Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
171
171 (119)
172
172 (120)
173
173 (121)
174
174 (122)
175
175 (123)
176
176 (124)
177
177 (125)
178
178 (126)
179
179 (127)
180
180 (128)
< >
page |< < (128) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="128" file="0180" n="180" rhead="THEORIÆ"/>
            ventum ſuerit, quæ deinde incipiet minui, & </s>
            <s xml:space="preserve">globus ad ſphæ-
              <lb/>
            ricam figuram accedet iterum, ac iterum comprimetur motu
              <lb/>
            quodam oſcillatorio, ac partium trepidatione hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">in-
              <lb/>
            de a figura ſphærica, uti ſupra vidimus etiam duo puncta cir-
              <lb/>
            ca diſtantiam limitis cohæſionis oſcillare hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed id
              <lb/>
            ad colliſionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus centrorum gravitatis nihil pertinebit,
              <lb/>
            quorum ſtatus a viribus mutuis nihil turbatur; </s>
            <s xml:space="preserve">actio autem
              <lb/>
            unius globi in alterum ſtatim ceſſabit poſt regreſſum ad figu-
              <lb/>
            ram ſphærcam, poſt quem ſuperficies alterius poſtica, & </s>
            <s xml:space="preserve">alte-
              <lb/>
            rius antica in centra jam retractæ, ulteriore centrorum diſceſ-
              <lb/>
            ſu a ſe invicem incipient ita diſtare, ut vires in ſe invicem
              <lb/>
            non exerant, quarum effectus ſentiri poſſit; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">hypotheſis per-
              <lb/>
            fecte elaſticorum eſt, ut tantus ſit mutuæ actionis effectus in
              <lb/>
            recuperanda, quantus fuit in amittenda figura.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">271 Duplicato igitur effectu, globus Q amittet celeritatem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0180-01" xlink:href="note-0180-01a" xml:space="preserve">Formulæ pro
                <lb/>
              perfecte elaſti-
                <lb/>
                <gap/>
              is.</note>
            {2Cq - 2 cq,/Q + q}, & </s>
            <s xml:space="preserve">globus q acquiret celeritatem {2CQ - 2 cQ.</s>
            <s xml:space="preserve">/Q + q}
              <lb/>
            Quare illius celeritas poſt colliſionem erit C - {2 CQ - 2 cQ/Q + q}
              <lb/>
            ſive {Cq - Cq + 2 cq/Q + q}; </s>
            <s xml:space="preserve">hujus vero erit c + {2CQ - 2 cQ/Q + q} =
              <lb/>
            {cQ - cQ + 2 Cq/Q + q}, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus fient in eandem plagam, vel glo-
              <lb/>
            bus alter quieſcet, vel fient in plagas oppoſitas; </s>
            <s xml:space="preserve">prout deter-
              <lb/>
            minatis valoribus Q, q, C, c, formulæ valor evaſerit poſiti-
              <lb/>
            vus, nullus, vel negativus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">272. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi elaſticitas fuerit imperſecta, & </s>
            <s xml:space="preserve">vis in amitten-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0180-02" xlink:href="note-0180-02a" xml:space="preserve">Formulæ pro
                <lb/>
              imperfecte ela-
                <lb/>
                <gap/>
                <gap/>
              cis-</note>
            da ad vim in recuperanda figura fuerit in aliqua ratione data,
              <lb/>
            erit & </s>
            <s xml:space="preserve">effectus prioris ad effectum poſterioris itidem in ra-
              <lb/>
            tione data, nimirum in ratione ſubduplicata prioris. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam
              <lb/>
            ubi per idem ſpatium agunt vires, & </s>
            <s xml:space="preserve">velocitas oritur, vel
              <lb/>
            extinguitur tota, ut hic reſpectiva velocitas extinguitur in
              <lb/>
            compreſſione, oritur in reſtitutione figuræ, quadrata veloci-
              <lb/>
            tatum ſunt ut areæ, quas deſcribunt ordinatæ viribus pro-
              <lb/>
            portionales juxta num. </s>
            <s xml:space="preserve">176, & </s>
            <s xml:space="preserve">hinc areæ erunt in ratione vi-
              <lb/>
            rium, ſi, viribus conſtantibus, ſint conſtantes & </s>
            <s xml:space="preserve">ordinatæ, cum
              <lb/>
            inde fiat, ut ſcalæ celeritatum ab iis deſcriptæ ſint rectangu-
              <lb/>
            la. </s>
            <s xml:space="preserve">Sit igitur rationis conſtantis illarum virium ratio ſubdu-
              <lb/>
            plicata m ad n, & </s>
            <s xml:space="preserve">erit effectus in amittenda figura ad ſum-
              <lb/>
            mam effectuum in tota colliſione, ut m ad m + n, quæ ratio
              <lb/>
            ſi ponatur eſſe I
              <unsure/>
            ad r, ut ſit r = {m +n,/m} ſatis erit, effectus il-
              <lb/>
            los inventos pro globis mollibus, ſive celeritatem ab altero a-
              <lb/>
            miſſam, ab altero acquiſitam, non duplicare, ut in perfecte e-
              <lb/>
            laſticis, ſed multiplicare per r, ut habeantur velocitates acqui-
              <lb/>
            ſitæ in partes contrarias, & </s>
            <s xml:space="preserve">componendæ cum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>