Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
caption
">
<
s
id
="
s.008120
">
<
pb
pagenum
="
530
"
xlink:href
="
016/01/179.jpg
"/>
ſit roboris, & fortitudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.008121
">Dentes igitur
<
lb
/>
illos antè finxit, vſque eſſent robuſtiſſimi &
<
lb
/>
commodi, non iam mandibulæ inferiori,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1128
"/>
<
lb
/>
imò nec ſuperiori, ſed temporibus inſeruit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008122
">Nam mandibula inferior ſola edendo mo
<
lb
/>
uetur, dentes ſuperiores nunquam: quam
<
lb
/>
vis plurimi hoc nec in ſeipſis animaduer
<
lb
/>
tant. </
s
>
<
s
id
="
s.008123
">Si igitur dentes in inferiori mandibu
<
lb
/>
la fuiſſent inſiti, robur ob illius paruitatem
<
lb
/>
habere non potuiſſent, & periculum luxa
<
lb
/>
tionis in magno niſu attuliſſent, & come
<
lb
/>
dendo mirum in modum fatigaſſent, &
<
lb
/>
tardaſſent elephantem. </
s
>
<
s
id
="
s.008124
">At quia materia den
<
lb
/>
tium opus erat ad tam prægrandes dentes
<
lb
/>
fingendos, ſuſtulit dentes omnes anterio
<
lb
/>
res tam ſuperiores, quàm inferiores, vt ex
<
lb
/>
his illos conficeret. </
s
>
<
s
id
="
s.008125
">At dentibus illis impe
<
lb
/>
diebatur, ne os in terram exporrigere poſ
<
lb
/>
ſet, ſimul ac breuitate colli: & quia denti
<
lb
/>
bus anterioribus careret, ob id neque ci
<
lb
/>
bum ex terra, neque potum è fontibus
<
lb
/>
haurire poterat: his omnibus longa ipſa
<
lb
/>
proboſcide, & inani, & admodum manus
<
lb
/>
comprehendente omnia, tum firmiſſimo
<
lb
/>
corio & neruis, tum vinculis & cartila
<
lb
/>
ginibus ſucurrit, effecitque ob id vt con
<
lb
/>
traheretur ad libitum, vel extenderetur, vel
<
lb
/>
circumuolueretur vndequaque: vnde illa &
<
lb
/>
cauda muſcas, & crabrones elidit. </
s
>
<
s
id
="
s.008126
">Sed cùm
<
lb
/>
ibi maior copia ſit harum infelicitatum,
<
lb
/>
quam vt cauda, vel proboſcide poſſit omnes
<
lb
/>
excutere ſimul
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
propter loca
<
expan
abbr
="
quædã
">quædam</
expan
>
, quæ
<
lb
/>
neque cauda, neque proboſcis commodè po
<
lb
/>
teſt attingere, his incommodis duobus mo
<
lb
/>
dis natura ſecurrit: primùm cute, cancella
<
lb
/>
ta, qua illa comprehenſas collideret: ſecun
<
lb
/>
dum, vt cutis eſſet duriſſima, atque craſſiſ
<
lb
/>
ma, quod etiam ad arcendas iniurias aëris,
<
lb
/>
& ad ſecuritatem tum leonum, tum aliarum
<
lb
/>
grandiorum ferarum fuit non ſolùm vtiliſ
<
lb
/>
ſimum, ſed etiam neceſſarium. </
s
>
<
s
id
="
s.008127
">Quo fa
<
lb
/>
ctum eſt, vt tanta & tam dura cute non
<
lb
/>
fuerit commodum edere pilos: nam mate
<
lb
/>
ria pilorum in cutem tranſlata duriorem
<
lb
/>
illam efficit, & minus etiam erant pili ob
<
lb
/>
id neceſſarij: qui tamen ſi adfuiſſent, ma
<
lb
/>
gnum incommodum attuliſſent in aquis, &
<
lb
/>
paludibus verſanti. </
s
>
<
s
id
="
s.008128
">Vnde ſic ſemel excuſſo
<
lb
/>
tergore, totus nitet, & celerrimè ſicceſcit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008129
">At cùm lingua ſit ob dentes, elephas autem
<
lb
/>
dentibus anterioribus careat, lingua parua
<
lb
/>
& intus recondita opus fuit, quoniam den
<
lb
/>
tibus molaribus inſeruire debuit. </
s
>
<
s
id
="
s.008130
">Simul ſi
<
lb
/>
magna fuſſet impedimentum afferret ne
<
lb
/>
proboſcis cibum, vſque ad dentes molares
<
lb
/>
porrigeret. </
s
>
<
s
id
="
s.008131
">Sed quia opus erat ad vitæ lon
<
lb
/>
gitudinem, vt optimè cibos manderet, qui
<
lb
/>
cùm ab anterioribus dentibus, quibus caret
<
lb
/>
diſſecari non poſſent, molares adeò robu
<
lb
/>
ſtos, & tam commodè fabricauit, vt que
<
lb
/>
madmodum teſtatur Ariſtoteles, cibum om
<
lb
/>
nem confeſtim redigat in farinam. </
s
>
<
s
id
="
s.008132
">Simul
<
lb
/>
etiam conſuluit, vt diu geſtaretur catulus
<
lb
/>
in vtero, tum propter vitæ longitudinem,
<
lb
/>
tum etiam ipſius vitæ longitudo cauſa fuit,
<
lb
/>
vt quamvis biennio fœmina in vtero ferat,
<
lb
/>
multos tamen poſſit generare. </
s
>
<
s
id
="
s.008133
">Neque enim
<
lb
/>
vllum animal quod parum in ventre ma
<
lb
/>
tris geſtetur, longæ vitæ eſſe poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008134
">Ocu
<
lb
/>
lorum paruitas fuit, vt cum non recondi
<
lb
/>
poſſent, tutioies forent ab ictibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008135
">Recondi
<
lb
/>
non poterant, quia à lateribus poſiti non
<
lb
/>
vidiſſent ea, quæ antè occurrerent: neceſſa
<
lb
/>
rium fuit autem eſſe à lateribus, ne ob ni
<
lb
/>
xum dentium & proboſcidis propinquita
<
lb
/>
tem læderentur, atque ita animal ante ſe
<
lb
/>
nium cæcum efficeretur, tum maximè quia
<
lb
/>
longiſſimæ vitæ futurum erat. </
s
>
<
s
id
="
s.008136
">Cumque ob
<
lb
/>
robur, ac dentes caput magnum efficere
<
lb
/>
cogeretur, informe, vt ita dicam, & ſine ro
<
lb
/>
tunditate efficit: qualiſcunque enim additio
<
lb
/>
ad ornamentum facta capiti, ipſum in im
<
lb
/>
menſum auxiſſet: ob id valde deforme ca
<
lb
/>
put habent elephantes. </
s
>
<
s
id
="
s.008137
">Diximus de illius vi
<
lb
/>
tæ longitudine ac ſecuritate, quæ etiam
<
lb
/>
cum ſummo robore coniuncta ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008138
">Sapien
<
lb
/>
tia verò ex temperamento procedit, vitæ
<
lb
/>
diuturnitate augetur & confirmatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008139
">Vnde
<
lb
/>
ſenes ſapientiores, & qui ex eis naſcuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008140
">Et nullum animal breuis vitæ valde ſapiens
<
lb
/>
eſſe poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008141
">Vnde ſapientiſſima animalia
<
lb
/>
ſunt, camelus elephas & homo. </
s
>
<
s
id
="
s.008142
">Sed & ea
<
lb
/>
dem omnibus aliis longitudine præſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.008143
">De
<
lb
/>
ſapientia loquor, quæ ex habitu acquiritur,
<
lb
/>
non quæ ingenita eſt, qua etiam inſecta
<
lb
/>
prædita ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008144
">Ex ſapientia verò probitas
<
lb
/>
procedit: hoc enim demonſtratum eſt à no
<
lb
/>
bis in libris de Sapientia. </
s
>
<
s
id
="
s.008145
">Sed & ab eiſdem
<
lb
/>
cauſis, vt dixi, ex quibus vitæ longitudo &
<
lb
/>
ſapientia ipſa. </
s
>
<
s
id
="
s.008146
">Vt verò felix eſſet probi
<
lb
/>
tate ac ſapientia conſultum eſt: ſimul etiam
<
lb
/>
vt eſſet gregale, quod etiam ad ſecuritatem
<
lb
/>
multum conducit. </
s
>
<
s
id
="
s.008147
">Soliuaga enim animalia
<
lb
/>
omnia ſunt infeliciſſima: omnis enim feli
<
lb
/>
citas, quæ eſt præter contemplationem,
<
lb
/>
conſuetudine habetur, qua charos noſtros
<
lb
/>
tuemur & fouemus, & ab illis mutuò coli
<
lb
/>
mur. </
s
>
<
s
id
="
s.008148
">Itaque iam manifeſtum eſt, cur ele
<
lb
/>
phantem ſimul maximum, robuſtiſſimum,
<
lb
/>
longæuiſſimum, ſapientiſſimum, manſuetiſ
<
lb
/>
ſimum, ſecuriſſimum, & feliciſſimum om
<
lb
/>
nium belluarum natura crearit, quoniam
<
lb
/>
ſcilicet quinque ex his partes erant ſummæ
<
lb
/>
perfectionis ad imitationem illius ſummæ,
<
lb
/>
quæ in Deo eſt: reliqua duo ad illa quinque
<
lb
/>
neceſſaria erant. </
s
>
<
s
id
="
s.008149
">Ex quo patet, hominem
<
lb
/>
ipſum eſſe alterius generis ab omni bellua
<
lb
/>
rum natura diſiunctum, immortaleque quip
<
lb
/>
piam: nam vltimam perfectionem, quæ ex
<
lb
/>
mortali materia confici poterat, natura ele
<
lb
/>
phanto largita eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008150
">Videtur autem hoc ani
<
lb
/>
mal cum ſue aliquid habere ſimilitudinis,
<
lb
/>
cauda, proboſcide, cute, temperamento &
<
lb
/>
moribus: irritatum enim efferum eſt, aliàs
<
lb
/>
mite: & ſues ipſi gregatim incedunt, & loca
<
lb
/>
paluſtria diligunt, & oculos habent paruos.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008151
">Cæterùm ſues biſidam habent vngulam, ele
<
lb
/>
phantes
<
expan
abbr
="
quinq;
">quinque</
expan
>
digitos haud diuiſos, ſed ſo
<
lb
/>
lùm leuiter diſcretos. </
s
>
<
s
id
="
s.008152
">Carent & dentibus an
<
lb
/>
terioribus
<
expan
abbr
="
elephãtes
">elephantes</
expan
>
, ſues habent & fulmina
<
lb
/>
etiam in inferiore maxilla, non in ſuperio
<
lb
/>
re, neque in temporibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008153
">Gerit hoc animal
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1129
"/>
<
lb
/>
inimicitias maximas cum Rhinocerote:
<
lb
/>
hic eſt Indicus taurus. </
s
>
<
s
id
="
s.008154
">Corpus habet ele
<
lb
/>
phanti fermè magnitudine, cruribus bre
<
lb
/>
uioribus, colore buxeo. </
s
>
<
s
id
="
s.008155
">totus teſtis qui
<
lb
/>
buſdam in modum clypei armatus eſt à
<
lb
/>
natura. </
s
>
<
s
id
="
s.008156
">In maris extremo iuxta nominis </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>