1coitu, vt de animali illo admirabili iam
dictum eſt: vel regione: nam ( vt dixi)
tauris Germanicis longa barba prominet,
maiuſque eſt corpus, Pæoniis hirſutum, Li
bycis quos Lant vocant lingua materna
ſua, corpus candidum, vngues nigri, ſeu
potius vngulæ corio impenetrabili, atque
ob id, & ob pulchritudinem precioſo. Eſt
autem hoc animal velox ob conſuetudi
nem, pabulumque. Variantur etiam regio
nibus ſerpentum colores. In Æthiophia
enim, & Libya viperæ nigræ ſunt, velut
& homines, quod etiam Pauſanias teſtatur.
Nam cùm pilo careant, aduritur cutis, vt ho
minum ab immodico calore, quare non eſt
maior ratio de hominibus quòd nigri ſint,
his in regionibus, quàm de viperis. Va
riantur etiam ætate, vt mures, qui caneſ
cunt ſenio. Et non ſolùm animalia ipſa,
ſed ex ipſis genita ſenectutis extremæ veſti
gia oſtendunt: vtin equis, & hominibus,
quorum facies cùm ex decrepitis parentibus
nati ſunt, rugoſa eſt: vis enim cordis vbi
hebetata eſt, contrahit cutim, atque hoc
eſt indicium iam debilium membrorum
principalium. Illud verò ſæpe nos animad
uertimus. Itaque primum mutationis prin
cipium eſt ex miſtione diuerſarum ſpecie
rum, ſecundum ex regionibus, tertium ex æ
tate, & generatione à parentibus nimis
iuuenibus, aut ſenio confectis. Maxima
verò mutatio in regionibus ad Auſtrum, vel
Boream tendentibus, inde ab Oriente in Oc
cidentem, pòſt in paludibus, aut ſiccis lo
cis, vltimò montium, ac planitiei diuerſi
tate. Libya verò multa monſtra mittit, non
ſolùm ob calorem immenſum, & ſiccitatem,
ſed ob aquarum penuriam, qua animalia di
uerſi generis miſcentur: vt tauri quidam,
quos Rhinocerotes eſſe diximus: alij etiam
gibbo inſignes, vt cameli, quorum meminit
hîc poëta. De alce ſuperiùs dictum eſt, &
quòd rarò viſa ſit: cuius rei cauſam Pauſa
nias docet, dicens: Hominem procul odo
ratur, & cùm præſenſerit, in conualles &
profundiſſimas ſpeluncas ſe abſcondit: nec
illam venari, ob id licet ſolam, ſed caſu,
cùm venatores ſpatium mille ſtadiorum
alias feras quærentes circumdederint. Me
diam ille eſſe refert inter ceruum & ca
melum, quòd forſan gibbam habent in dor
ſo. Aut hæc alia eſt ab ea quam Cæſar deſ
cripſit. Manticora autem non habet certum
autorem, ſed poëticæ adiectam exiſtimo.
Cteſias, quem Plinius ſequitur, eam deſcri
bit, cuius etiam autoritate Ariſtoteles me
minit, illi non ſatis fidens. Sed non viſam
tot luſtris Romanorum, nec à Pauſania, mi
rum eſt. Indiæ illam tribuunt. Sed ( vt dixi)
Libya in eodem tractu eſt, & Æthiopia, in
quibus tigrides, vt apud nos lupi, abundant.
Maculoſa pelle creditur eſſe tigris. Nos duas
vidimus Florentiæ, quas tigres eſſe dice
bant, cùm pardis eſſent ſimiles.
dictum eſt: vel regione: nam ( vt dixi)
tauris Germanicis longa barba prominet,
maiuſque eſt corpus, Pæoniis hirſutum, Li
bycis quos Lant vocant lingua materna
ſua, corpus candidum, vngues nigri, ſeu
potius vngulæ corio impenetrabili, atque
ob id, & ob pulchritudinem precioſo. Eſt
autem hoc animal velox ob conſuetudi
nem, pabulumque. Variantur etiam regio
nibus ſerpentum colores. In Æthiophia
enim, & Libya viperæ nigræ ſunt, velut
& homines, quod etiam Pauſanias teſtatur.
Nam cùm pilo careant, aduritur cutis, vt ho
minum ab immodico calore, quare non eſt
maior ratio de hominibus quòd nigri ſint,
his in regionibus, quàm de viperis. Va
riantur etiam ætate, vt mures, qui caneſ
cunt ſenio. Et non ſolùm animalia ipſa,
ſed ex ipſis genita ſenectutis extremæ veſti
gia oſtendunt: vtin equis, & hominibus,
quorum facies cùm ex decrepitis parentibus
nati ſunt, rugoſa eſt: vis enim cordis vbi
hebetata eſt, contrahit cutim, atque hoc
eſt indicium iam debilium membrorum
principalium. Illud verò ſæpe nos animad
uertimus. Itaque primum mutationis prin
cipium eſt ex miſtione diuerſarum ſpecie
rum, ſecundum ex regionibus, tertium ex æ
tate, & generatione à parentibus nimis
iuuenibus, aut ſenio confectis. Maxima
verò mutatio in regionibus ad Auſtrum, vel
Boream tendentibus, inde ab Oriente in Oc
cidentem, pòſt in paludibus, aut ſiccis lo
cis, vltimò montium, ac planitiei diuerſi
tate. Libya verò multa monſtra mittit, non
ſolùm ob calorem immenſum, & ſiccitatem,
ſed ob aquarum penuriam, qua animalia di
uerſi generis miſcentur: vt tauri quidam,
quos Rhinocerotes eſſe diximus: alij etiam
gibbo inſignes, vt cameli, quorum meminit
hîc poëta. De alce ſuperiùs dictum eſt, &
quòd rarò viſa ſit: cuius rei cauſam Pauſa
nias docet, dicens: Hominem procul odo
ratur, & cùm præſenſerit, in conualles &
profundiſſimas ſpeluncas ſe abſcondit: nec
illam venari, ob id licet ſolam, ſed caſu,
cùm venatores ſpatium mille ſtadiorum
alias feras quærentes circumdederint. Me
diam ille eſſe refert inter ceruum & ca
melum, quòd forſan gibbam habent in dor
ſo. Aut hæc alia eſt ab ea quam Cæſar deſ
cripſit. Manticora autem non habet certum
autorem, ſed poëticæ adiectam exiſtimo.
Cteſias, quem Plinius ſequitur, eam deſcri
bit, cuius etiam autoritate Ariſtoteles me
minit, illi non ſatis fidens. Sed non viſam
tot luſtris Romanorum, nec à Pauſania, mi
rum eſt. Indiæ illam tribuunt. Sed ( vt dixi)
Libya in eodem tractu eſt, & Æthiopia, in
quibus tigrides, vt apud nos lupi, abundant.
Maculoſa pelle creditur eſſe tigris. Nos duas
vidimus Florentiæ, quas tigres eſſe dice
bant, cùm pardis eſſent ſimiles.
Equi mari
ni.
ni.
Tauri pæonij
Vri.
Muflo.
Lant.
Viperæ Li
bycæ.
bycæ.
Quomodo
cognoſcun
tur filij de
crepitorum.
cognoſcun
tur filij de
crepitorum.
Leo.
Naſcitur & Leo eiſdem in locis, fermè
animalium quadrupedum audaciſſimum, cu
ius oſſa ignem colliſa creduntur excutere:
ſunt enim duriſſima & ſolida, ac quaſi abſ
que medulla, longo corpore, colore fuluo,
acri intuitu, longa cauda quam quatit per
ſæpe, pilus non rectus anterius, ſed mollis, ac
flexus: corio prorſus impenetrabili: breuior
parte poſtrema, capite magno, rictu oris am
plo: tanto ceruicis ac dentium robore, vt
camelum ore arreptum ferat: tanta fortitu
dine, imò audacia potiùs, vt ſolus ducentos
aggrediatur equites: vnguibus maximis, ac
duriſſimis armatus, rugitus aſper. Iracun
dum genuit, quia fortiſſimum: atque ob
naturam tam calidam, alternis diebus la
borat morbo, quibus iacet proſtratus &
rugit, non totis diebus, ſed ſtatutis horis: nec
omnes forſan, ſed qui captiui detinentur.
animalium quadrupedum audaciſſimum, cu
ius oſſa ignem colliſa creduntur excutere:
ſunt enim duriſſima & ſolida, ac quaſi abſ
que medulla, longo corpore, colore fuluo,
acri intuitu, longa cauda quam quatit per
ſæpe, pilus non rectus anterius, ſed mollis, ac
flexus: corio prorſus impenetrabili: breuior
parte poſtrema, capite magno, rictu oris am
plo: tanto ceruicis ac dentium robore, vt
camelum ore arreptum ferat: tanta fortitu
dine, imò audacia potiùs, vt ſolus ducentos
aggrediatur equites: vnguibus maximis, ac
duriſſimis armatus, rugitus aſper. Iracun
dum genuit, quia fortiſſimum: atque ob
naturam tam calidam, alternis diebus la
borat morbo, quibus iacet proſtratus &
rugit, non totis diebus, ſed ſtatutis horis: nec
omnes forſan, ſed qui captiui detinentur.
Sed etiam animalia pellibus nobiliora,
vt lynces, & è muſtelarum genere plurimæ,
martes varij, lardironi, viuerræ, piroli, her
meli, ginetæ. Has Hiſpania mittit, forma
& moribus domeſticis muſtelis, quas nos fo
dinos vocamus, ſimiles, pelle varia, ac ni
gris & cinereis alternantibus maculis di
ſtincta. Sed Zebellinæ, alias ſabellæ, om
nium longè precioſiores pulchritudine, ac
raritate. Has mittunt ſub extremis Septen
trionibus Lapones, Soli expoſitæ, pluri
mùm depilantur, quòd hæc animalia in
vmbra, & vbi Solis vis debilis admodum
eſt, degant. Creduntur veneris deſiderium
mulieribus augere. Hæ etiam mardurorum
pellibus nobiliores ſunt, molliore & denſio
re pilo, quique vtrinque conuerſus ordi
nem retineat. Vtrumque animal vngulis, &
dentibus acutiſſimis, præcipuè ſabellæ: vtrun
que cauda piloſa, ac veluti ſciuro vtitur,
tanquam velo, vt ex arbore in arborem ſal
tu ſe transferat. Abundant autem maximè
prope polum, vſque ad tredecim partes,
quòd regio illa inhoſpita ſit, & frequens hu
milibus ſyluis. Pelles quoque ibi pulchrio
res & meliores, nec verò numerus horum
generibus, ſi ad pellium colores varios reſ
picias, & ad llorum naturam moreſque,
tanta eſt copia muſtelarum. Pelles colli diu
turniores plerunque, vt in vulpem viuerram,
ſardirolo: nam partem eam cute ſolidiore, ob
periculum natura muniuit, inde factum eſt,
vt pili diutius contineantur. Negauerat A
riſtoteles, animalibus iucundos ineſſe odo
res, adeoque conſtanter, vt pantheram
benè olere tantùm quibuſdam animalibus
affitmet, non autem verè, neque ab hoc
diſſentit Theophraſtus. Sed ſtercus anima
lium: quoniam multum & humidum erat
impedire odoris ſuauitatem poteſt, in plan
tis nominata cùm ſit modicum, & ſiccum,
atque concoctum. Quamobrem animali
bus, quibus ſtercus benè olet, modicum eſſe
oportet, & ſiccum, vt lacertis magnis, de
quibus ſuprà diximus, quos etiam croco
dilos vocauimus, & anguibus. Igitur vt na
tura nihil intactum relinquet, ſtuduit dili
genter, vt odoratum animal efficeret, neque
vnum, ſed diuerſa ratione.
vt lynces, & è muſtelarum genere plurimæ,
martes varij, lardironi, viuerræ, piroli, her
meli, ginetæ. Has Hiſpania mittit, forma
& moribus domeſticis muſtelis, quas nos fo
dinos vocamus, ſimiles, pelle varia, ac ni
gris & cinereis alternantibus maculis di
ſtincta. Sed Zebellinæ, alias ſabellæ, om
nium longè precioſiores pulchritudine, ac
raritate. Has mittunt ſub extremis Septen
trionibus Lapones, Soli expoſitæ, pluri
mùm depilantur, quòd hæc animalia in
vmbra, & vbi Solis vis debilis admodum
eſt, degant. Creduntur veneris deſiderium
mulieribus augere. Hæ etiam mardurorum
pellibus nobiliores ſunt, molliore & denſio
re pilo, quique vtrinque conuerſus ordi
nem retineat. Vtrumque animal vngulis, &
dentibus acutiſſimis, præcipuè ſabellæ: vtrun
que cauda piloſa, ac veluti ſciuro vtitur,
tanquam velo, vt ex arbore in arborem ſal
tu ſe transferat. Abundant autem maximè
prope polum, vſque ad tredecim partes,
quòd regio illa inhoſpita ſit, & frequens hu
milibus ſyluis. Pelles quoque ibi pulchrio
res & meliores, nec verò numerus horum
generibus, ſi ad pellium colores varios reſ
picias, & ad llorum naturam moreſque,
tanta eſt copia muſtelarum. Pelles colli diu
turniores plerunque, vt in vulpem viuerram,
ſardirolo: nam partem eam cute ſolidiore, ob
periculum natura muniuit, inde factum eſt,
vt pili diutius contineantur. Negauerat A
riſtoteles, animalibus iucundos ineſſe odo
res, adeoque conſtanter, vt pantheram
benè olere tantùm quibuſdam animalibus
affitmet, non autem verè, neque ab hoc
diſſentit Theophraſtus. Sed ſtercus anima
lium: quoniam multum & humidum erat
impedire odoris ſuauitatem poteſt, in plan
tis nominata cùm ſit modicum, & ſiccum,
atque concoctum. Quamobrem animali
bus, quibus ſtercus benè olet, modicum eſſe
oportet, & ſiccum, vt lacertis magnis, de
quibus ſuprà diximus, quos etiam croco
dilos vocauimus, & anguibus. Igitur vt na
tura nihil intactum relinquet, ſtuduit dili
genter, vt odoratum animal efficeret, neque
vnum, ſed diuerſa ratione.
Muſtella
rum genere.
rum genere.
Sabellæ pel
les.
les.
Pelles colli
cur diutur
niores.
cur diutur
niores.
13. Proble
mat. 40. Lib.
6. de planta
rum cauſis.
Cur anima
lia pauca
iucundi odo
ris.
mat. 40. Lib.
6. de planta
rum cauſis.
Cur anima
lia pauca
iucundi odo
ris.
Zibethum igitur finxit feli perſimilem,
ſed maiorem: animal quod Hiſpania mittit
dentibus armatum, etiam ferum valde, quòd
nulla temporis longitudine miteſcat. Pilo
aſperiere, ore oblongo, vt meli animali: in hu
ius tam maſculi, quàm fœminæ genitali
bus folliculum genuit, è quo ſemen ar
genteo cochleari excipitur: adeò odoris
ſed maiorem: animal quod Hiſpania mittit
dentibus armatum, etiam ferum valde, quòd
nulla temporis longitudine miteſcat. Pilo
aſperiere, ore oblongo, vt meli animali: in hu
ius tam maſculi, quàm fœminæ genitali
bus folliculum genuit, è quo ſemen ar
genteo cochleari excipitur: adeò odoris
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib