medio: ſed ↄ̨ñs eſt fal­
ſum: igitur et antecedēs.
Sequela ꝓbatur / quia da­
bile eſt rarum vniformiter difforme a certo gradu
vſ ad nõ gradū: g̊ etiã pari forma dabile eſt rarū
vniformiter difforme a certo gradu vſ ad nõ gra­
dū.
Sed falſitas conſequentis ꝓbatur / q2 ex illo ſe-
quitur aliquid eē rarū et idē non eē rarum / quod eſt
impoſſibile:
Sequela ꝓbatur / q2 capto tali corpo-
re vniformiter difformiter raro a gradu quarto vſ­
 ad non gradū: tale corpus eſt raꝝ vt duo ꝑ te cū
eius raritas correſpondeat ſuo gradui medio: et eſt
nõ rarū cū ſit infinite dēſum: igr̄ intentū: minor pro­
batur / q2 prīa ꝑs ꝓportionalis illiꝰ corporis ꝓpor­
tione dupla eſt aliq̈liter denſa.
et ſecunda in duplo
denſior et tertia in quadruplo et ſic in infinitū: igit̄̄
illud corpus eſt infinite dēſum: et per ↄ̨ñs non rarum.
Q, ſecunda pars ꝓportiõalis ſit in duplo den-
ſior prīa patet / q2 eſt in ſubduplo rarior;: g̊ in duplo
denſior: pꝫ ↄ̨ña qm̄ ī quacū ꝓportione raritas ē
minor: in eadem denſitas ē maior.
vt ſatis facile ꝓ­
bari p̄t ex diffinitionibꝰ magis rari et magis denſi
et añs pꝫ / q2 prīa ꝑs ꝓportionalis eſt rara vt tria,
cū eius raritas ſit vniformiter difformis a quatuor
vſ ad duo: et ſcḋa pars proportionalis eſt rara vt
vnū cū dimidio: ſꝫ vnū cū dimidio eſt ſubdupluꝫ ad
tria.
igr̄ ſcḋa pars ꝓportionalis eſt in ſubduplo ra­
rior ꝙ̄ prima / qḋ fuit ꝓbãdū.
Et ſic ꝓbabis /  tertia
eſt in duplo denſior ꝙ̄ ſcḋa et quarta in duplo den-
ſior ꝙ̄ tertia: et ſic in infinitū.
igit̄̄ totū cõtinet infini­
tã materiã ſub finita quantitate: et ꝑ ↄ̨ñs non eſt ra-
rū.
Oīs em̄ pars illius ꝓportionalis tantū cõtinet
de materia ſicut prīa / vt pꝫ calculatanti igit̄̄. 22Dicitur
¶ Dices
et bñ negando ſequelã et ad ꝓbationē conceſſo añte
negãdo ↄ̨ñam / q2 ad raꝝ vniformiter difformi a cer­
to gradu vſ ad non gradū ſeq̇tur ipſum eſſe rarū
et non rarum vt bene ꝓbat argumentum.
Ad rarū
vero vniformiṫ difforme a gradu vſ certū gradū
illḋ nõ ſeq̇tur: nec aliud etiam incõueniens iõ negã-
da eſt ſimilitudo.
Sꝫ ↄ̨̨tra Q2 eadē rõe ſeq̄ret̄̄ /  nõ poſ­
ſet dari denſū vniformiter difforme a certo gradu
vſ ad non gradū: ſed ↄ̨ñs ē falſū: igr̄ et añs.
Seq̄­
la pꝫ / q2 non eſt maior ratio de raritate vniformiṫ
difformi a gradu vſ ad nõ gradū quã de dēſitate
vniformiter difformi a gradu vſ ad nõ graduꝫ: g̊
ſi vnū nõ eſt dabile: nec aliud cõcedēdū erit.
Sꝫ iã ꝓ­
bat̄̄ falſitas conſequentis / q2 ad denſum vniformi-
ter difforme a certo gradu vſ ad nõ gradū nulluꝫ
ſeq̇tur incõueniens: igr̄ denſū vniformiter difforme
a certo gradu vſ ad nõ gradū ē poſſiblle.
Et ſi ne­
gas  ad illud nullū ſequat̄̄ īcõueuiēs des illud / igr̄
inconueniēs / qḋ ſeq̇tur.
et nõ poteris. q2 nõ ſequitur
illud quod ſequitur ad rarum vniformiter diffor-
me a certo gradu vſ ad non gradum: nec aliquod
aliud: igitur.
Antecedens probatur / quia licet talis
vniformiter difformiter denſi etc. ſecunda pars pro­
portionalis ꝓportione dupla ſit in ſubduplo den­
ſior et per conſequens duplo rarior ꝙ̄ prima et ter-
tia in duplo rarior ꝙ̄ ſecunda: et quarta ꝙ̄ tertia et
ſic in infinitum: non tamen eo illud denſum vnifor-
miter difformiter etc. eſt infinite rarum.
Continet
enim ſub finita quantitate aliquam materiam: vt
patet.
igitur non ſequitur tale inconueniens / quod
fuit probandum. 33.1. confir.
¶ Et confirmatur Quia
ſi raritas et denſitas eſſent poſſibiles ſequeretur / 
poſſet dari infinite denſum / ſed conſequens eſt fal-
ſum.
igitur illud ex quo ſequitur falſitas conſequē­
tio oſtenditur / q2 illud denſum īfinite eēt aliq̈liṫ ma­
gnū.
et poſſet eiꝰ pūcta adhuc mag approxīari et ad

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index