Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
163
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1222
"/>
<
lb
/>
prima poteſtate conſtituta eſt, interitus abſolutus eſt, quia materia ſimpliciter eſt poteſtate nihil
<
lb
/>
actu: ſed tendere ad actum, qui eſt idem cum vltima poteſtate, aut redire ad poteſtatem
<
expan
abbr
="
primã
">primam</
expan
>
,
<
lb
/>
tempore abſoluitur, & hoc eſt generari, aut interire: & ex hoc generationem & interitum tem
<
lb
/>
pus dimetitur. </
s
>
<
s
>eſſe & non eſſe ſunt indiuidua: quamobrem & indiuidua eſt menſura illorum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cęterùm in materia ſemper eſt potentia, deque ea quoquo pacto dici poteſt non eſſe, quouſque
<
lb
/>
ad illam extremam poteſtatem
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
peruenerit quæ idem dicitur eſſe cum forma, & quo facto res
<
lb
/>
ipſa genita eſt. </
s
>
<
s
>Verum enimuero, tametſi, dum fit res, non adeſt forma, niſi in extremo, tamen,
<
lb
/>
dum aboletur, extat ſemper donec omneis perfectionis gradus materia depoſuerit. </
s
>
<
s
>Ecce dum
<
lb
/>
moritur homo, fit, nec dum eſt cadauer. </
s
>
<
s
>eſt tamen homo ſemper vſque ad extremum. </
s
>
<
s
>Cauſſa
<
lb
/>
(niſi fallor) eſt natura formæ, quæ per ſe ipſam totius habet rationem & in ſeipſa vna eſt & indi
<
lb
/>
uidua; quicquid habet partitionis id materiæ priuilegio conſecuta eſt. </
s
>
<
s
>Cùm ergo ſit totum in
<
lb
/>
ſe, niſi ad extremum peruenerit totum non eſt, neque forma, eſt enim homo, non animal, aut ra
<
lb
/>
tionis compos: ſed hoc totum animal rationis compos. </
s
>
<
s
>Quia verò eſt totum in materia parti
<
lb
/>
biliter. </
s
>
<
s
>hinc fit, vt etiam ſuperſtes ſit eius ratio in quaque parte. </
s
>
<
s
>Nam ſi nauem accipias,
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>totam comburere iuſſus ſis, nunquam totam nauem combuſſeris, ſi qua pars eius adhuc ſit ſu
<
lb
/>
perſtes; quaſi etiam totius ratio in extrema eius parte reſideat. </
s
>
<
s
>Iube conſtrui totam; tota non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1223
"/>
<
lb
/>
erit conſtructa, niſi extrema quoque teſſella fuerit impoſita. </
s
>
<
s
>Ego rum tota deſtructa erit, cùm
<
lb
/>
nihil ex ea ſuperſit, quod deſtruendum ſit. </
s
>
<
s
>Transfer hęc nunc ad rem noſtram; niſi quòd id quod
<
lb
/>
erat in naui pars quanta: hîc eſt pars eſſentiæ; idem profectò iudicium ferre poteris. </
s
>
<
s
>Ita ratio
<
lb
/>
diſpar eſt totius ſecundum formam & ſecundum materiam. </
s
>
<
s
>Quare cùm in generatione ſit pro
<
lb
/>
greſſus ad formam; in interitu ad materiam: totius ratio variatur, & quod eſt totum in genera
<
lb
/>
tione non eſt, niſi partes omnes in vnum coierint, quod eſt ſecundum formam; quod verò totum
<
lb
/>
eſt in corruptione, vſque ad vltimam partem conſeruatur, quia totum eſt ſecundum materiam,
<
lb
/>
ea verò parte ſublata res amplius non eſt, ſed ſola materies, & pura vtique poteſtas. </
s
>
<
s
>Ita totius il
<
lb
/>
lius ratio in ortu & interitu ſeruatur à natura quæ cum ſuo proceſſu congruit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1202
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1203
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1204
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1205
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1206
"/>
a 9. Met.
<
lb
/>
Cc. 5.7.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1207
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1208
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1209
"/>
a
<
expan
abbr
="
q.
">que</
expan
>
1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1210
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1211
"/>
b 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 63.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1212
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1213
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1214
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1215
"/>
a 1. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1216
"/>
b 7. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1217
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1218
"/>
c 8. Mt. </
s
>
<
s
>T.
<
lb
/>
<
lb
/>
9. Met. c. 7.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1219
"/>
d Tr. 4.
<
lb
/>
Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1220
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1221
"/>
e 7. Met.
<
lb
/>
T. 10.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1222
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1223
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Aliqua de formæ partibus adduntur, & quorundam ſapientum dicta cum ſuperioribus
<
lb
/>
conciliantur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XV
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>NON erit importunum, ſi rem à compluribus inauditam, & quę alioquin in paradoxis & ad
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1224
"/>
<
lb
/>
mirabilibus ab iis numerari poſsit qui parùm anxiè naturalium rerum latebras peragrant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>pluribus hoc loco exponam,
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>pręcipuè quod ſpero etiam fructum maximum allaturam eſ
<
lb
/>
ſe orationem noſtram ad illa cognoſcenda quæ phyſiologiæ receſſus habent, motus explicatio
<
lb
/>
nem reſpicientia quæ ſæpe in 6. & 8. Phyſ. tractando occurrunt, de motuum terminis & primo
<
lb
/>
& vltimo inſtanti. </
s
>
<
s
>Primum ex his illud erit, vnde partes iſtæ diſtinguantur. </
s
>
<
s
>Alterum ſit'ne ea
<
lb
/>
dem ipſarum ratio in ſubſtantia & accidente. </
s
>
<
s
>Tertium, quemadmodum ſe habeant ad motum
<
lb
/>
& mutationem. </
s
>
<
s
>Porrò in ſubſtantiis duplex eſſe cauſſa videtur, prout etiam duplex eſt ſub
<
lb
/>
ſtantiæ ſenſilis ordo. </
s
>
<
s
>Nam quædam eſt ſimplex vt corpora illa quæ ſunt elementa aliorum; alia
<
lb
/>
ſunt mixta, & ex his nonnulla quæ multas virtutes, ſeu formas requirunt, vt exiſtant. </
s
>
<
s
>Sunt enim
<
lb
/>
formarum gradus in his ita vt poſteriores in materia deſiderent alias, tanquam illius apparatum
<
lb
/>
quòd ſine ipſis aut non ſint, aut fruſtra. </
s
>
<
s
>hæ verò quæ ſupponuntur, communiores eſſe ſolent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nam quod officium obſecrò fuerit facultatis ratione vtentis ſine ſentiente? </
s
>
<
s
>cùm omnis noſtra
<
lb
/>
appetitio atque cognitio ortum ducat à ſenſu. </
s
>
<
s
>quomodo etiam
<
expan
abbr
="
vtræq́
">vtræque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſe ſine alente tuebuntur?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quandò fluxæ ſunt, & niſi quotidie reſtaurentur, ad corporis fluxum concidant. </
s
>
<
s
>Ergo ſiue vt ſint
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1225
"/>
<
lb
/>
poſteriores & minus communes, ſiue vt operentur, alia principia flagitant, neque materia nuda
<
lb
/>
contentæ ſunt. </
s
>
<
s
>Propter has igitur facultateis quę requiruntur, antequam ad vltimam atque abſo
<
lb
/>
lutiſsimam formam natura perueniat, varias item contingit eſſe huiuſce formæ parteis. </
s
>
<
s
>In ſimpli
<
lb
/>
cibus autem corporibus aut iis omnino quorum vna forma, atque illa quidem ſimplex eſſe cen
<
lb
/>
ſetur, propter formarum
<
expan
abbr
="
earumq́
">earumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>partium repugnantiam. </
s
>
<
s
>Cùm enim parteis ſint propter for
<
lb
/>
mas, & pendeant ab ipſis, earum quoque naturam participant. </
s
>
<
s
>Hinc pulſio poteſtatis, & actus
<
lb
/>
oppoſiti introductio, dum quia poteſtas comitatur
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
oppoſitũ
">oppoſitum</
expan
>
, vt poteſtas ad calorem frigo
<
lb
/>
re oppoſito fundatur, actu labefactato ſimul & ipſa langueſcit,
<
expan
abbr
="
actuiq́
">actuique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>oppoſito præbet ingreſ
<
lb
/>
ſum. </
s
>
<
s
>Nam quantum inerat de poteſtate, tantumdem intrudit de actu efficiens, & quod poteſtate
<
lb
/>
pręcedebat, in
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
conuertit auxilio qualitatum ſenſilium: quapropter iis attributum tempus;
<
lb
/>
quod in generatione rerum ponitur, cùm tamen redundet in ſubſtantiam & materiam, atque po
<
lb
/>
tentiam quæ propter repugnantiam ſunt partibiles, neque è veſtigio contrahi poſſunt: partibili
<
lb
/>
tatem verò tempus conſequitur. </
s
>
<
s
>Has ego materiæ partes non ero fortè accuſandus ſi graduum
<
lb
/>
nomine ſignificè. </
s
>
<
s
>Namque etſi gradus ad qualitates propriè accommodetur; attamen ad ſubſtan
<
lb
/>
tias quoque transferri conſueuit à philoſophis, vnde animantium gradus dici ſolent, in quibus </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>