Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002061">
                <pb pagenum="177" xlink:href="025/01/181.jpg"/>
              advolvi, acum magneticam libratam in orbem agi perniciſſime; libræ
                <lb/>
              lancem in perfecto æquilibrio ſtatutam, vel attolli, ſi ſurſum ſuccinum
                <lb/>
              applicetur, vel deprimi, ſi deorſum, dixi, poſt affrictum ſuccini; quia ta­
                <lb/>
              men ad diverſi corporis ſuperficiem prædictus affrictus fieri poteſt, ob­
                <lb/>
              ſervavi etiam, diverſos inde effectus ſequi; nempe ſi affrictus fiat ad
                <lb/>
              pannum omnis generis, ſed præſertim ad coactilem, tunc ſuccinum ma­
                <lb/>
              ximè trahit; ad telam etiam, ſed minus, item ad cutem, chirothecam,
                <lb/>
              corium, modo pinguius non ſit, chartam, oloſericum, barbam, capillos,
                <lb/>
              ad oſſa, metalla, cornu, ceram, ligna, teſtam, vitrum, vel nihil, vel pa­
                <lb/>
              rum admodum: item ſi affrictus fiat ad cutem, humore, melle, balſa­
                <lb/>
              mo, atramento, adipe ferè omnis generis, therebinthina, ſucco mali au­
                <lb/>
              rei, ſapone, aquis diſtillatis ferè omnis generis, dilutam ſeu perfuſam,
                <lb/>
              itemque ſi pulvere aſperſo affrictus fiat; ſecus tamen ſi butyro, ſuillo
                <lb/>
              adipe, oleo fere omnis generis; tunc enim ſaltem parum trahit, niſi ſal
                <lb/>
              oleo admixtum ſit, quod mihi ante aliquot annos indicavit vir acutiſſimi
                <lb/>
              ingenij meique amantiſſimus Laurentius Magalottus. </s>
              <s id="s.002062">Accedit, quod
                <lb/>
              non ſuccinum modò, vt vulgò dicitur, vi electrica pollet, ſed alia multa
                <lb/>
              corpora, vt Lacca, quàm vulgò ceram Hiſpanicam vocant, gagates,
                <lb/>
              concretum ſcilicet bituminis genus, adamas, multique lapilli; non ta­
                <lb/>
              men vnio; cryſtallus & multa alia, nullum tamen ligni genus, teſtæ, me­
                <lb/>
              talli, carnis &c. </s>
              <s id="s.002063">Illud vnum obſervo, corpus omne electrica virtute pol­
                <lb/>
              lens eſſe vitrificum, vt ſic loquar, id eſt, quod ad inſtar vitri malleo frangi
                <lb/>
              ſeu teri, non verò duci, aut findi, aut friari poſſit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002064">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002065"> Tam multa, tam varia in vnum congeſſiſti experimenta, re­
                <lb/>
              ticitis tamen rationibus, vt mentem potiùs obrueris, quàm refeceris, aut
                <lb/>
              recrearis; ſingula quæſo te repetamus & reducamus ad certa principia,
                <lb/>
              vt inde veritas phyſica eluceſcat, itaque ante omnia, ediſcere nobis tuam
                <lb/>
              hypotheſim. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002066">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002067"> In vno tantùm corpore electrico hypotheſim meam ſtatuo,
                <lb/>
              cùm ſcilicet pro aliis omnibus eadem ratio militet; accipio igitur Laccam
                <lb/>
              ſeu ceram hiſpanicam, tum quia magis obvia eſt, tum quia vi electrica
                <lb/>
              maximè pollet; illamque adhibui ad omnia ferè experimenta, conſtat
                <lb/>
              multo igne; quippe accenditur; & multa vligine, quia ducitur ſeu ne­
                <lb/>
              tur in filamina viſcofa; ignis autem qui ineſt, perenni actione in partes
                <lb/>
              vicinas agit, quas haud dubiè rarefacit, ac proinde intra pororum an­
                <lb/>
              guſtias contractæ inde nituntur erumpere, qua data porta; pori enim ob­
                <lb/>
              ſtructi ſunt; ſublata autem hujuſmodi obſtructione per affrictum, ma­
                <lb/>
              teria intus compreſſa erumpit ad inſtar ſulphurei jaculi; & quia viſcoſa
                <lb/>
              eſt, netur in filamen tenuiſſimum, quod præ impetu, quo erumpit, cum
                <lb/>
              intus altera ejus extremitas, propter viſcoſitatem aliis partibus ejuſdem
                <lb/>
              materiæ adhæreat; maximè tenditur; at ſtatim ceſſante impetu, redu­
                <lb/>
              citur vt chorda tenſa, & ſecum aſportat corpuſcula facilè mobilia, quæ
                <lb/>
              occurrunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002068">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002069"> Hoc fortè gratis dicitur; quis enim filamina illa vnquam vi­
                <lb/>
              dit, aut ſenſit? </s>
              <s id="s.002070">quis alia multa his ſimilia non fingat? </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>