1advolvi, acum magneticam libratam in orbem agi perniciſſime; libræ
lancem in perfecto æquilibrio ſtatutam, vel attolli, ſi ſurſum ſuccinum
applicetur, vel deprimi, ſi deorſum, dixi, poſt affrictum ſuccini; quia ta
men ad diverſi corporis ſuperficiem prædictus affrictus fieri poteſt, ob
ſervavi etiam, diverſos inde effectus ſequi; nempe ſi affrictus fiat ad
pannum omnis generis, ſed præſertim ad coactilem, tunc ſuccinum ma
ximè trahit; ad telam etiam, ſed minus, item ad cutem, chirothecam,
corium, modo pinguius non ſit, chartam, oloſericum, barbam, capillos,
ad oſſa, metalla, cornu, ceram, ligna, teſtam, vitrum, vel nihil, vel pa
rum admodum: item ſi affrictus fiat ad cutem, humore, melle, balſa
mo, atramento, adipe ferè omnis generis, therebinthina, ſucco mali au
rei, ſapone, aquis diſtillatis ferè omnis generis, dilutam ſeu perfuſam,
itemque ſi pulvere aſperſo affrictus fiat; ſecus tamen ſi butyro, ſuillo
adipe, oleo fere omnis generis; tunc enim ſaltem parum trahit, niſi ſal
oleo admixtum ſit, quod mihi ante aliquot annos indicavit vir acutiſſimi
ingenij meique amantiſſimus Laurentius Magalottus. Accedit, quod
non ſuccinum modò, vt vulgò dicitur, vi electrica pollet, ſed alia multa
corpora, vt Lacca, quàm vulgò ceram Hiſpanicam vocant, gagates,
concretum ſcilicet bituminis genus, adamas, multique lapilli; non ta
men vnio; cryſtallus & multa alia, nullum tamen ligni genus, teſtæ, me
talli, carnis &c. Illud vnum obſervo, corpus omne electrica virtute pol
lens eſſe vitrificum, vt ſic loquar, id eſt, quod ad inſtar vitri malleo frangi
ſeu teri, non verò duci, aut findi, aut friari poſſit.
lancem in perfecto æquilibrio ſtatutam, vel attolli, ſi ſurſum ſuccinum
applicetur, vel deprimi, ſi deorſum, dixi, poſt affrictum ſuccini; quia ta
men ad diverſi corporis ſuperficiem prædictus affrictus fieri poteſt, ob
ſervavi etiam, diverſos inde effectus ſequi; nempe ſi affrictus fiat ad
pannum omnis generis, ſed præſertim ad coactilem, tunc ſuccinum ma
ximè trahit; ad telam etiam, ſed minus, item ad cutem, chirothecam,
corium, modo pinguius non ſit, chartam, oloſericum, barbam, capillos,
ad oſſa, metalla, cornu, ceram, ligna, teſtam, vitrum, vel nihil, vel pa
rum admodum: item ſi affrictus fiat ad cutem, humore, melle, balſa
mo, atramento, adipe ferè omnis generis, therebinthina, ſucco mali au
rei, ſapone, aquis diſtillatis ferè omnis generis, dilutam ſeu perfuſam,
itemque ſi pulvere aſperſo affrictus fiat; ſecus tamen ſi butyro, ſuillo
adipe, oleo fere omnis generis; tunc enim ſaltem parum trahit, niſi ſal
oleo admixtum ſit, quod mihi ante aliquot annos indicavit vir acutiſſimi
ingenij meique amantiſſimus Laurentius Magalottus. Accedit, quod
non ſuccinum modò, vt vulgò dicitur, vi electrica pollet, ſed alia multa
corpora, vt Lacca, quàm vulgò ceram Hiſpanicam vocant, gagates,
concretum ſcilicet bituminis genus, adamas, multique lapilli; non ta
men vnio; cryſtallus & multa alia, nullum tamen ligni genus, teſtæ, me
talli, carnis &c. Illud vnum obſervo, corpus omne electrica virtute pol
lens eſſe vitrificum, vt ſic loquar, id eſt, quod ad inſtar vitri malleo frangi
ſeu teri, non verò duci, aut findi, aut friari poſſit.
Auguſtin.
Tam multa, tam varia in vnum congeſſiſti experimenta, re
ticitis tamen rationibus, vt mentem potiùs obrueris, quàm refeceris, aut
recrearis; ſingula quæſo te repetamus & reducamus ad certa principia,
vt inde veritas phyſica eluceſcat, itaque ante omnia, ediſcere nobis tuam
hypotheſim.
ticitis tamen rationibus, vt mentem potiùs obrueris, quàm refeceris, aut
recrearis; ſingula quæſo te repetamus & reducamus ad certa principia,
vt inde veritas phyſica eluceſcat, itaque ante omnia, ediſcere nobis tuam
hypotheſim.
Antim.
In vno tantùm corpore electrico hypotheſim meam ſtatuo,
cùm ſcilicet pro aliis omnibus eadem ratio militet; accipio igitur Laccam
ſeu ceram hiſpanicam, tum quia magis obvia eſt, tum quia vi electrica
maximè pollet; illamque adhibui ad omnia ferè experimenta, conſtat
multo igne; quippe accenditur; & multa vligine, quia ducitur ſeu ne
tur in filamina viſcofa; ignis autem qui ineſt, perenni actione in partes
vicinas agit, quas haud dubiè rarefacit, ac proinde intra pororum an
guſtias contractæ inde nituntur erumpere, qua data porta; pori enim ob
ſtructi ſunt; ſublata autem hujuſmodi obſtructione per affrictum, ma
teria intus compreſſa erumpit ad inſtar ſulphurei jaculi; & quia viſcoſa
eſt, netur in filamen tenuiſſimum, quod præ impetu, quo erumpit, cum
intus altera ejus extremitas, propter viſcoſitatem aliis partibus ejuſdem
materiæ adhæreat; maximè tenditur; at ſtatim ceſſante impetu, redu
citur vt chorda tenſa, & ſecum aſportat corpuſcula facilè mobilia, quæ
occurrunt.
cùm ſcilicet pro aliis omnibus eadem ratio militet; accipio igitur Laccam
ſeu ceram hiſpanicam, tum quia magis obvia eſt, tum quia vi electrica
maximè pollet; illamque adhibui ad omnia ferè experimenta, conſtat
multo igne; quippe accenditur; & multa vligine, quia ducitur ſeu ne
tur in filamina viſcofa; ignis autem qui ineſt, perenni actione in partes
vicinas agit, quas haud dubiè rarefacit, ac proinde intra pororum an
guſtias contractæ inde nituntur erumpere, qua data porta; pori enim ob
ſtructi ſunt; ſublata autem hujuſmodi obſtructione per affrictum, ma
teria intus compreſſa erumpit ad inſtar ſulphurei jaculi; & quia viſcoſa
eſt, netur in filamen tenuiſſimum, quod præ impetu, quo erumpit, cum
intus altera ejus extremitas, propter viſcoſitatem aliis partibus ejuſdem
materiæ adhæreat; maximè tenditur; at ſtatim ceſſante impetu, redu
citur vt chorda tenſa, & ſecum aſportat corpuſcula facilè mobilia, quæ
occurrunt.
Chryſoc.
Hoc fortè gratis dicitur; quis enim filamina illa vnquam vi
dit, aut ſenſit? quis alia multa his ſimilia non fingat?
dit, aut ſenſit? quis alia multa his ſimilia non fingat?
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib