182LIBER
cum Varrone conferent ſermonẽ de lingua latina, Nõ minus etiam plures
philologi cũ græco℞ ſapientibus multa deliberantes, ſecretos cũ his uide-
buntur habere ſermones, Et ad ſummã ſapientium ſcriptorum ſentẽtiæ cor
poribus abſentibus uetuſtate florentes, cũ inſunt inter cõſilia & diſputatio
nes, maiores habent ꝗ̃ præſentiũ ſunt auctoritates oẽs, Ita cæſar his aucto-
ribus fretus, ſenſibus eorum adhibitis, & conſiliis ea uolumina cõſeripſi, &
prioribus ſeptẽ de ædiſiciis, octauo de a quis, in hoc de gnomonicis rationi
bus, quẽadmodum eæ radiis ſolis in mundo ſunt per vmbram gnomonis ĩ
uentæ, quibuſ rationibus dilatentur, aut contrahantur explicabo.
philologi cũ græco℞ ſapientibus multa deliberantes, ſecretos cũ his uide-
buntur habere ſermones, Et ad ſummã ſapientium ſcriptorum ſentẽtiæ cor
poribus abſentibus uetuſtate florentes, cũ inſunt inter cõſilia & diſputatio
nes, maiores habent ꝗ̃ præſentiũ ſunt auctoritates oẽs, Ita cæſar his aucto-
ribus fretus, ſenſibus eorum adhibitis, & conſiliis ea uolumina cõſeripſi, &
prioribus ſeptẽ de ædiſiciis, octauo de a quis, in hoc de gnomonicis rationi
bus, quẽadmodum eæ radiis ſolis in mundo ſunt per vmbram gnomonis ĩ
uentæ, quibuſ rationibus dilatentur, aut contrahantur explicabo.
Ea aũt ſunt diuina mente cõparata habent admirationẽ magnam conſide-
rantibus, ꝙ vmbra gnomonis æquinoctialis, alia magnitudine eſt athenis,
alia Alexandriæ, alia Romæ, non eadem placentiæ, cæteriſ orbis terrarum
locis, Ita longe aliter diſtant deſcriptiones horologio℞, loco℞ mutatiõi-
bus, Vmbra℞ enĩ æquinoctialiũ magnitudinibus deſignãtur analemmato-
rum formæ, ex quibus perſiciunt̃ ad rationẽ loco℞ & vmbræ gnomonũ ho
rarum deſcriptiones, Analẽma eſt ratio cõquiſita ſolis curſu & vmbræ cre-
ſcentis a brumæ obſeruatione inuenta, e qua per ratiões architectonicas cir
cini deſcriptiones eſt inuentus effectus in mundo, Mundus aũt eſt omniũ
naturæ re℞ conceptio ſumma, cœlũ ſideribus conformatũ, Id uoluit̃ cõ-
tinenter circũ terram at mare per axis cardines extremos, Nan in his lo-
cis naturalis poteſtas ita architectata eſt, collocauit cardines tanꝗ̃ centra,
vnum a terra & a mari in ſummo mundo, ac poſt ip̃as ſtellas ſeptẽtrionum.
Alte℞ trans contra ſub terra in meridianis partibus, ibi circũ eo℞ cardinũ
orbiculos, tanꝗ̃ circũ centra, vt in torno ꝑfecit, qui græce π όλοι nominan-
tur, per quos peruolitat ſempiterno cœlum, Ita media terra cũ mari, centri
loco naturaliter eſt collocata, His natura diſpoſitis, ita uti ſeptẽtrionali ꝑte
a terra excelſius habeat altitudine centrũ, in meridiana aũt parte ĩferiori-
bus locis ſubiectũ a terra obſcuret{ur}, tunc etiã per mediũ tranſuerſa, & incli-
nata in meridiẽ circuli delata zona duodecim ſignis eſt cõformata, quæ eo-
rum ſpecies ſtellis diſpoſitis duodecim partibus peræquatis exprimit depi
ctam a natura figurationem, Ita lucentia cum mũdo reliquo ſiderũ or-
natu circũ terrã mare peruolantia curſus perficiunt ad cœli rotunditatẽ.
Omnia aũt viſitata & inuiſitata temporum neceſſitudine ſunt cõſtituta, ex
quibus ſex ſigna numero ſupra terrã cũ cœlo ꝑuagantur, cætera ſub terrã
ſubeuntia, ab eius vmbra obſcurant{ur}, Sex autem ex his ſemꝑ ſupra terrã ni-
tuntur, Quanta pars enim nouiſſimiſigni depræſſione coacta uerſatione ſu
biens ſub terrã occultatur, tantũdem eius contrariæ verſationis neceſſitate
ſuppreſſa rotatione circũacta trans e locis nõ patentibus & obſcuris egredi
tur ad lucem, Nã vis vna & neceſſitas vtrun ſimul orientem &
rantibus, ꝙ vmbra gnomonis æquinoctialis, alia magnitudine eſt athenis,
alia Alexandriæ, alia Romæ, non eadem placentiæ, cæteriſ orbis terrarum
locis, Ita longe aliter diſtant deſcriptiones horologio℞, loco℞ mutatiõi-
bus, Vmbra℞ enĩ æquinoctialiũ magnitudinibus deſignãtur analemmato-
rum formæ, ex quibus perſiciunt̃ ad rationẽ loco℞ & vmbræ gnomonũ ho
rarum deſcriptiones, Analẽma eſt ratio cõquiſita ſolis curſu & vmbræ cre-
ſcentis a brumæ obſeruatione inuenta, e qua per ratiões architectonicas cir
cini deſcriptiones eſt inuentus effectus in mundo, Mundus aũt eſt omniũ
naturæ re℞ conceptio ſumma, cœlũ ſideribus conformatũ, Id uoluit̃ cõ-
tinenter circũ terram at mare per axis cardines extremos, Nan in his lo-
cis naturalis poteſtas ita architectata eſt, collocauit cardines tanꝗ̃ centra,
vnum a terra & a mari in ſummo mundo, ac poſt ip̃as ſtellas ſeptẽtrionum.
Alte℞ trans contra ſub terra in meridianis partibus, ibi circũ eo℞ cardinũ
orbiculos, tanꝗ̃ circũ centra, vt in torno ꝑfecit, qui græce π όλοι nominan-
tur, per quos peruolitat ſempiterno cœlum, Ita media terra cũ mari, centri
loco naturaliter eſt collocata, His natura diſpoſitis, ita uti ſeptẽtrionali ꝑte
a terra excelſius habeat altitudine centrũ, in meridiana aũt parte ĩferiori-
bus locis ſubiectũ a terra obſcuret{ur}, tunc etiã per mediũ tranſuerſa, & incli-
nata in meridiẽ circuli delata zona duodecim ſignis eſt cõformata, quæ eo-
rum ſpecies ſtellis diſpoſitis duodecim partibus peræquatis exprimit depi
ctam a natura figurationem, Ita lucentia cum mũdo reliquo ſiderũ or-
natu circũ terrã mare peruolantia curſus perficiunt ad cœli rotunditatẽ.
Omnia aũt viſitata & inuiſitata temporum neceſſitudine ſunt cõſtituta, ex
quibus ſex ſigna numero ſupra terrã cũ cœlo ꝑuagantur, cætera ſub terrã
ſubeuntia, ab eius vmbra obſcurant{ur}, Sex autem ex his ſemꝑ ſupra terrã ni-
tuntur, Quanta pars enim nouiſſimiſigni depræſſione coacta uerſatione ſu
biens ſub terrã occultatur, tantũdem eius contrariæ verſationis neceſſitate
ſuppreſſa rotatione circũacta trans e locis nõ patentibus & obſcuris egredi
tur ad lucem, Nã vis vna & neceſſitas vtrun ſimul orientem &