Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 201
>
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 201
>
page
|<
<
(159)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div556
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
145
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10232
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
159
"
file
="
0179
"
n
="
179
"
rhead
="
LIBER SECVNDVS.
"/>
tio huiuſce rei facilis eſt exconicis elementis Apollonii Pergęi, ſi rectè cõcipiantur coni in Analem
<
lb
/>
mate huius propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10233
"
xml:space
="
preserve
">Nam ſectiones conicæ ſemper magis dilatantur verſus baſes conorum, vt ex
<
lb
/>
dictis elementis conicis patet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10234
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10235
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi in Analemmate ſumatur longior ſtylus D M, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10236
"
xml:space
="
preserve
">per M, parallela ipſi B C, agatur
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0179-01
"
xlink:href
="
note-0179-01a
"
xml:space
="
preserve
">Qua ratione ex
<
lb
/>
Analemmate
<
lb
/>
huius propoſ. in
<
lb
/>
horologio de
<
lb
/>
ſcribãtur arcus
<
lb
/>
ſignorũ ad ma-
<
lb
/>
iorem, vel m i-
<
lb
/>
norem longitu
<
lb
/>
dinem gnomo-
<
lb
/>
nis.</
note
>
ſecans diametros oppoſitorum ſignorum, habebuntur diametri aliarum conicarum ſectionum,
<
lb
/>
circa quas eodem modo ſectiones ipſæ conicæ deſcribi poſſunt pro maiori horologio, in quo qui-
<
lb
/>
dem eædem lineę horariæ omnino manent: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10237
"
xml:space
="
preserve
">ſed æquinoctialis linea tanto ſpatio diſtare debet in
<
lb
/>
linea meridiana à centro H, quanta eſt portio illius parallelæ per M, ductæ, intercepta inter pun-
<
lb
/>
ctum, vbi ab axe C D, ſecatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10238
"
xml:space
="
preserve
">punctum, in quo eandem ſecat radius, ſiue diameter Aequatoris
<
lb
/>
F D. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10239
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione, ſi ſumatur minor ſtylus D M, minus horologium deſcribetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10240
"
xml:space
="
preserve
">Itaque portio
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0179-02
"
xlink:href
="
note-0179-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0179-03
"
xlink:href
="
note-0179-03a
"
xml:space
="
preserve
">Portio Analem
<
lb
/>
matis inſtrumẽ
<
lb
/>
tum eſt ad ho-
<
lb
/>
rologia cuiuſuis
<
lb
/>
magnitudinis
<
lb
/>
deſcribenda.</
note
>
illa Analemmatis in propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10241
"
xml:space
="
preserve
">præcedenti deſcripta, eſt veluti inſtrumentum quoddam ad deſcri-
<
lb
/>
benda horologia cuiuſcunque magnitudinis, quod ad ſtylum, centrum horologii, lineam æquino
<
lb
/>
ctialem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10242
"
xml:space
="
preserve
">ad lineas horarias attinet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10243
"
xml:space
="
preserve
">cum in ea aſſumi poſſit ſtylus cuiuſuis magnitudinis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10244
"
xml:space
="
preserve
">Quod
<
lb
/>
vero ſpectat ad arcus ſignorum, recurrendum erit ad Analemma in principio huius propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10245
"
xml:space
="
preserve
">de-
<
lb
/>
ſcriptum, ex quo in horologio quocunque arcus ſignornm deſcribentur, vt dictum eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10246
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10247
"
xml:space
="
preserve
">PARALLELI iidem, ſiue arcus ſignorum Zodiaci, hac etiam ratione in horologio deſcri-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0179-04
"
xlink:href
="
note-0179-04a
"
xml:space
="
preserve
">Alia deſcriptio
<
lb
/>
arcuum ſigno-
<
lb
/>
rum Zodiaci in
<
lb
/>
horologio hori-
<
lb
/>
zontali.</
note
>
bi poſſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10248
"
xml:space
="
preserve
">Circa rectam A λ, vtcunque ductam, quæ axem mundi referat, ex quolibet puncto D,
<
lb
/>
vt centro, ſemicircu
<
lb
/>
lus deſcribatur cuinſ
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0179-01
"
xlink:href
="
fig-0179-01a
"
number
="
132
">
<
image
file
="
0179-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0179-01
"/>
</
figure
>
cunque magnitudi-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0179-05
"
xlink:href
="
note-0179-05a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
nis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10249
"
xml:space
="
preserve
">ſitq́ D H, ex par
<
lb
/>
te ſiniſtra ipſius D,
<
lb
/>
æqualis aſſumpto axi
<
lb
/>
D H, in portione A-
<
lb
/>
nalemmatis præcedẽ
<
lb
/>
tis propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10250
"
xml:space
="
preserve
">vel in triã
<
lb
/>
gulo H D I, ex quo in
<
lb
/>
ſcholio eiuſdem pro-
<
lb
/>
poſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10251
"
xml:space
="
preserve
">horologium ſine
<
lb
/>
portione Analemma
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0179-06
"
xlink:href
="
note-0179-06a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
tis deſcripſimus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10252
"
xml:space
="
preserve
">du-
<
lb
/>
ctaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10253
"
xml:space
="
preserve
">D C, perpendi
<
lb
/>
culariad axem D H,
<
lb
/>
ſumatur D I, æquino
<
lb
/>
ctiali lineę D I, eiuſ-
<
lb
/>
dem portionis Ana-
<
lb
/>
lemmatis, vel dicti
<
lb
/>
trianguli, ęqualis, du-
<
lb
/>
caturq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10254
"
xml:space
="
preserve
">recta H I, ad
<
lb
/>
partes I, quantumlibet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10255
"
xml:space
="
preserve
">vel certè (ne in ducenda linea H I, error committatur, quòd punctum H,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0179-07
"
xlink:href
="
note-0179-07a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
fortaſſe nimis propinquum ſit puncto I) ex H, arcus deſcribatur ad partes D, in quo ſumatur A B,
<
lb
/>
verſus rectam D C, æqualis arcui altitudinis poli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10256
"
xml:space
="
preserve
">per B, recta H B, educatur, ſecans D C, æqui-
<
lb
/>
noctialem in I. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10257
"
xml:space
="
preserve
">Erit triangulum D H I, æquale prorſus triangulo D H I, prędictę portionis Ana-
<
lb
/>
lemmatis, vel triangulo horologij ſine portione Analemmatis deſcripti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10258
"
xml:space
="
preserve
">H I, ęqualis lineę me-
<
lb
/>
ridianæ eiuſdem portionis Analemmatis, vel dicti horologij, vt ex conſtructione vtraque huius
<
lb
/>
trianguli in hac figura perſpicuum eſſe poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10259
"
xml:space
="
preserve
">Ex priori enim conſtructione, ſunt duo latera D H,
<
lb
/>
D I, huius trianguli duobus lateribus D H, D I, illius ęqualia, angulosq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10260
"
xml:space
="
preserve
">comprehendunt æqua-
<
lb
/>
les, vtpote rectos. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10261
"
xml:space
="
preserve
">Igitur tota triangula ęqualia erunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10262
"
xml:space
="
preserve
">Ex conſtructione autem poſteriori, ſunt duo
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0179-08
"
xlink:href
="
note-0179-08a
"
xml:space
="
preserve
">4. primi.</
note
>
anguli H D I, D H I, vnius trianguli duobus angulis H D I, D H I, alterius trianguli æquales, (quòd
<
lb
/>
in vtroque triangulo prior angulus rectus ſit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10263
"
xml:space
="
preserve
">poſterior æqualis altitudini poli) eſtq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10264
"
xml:space
="
preserve
">latus D H,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0179-09
"
xlink:href
="
note-0179-09a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
vnius lateri D H, alterius æquale. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10265
"
xml:space
="
preserve
">Igitur & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10266
"
xml:space
="
preserve
">latera D I, H I, vnius æqualia ſunt lateribus D I, H I, al-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0179-10
"
xlink:href
="
note-0179-10a
"
xml:space
="
preserve
">26. primi.</
note
>
terius, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10267
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10268
"
xml:space
="
preserve
">Ex centro deinde E, Aequatoris in horologio, ex quo videlicet circulus fuit deſcriptus,
<
lb
/>
diuiſusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10269
"
xml:space
="
preserve
">in partes 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10270
"
xml:space
="
preserve
">æquales, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10271
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10272
"
xml:space
="
preserve
">transferantur omnia interualla inter centrum E, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10273
"
xml:space
="
preserve
">lineas ho-
<
lb
/>
rarias in æquinoctiali linea F k, poſita in lineam D C, huius figuræ, quam nunc conſtruimus, à
<
lb
/>
puncto D; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10274
"
xml:space
="
preserve
">nempe interuallo E F, vel E K, in horologio, quod ante hanc figuram proxime conſtru
<
lb
/>
ctum eſt, (Sunt enim rectæ E F, E K, in horologio dicto inter ſe æquales, vt in ſcholio præcedentis
<
lb
/>
propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10275
"
xml:space
="
preserve
">demonſtratum eſt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10276
"
xml:space
="
preserve
">quemadmodum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10277
"
xml:space
="
preserve
">reliqua interualla quæcunque inter E, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10278
"
xml:space
="
preserve
">binas ho-
<
lb
/>
ras æquali temporis interuallo à linea meridiana remotas ęqualia oſtenſa ſunt) æqualis ſit in hac
<
lb
/>
figura recta D C; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10279
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10280
"
xml:space
="
preserve
">interuallo E R, vel E S, eiuſdem horologij æqualis ſit recta D T, in hac fi-
<
lb
/>
gura, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10281
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10282
"
xml:space
="
preserve
">Per puncta autem C, T, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10283
"
xml:space
="
preserve
">reliqua in linea D C, notata, ex H, emittantur rectæ, qui-
<
lb
/>
bus aſcribantur numeri horarum reſpondentes translatis interuallis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10284
"
xml:space
="
preserve
">ita vt recta H C, ſit linea </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>