Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
161
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1207
"/>
<
lb
/>
tia, materiam priuationem & formam. </
s
>
<
s
>Ex his formam eſſe bonum, diuinum, per ſe expeten
<
lb
/>
dum, finem ſcilicet, & perfectionem; eſſe verò perfectionem materiæ quæ per ſe imperfecta eſt,
<
lb
/>
poteſtas, nec quicquam eſt propter adnexam priuationem. </
s
>
<
s
>Si igitur perfici debeat, neceſſe eſt
<
lb
/>
priuatio pereat; & adueniat forma cuius præſentia iam materia perfecta eſt, & generatio com
<
lb
/>
pleta. </
s
>
<
s
>Cęterùm hoc vnicuique
<
expan
abbr
="
cõpertum
">compertum</
expan
>
, neque id quæritur nunc; ſed illud quæritur, ante
<
lb
/>
quam adſit forma noua, aut vetus abſit (quandò iam ſtatuitur indiuidua) quemadmodum ma
<
lb
/>
teria perficiatur, & qui ſit eius motus; an'ne diſpoſitio & affectio, ideſt, motus ſecundum quali
<
lb
/>
tatem, an motus ſecundum ſubſtantiam. </
s
>
<
s
>Hîc verò idem accipias velim motum ac mutationem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Deinde quoniam termini tranſmutationis in ſubſtantia ſunt ens & non ens, explicandum quo
<
lb
/>
que eſt, an'ne inter hæc aliquod medium interponatur cuius beneficio tranſitus ille qui eſt in
<
lb
/>
ter hos duos terminos oppoſitos fiat puncto temporis: an contrà potius aliquod temporis ſpa
<
lb
/>
tium ad ipſum perficiendum requiratur. </
s
>
<
s
>in hoc enim magnam vim ponunt, vt video, Latini.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>& mehercle hic eſt totius cauſſæ ſtatus & cardo noſtræ quęſtionis. </
s
>
<
s
>Quantum igitur ad pri
<
lb
/>
mum ſpectat; audiuimus antè Latinos omnes totum illud quod antecedit præſentiæ formæ,
<
lb
/>
præuiam eſſe velle affectionem,
<
expan
abbr
="
eamq́ue
">eamque</
expan
>
in qualitatis categoria collocare. </
s
>
<
s
>Potuit etiam ex
<
lb
/>
hibere ſuſpicionem huius animi Alexander qui tametſi decernit primas qualitates eſſe formas
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1208
"/>
<
lb
/>
quę compleant eſſentias elementorum, aſſerit tamen, niſi generatio perficiatur, factam fuiſſe
<
lb
/>
ſolùm alterationem. </
s
>
<
s
>Alia non addam de formis elementorum; quippe quòd alibi ad exi
<
lb
/>
tum perducta fuerint; ne longior in eo ponenda ſit oratio quod alterius gratia quæritur,
<
lb
/>
quàm in illo propter quod hoc quæritur; ſed vt Latinorum iudicium veritatis ergò confir
<
lb
/>
mem, hunc quoque locum placuit indicare. </
s
>
<
s
>Veniamus ad noſtra. </
s
>
<
s
>Vt autem noſtra fert
<
lb
/>
opinio, quam item ab Alexandri ſententia diuerſam non eſſe credimus; præuia quoque af
<
lb
/>
fectio ad prędicamentum ſubſtantiæ releganda eſt: quin poſtquam hæc commentati fuiſſemus,
<
lb
/>
& coniectura ducti ſic decreuiſſemus, incidimus in 3. Quęſtionum
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quo loco pręuias affe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1209
"/>
<
lb
/>
ctiones generationis partem conſpicuè conſtituit Alexander. </
s
>
<
s
>Nec non in ſecundum de Ani
<
lb
/>
ma, vbi eandem quoque ſententiam adſcripſit illi Simplicius. </
s
>
<
s
>verùm neque ipſemet eiuſmodi
<
lb
/>
ſententiæ auctor, neque Simplicius modum ſcripſere quo præuia iſtæ affectiones ſint pars gene
<
lb
/>
rationis: talem nos exprimimus ex natura generationis, quam dicimus eſſe actum generabilis,
<
lb
/>
quoad eſt generabile. </
s
>
<
s
>Generabile autem eſt ſubiectum, id verò non ens, non ens autem per ac
<
lb
/>
cidens propter priuationem, ſcilicet, per ſe ens, hoc eſt, materia, quæ eſt in potentia ſubſtantia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1210
"/>
<
lb
/>
Veruntamen quoniam priuatio non eſt in materia ſeorſum, ſed ſemper eſt affixa certæ formæ,
<
lb
/>
quam ſtatuamus in præſentia contrariam; ideò geminum eſt ſubiectum & ſtratum generationis,
<
lb
/>
compoſitum proximè, primò verò materia, vt ex terra fit ignis, & omnis affectio ad ignem pro
<
lb
/>
ximè terra fundatur, remotè verò materia, ſed præcipuè. </
s
>
<
s
>sed enim materia quæ generationi ſu
<
lb
/>
biicitur, eſt ſingularis: ſunt enim mutationes ſingularium: in hac eſt ſignata poteſtas, propter
<
lb
/>
quam apta eſt accipere hanc formam, non aliam; quia poteſtas ſemper oppoſito nititur, ideò vbi
<
lb
/>
adſit oppoſitum, ſemper eſt habilitas ad alterum, veluti terra, quoniam frigida, calefieri poteſt,
<
lb
/>
& fieri ignis: ſic ex vino, non ex aqua fit acetum. </
s
>
<
s
>Proptereà per generationem tollitur hęc po
<
lb
/>
teſtas, & cum ipſa perimitur materia proxima terræ & vini, altera ſuccedit, vt ignis & aceti. </
s
>
<
s
>Sic er
<
lb
/>
go opinamur præuias affectioneis pertinere ad mutationem materiæ ſenſilis, quatenus eſt mate
<
lb
/>
ria, & poteſtate ſubſtantia; eiuſque eſſe actum illum generabilis, quatenus generabile. </
s
>
<
s
>Ex quo
<
lb
/>
effectum eſt, vt Ariſtoteles, cùm vellet deſcribere mutationem ſubſtantiæ ſimplicem,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
qua
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1211
"/>
<
lb
/>
nunc agimus (nam reliquæ mutationes ſubſtantiæ nimirùm per transfigurationem,
<
expan
abbr
="
appoſitionẽ
">appoſitionem</
expan
>
,
<
lb
/>
ſubtractionem, & compoſitionem, ac reſolutionem, non erant ſimplicis ſubſtantiæ mutationes,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1212
"/>
<
lb
/>
neque primæ) ſic dicebat. </
s
>
<
s
>Quædam verò alteratione (ſimpliciter gignuntur) vt quæ vertun
<
lb
/>
tur ſecundum materiam. </
s
>
<
s
>ſub alterationis nomine
<
expan
abbr
="
cõprehendens
">comprehendens</
expan
>
generationem, & materię con
<
lb
/>
uerſione notans, eam mutationem fieri circum materiam quæ eſt non ens, quippe ſolùm pote
<
lb
/>
ſtate id quod eſt: ea verò proprium eſt generationis
<
expan
abbr
="
ſubſtantiæq́
">ſubſtantiæque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſubiectum; ſiquidem ea quæ
<
lb
/>
non fiunt ſimpliciter, habeant ſubiectum in actu. </
s
>
<
s
>Quare, quemadmodum, materies eſt ſubſtan
<
lb
/>
tia, & actus materiæ perfectus eſt ſubſtantia, ſic quoque actus materię imperfectus, & eius actus,
<
lb
/>
quatenus eſt materia ſubſtantiæ ſubſtantia ſit, aut ad ipſam reducatur oportet. </
s
>
<
s
>huiuſmodi au
<
lb
/>
tem eſt affectio præuia: conſtat enim è poteſtate & actu ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>Nanque etſi videtur fieri
<
lb
/>
mutatio ſecundum qualitatem, ea mutatio ſubſtantiam nihilominus attingit. </
s
>
<
s
>Id vt eueniat
<
lb
/>
attende. </
s
>
<
s
>Primùm ſcire conuenit dum de præuiis affectionibus agimus, haberi ſermonem de
<
lb
/>
qualitatibus actuoſis, quas idcirco nuncupamus actuoſas, quòd ſint actus quidam per quos in
<
lb
/>
ter ſe res naturaleis quæ materia ſenſili conſtant, afficiunt, quòd erumpant ex primis rerum for
<
lb
/>
mis, quas primas qualitates eſſe generatim defendit Alexander, cùm ex his elementa proximè,
<
lb
/>
mox ea quæ ſunt ex elementis exiſtant, quæ item ſi ſunt primæ qualitates in actu (vt opinor)
<
lb
/>
apparet actiones eſſe primarum formarum. </
s
>
<
s
>Sed enim cùm actus iſte ſecundus à primo </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>