Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
[41] A B
[42] ... adiectio.G. H. abacus.G. cymatium.I. echinus.K. annuli.L. hypotrachelium.M. aſtragalus.N. apotheſis. S R Q P O G H I K L M N F E D C B A
[43] A. epiſtylium.B. Guttæ.C. regulaD. faſcia.E. femur.F. Canalis.G. Me-topa.H. ſemimetopa.F. E. triglyphus.I. capitulum triglyphi.K. cymatium.L. corona.M. cymatium coronæ.N. tympanum.O P Q. partes faſtigij, quæ reſpon-dent partibus coronæ.R. ſima.S. Acroterium. S R Q P O N M L K I H q F E D C B A
[44] a tilg@iftb metopęmodſusodiaſtiſoſ.tetraſti@oſdiaſtiloſmodolo@exaſtiſo@Striarum modus. c.Centrum quadrati. a.ſiſtiſoſ modvcxaſtilosſiſtiloſtetraſtiloſ b a b a b a a c c c c a a
[45] ICHNOGRAPHIA PROSTRLOS.
[46] ORTHOGRAPHIA PROSTRLOS.
[47] FIGVRA EXA STTLI DORICI.
[48] A B. altitudo ad lacunaria.C. D. luminis altitudo.C. E. luminis latitudo inferior.D F. ſuperior luminis latitudo.C. G. craſſitudo antepagmentorum inferior.D. H. craſſitudo antepagmentorũ ſuperior.I. Supercilium.K. cymatium.M. antepagmentũ.N. hyperthy-ron.O. cymatium Doricum.P. corona plana cum cymatio.Q R. altitudo antepagmenti.S. Tympanum.T. impagines.V. ſcapi cardinales.X. impagines.r. Z. cymatia. A P N K I F D H V Q M Y S T S X E C B R G
[49] I. Corona.f. Ancones.d. hyperthyron.c. folium.e. cymatia.I E. ſcapusg. cymatium.h. replum.A B. Altitudo ad lacunaria.D. corona.G. by-perthyron.H. cymatium.I. prima corſa.K. ſecunda corſa.L. Tertia corſa.M. Tympana.N. impagines.O. ſcapi.C. hyperthyron. r d f e D C C I o o N N g G M M H g N N L K M M I E B
[50] A. corona.O. cymatium Lesbium.P. cymatium Doricum.Q. Hyperthyron.R. Cyma-tium antepagmentorum.S. Aſtragali.T. Prima faſcia.S. ſecunda faſcia.V. Tertia faſcia.X X. ſcapus.Y. cymatium.Z. replum.I. Tympanum.K K. impages. A O p Q R Q X s Q s R s V I s T I I I I K K I I X
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
< >
page |< < (151) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div418" type="section" level="2" n="73">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s11973" xml:space="preserve">
                <pb o="151" file="514.01.183" n="183" rhead="QVARTVS."/>
              conſecratum. </s>
              <s xml:id="echoid-s11974" xml:space="preserve">Templum quoque Baeehi, ſed maiori parte non admodum ampla erant rotunda templa, uocari
                <lb/>
              potius ſacella, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11975" xml:space="preserve">cellœ debebant. </s>
              <s xml:id="echoid-s11976" xml:space="preserve">Duorum generum ſunt, alia enim una conſtant ala, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11977" xml:space="preserve">ſine cella ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11978" xml:space="preserve">
                <lb/>
              monoptera uocantur, alia circumalata, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11979" xml:space="preserve">periptera nominantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11980" xml:space="preserve">Tribunal hic intelligo altitudinem illam,
                <lb/>
              ad quam per gradus aſcenditur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11981" xml:space="preserve">utriuſq; </s>
              <s xml:id="echoid-s11982" xml:space="preserve">rationem aſcenſus reddit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11983" xml:space="preserve">ueſtigium noſtrum, quod deſcripſimus,
                <lb/>
              id oſtendit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11984" xml:space="preserve">ſub columnis erant ſtylobata & </s>
              <s xml:id="echoid-s11985" xml:space="preserve">in medio ara collocata, Tyburtinum templum rotundum, pronaum
                <lb/>
              habet quadratum procurrentem cum faſtigio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11986" xml:space="preserve">gradibus a parte illa aſcenſus erat, columnœ ſupra eleua-
                <lb/>
              tum murum impoſitœ. </s>
              <s xml:id="echoid-s11987" xml:space="preserve">nos in eam opinionem deuenimus, ut crederemus uerbum illud monopteros debere in-
                <lb/>
              telligi eo modo, quo eſt Tyburtinum illud templum, quod adbuc extat. </s>
              <s xml:id="echoid-s11988" xml:space="preserve">nam uidetur diſcrimen eſſe inter peri-
                <lb/>
              pteron, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11989" xml:space="preserve">monopteron. </s>
              <s xml:id="echoid-s11990" xml:space="preserve">nam peripteron circum alatum dicimus. </s>
              <s xml:id="echoid-s11991" xml:space="preserve">monopteron quod ala unica conſtat, ut per
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-01" xlink:href="note-514.01.183-01a" xml:space="preserve">10</note>
              alam intelligamus pronaum prominens quadratum cum faſtigio, quemadmodum est Pantheon in hanc ſen-
                <lb/>
              tentiam nos induxit, quia non uidimus templum deſcriptum eo modo, quo Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s11992" xml:space="preserve">dixit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11993" xml:space="preserve">quia etiam tot
                <lb/>
              graduum aſcenſus tumidum quid prœſert. </s>
              <s xml:id="echoid-s11994" xml:space="preserve">Sed cum Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s11995" xml:space="preserve">nil clarius dixerit, nos ueſtigium deformauimus (ut
                <lb/>
              uidetur.) </s>
              <s xml:id="echoid-s11996" xml:space="preserve">non negamus autem templum Tyburtinum non eſſe puleherrimum, ſed hoc aliorum ſit iudicium.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s11997" xml:space="preserve">Albertus quoque inquit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11998" xml:space="preserve">Templarotunda aut porticu circumuallabimus, aut tantum pro fronte porticum
                <lb/>
              ſtatuemus, porticus quœ pro fronte extabant, nuſquam fiebant niſi quadrangula. </s>
              <s xml:id="echoid-s11999" xml:space="preserve">cum igitur (ut ad ſymme-
                <lb/>
              trias ueniamus) tertia diametri œdis pars ſumatur, aſcenſus ex ea constituetur, id eſt tribunal, ſupraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12000" xml:space="preserve">co-
                <lb/>
              lumnis imponemus exCorinthio genere, nam altœ ſunt, quantum diametros incluſa inter parietes ſtylobata-
                <lb/>
              rum, ſcilicet quantum eſt operis diametros, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12001" xml:space="preserve">ſunt craſſœdecima altitudinis parte cum capitulo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12002" xml:space="preserve">ſpiris. </s>
              <s xml:id="echoid-s12003" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Epiſtylium altum est ex dimidia craſſitudine columnœ. </s>
              <s xml:id="echoid-s12004" xml:space="preserve">Cœtera funt ea ratione, qua dictũ est uolumine tertio.</s>
              <s xml:id="echoid-s12005" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="56">
              <variables xml:id="echoid-variables34" xml:space="preserve">a 4 3 2 1 o</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s12006" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sin</emph>
              autem peripteros ea ædes conſtituetur, duo gradus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12007" xml:space="preserve">ſtylobatæ ab imo conſtituantur; </s>
              <s xml:id="echoid-s12008" xml:space="preserve">dein-
                <lb/>
              de cellæ paries collocetur cum receſſu eius a ſtylobata circa partem latitudinis quintam, medioq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12009" xml:space="preserve">ua-
                <lb/>
              luarum locus ad aditus relinquatur; </s>
              <s xml:id="echoid-s12010" xml:space="preserve">eaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12011" xml:space="preserve">cella tantum habeat diametrum, præter parietes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12012" xml:space="preserve">circui-
                <lb/>
              tionem, quantam altitudinem columna ſupra ſtylobatam. </s>
              <s xml:id="echoid-s12013" xml:space="preserve">Columnæ circum cellam ijſdem propor-
                <lb/>
              tionibus ſymmetrijsq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12014" xml:space="preserve">diſponantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12015" xml:space="preserve">In medio tecti ratio ita habeatur, uti quanta diametros totius ope-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-05" xlink:href="note-514.01.183-05a" xml:space="preserve">50</note>
              ris erit futura, dimidia altitudo fiat tholi præter florem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12016" xml:space="preserve">Flos autem tantam habeat magnitudinem,
                <lb/>
              quantum habuerit in ſummo columnæ capitulum, præter pyramidem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12017" xml:space="preserve">Reliqua (uti ſcripta ſunt ea)
                <lb/>
              proportionibus, atque ſymmetrijs facienda uidentur.</s>
              <s xml:id="echoid-s12018" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s12019" xml:space="preserve">Eſt & </s>
              <s xml:id="echoid-s12020" xml:space="preserve">aliud genus œdium, quod in orbem ducitur, peripteron nominatum, porticu ſcilicet, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12021" xml:space="preserve">parietibus
                <lb/>
              circumuallatum, cuius ſymmetriœ hœ ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s12022" xml:space="preserve">Gradibus duobus circundatur, ſupra ſunt epiſtylia ſeparata. </s>
              <s xml:id="echoid-s12023" xml:space="preserve">in-
                <lb/>
              ſuper epistylia columnœ ponuntur, interualla columnarum conuenientia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12024" xml:space="preserve">uenuſtœ formœ eſſe debent, dein-
                <lb/>
              de quinta pars diametri totius operis ſumitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12025" xml:space="preserve">quàm longa est, tantumreceditur ab ipſis stylobatis in par-
                <lb/>
              teminteriorem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12026" xml:space="preserve">ibideſignatur cellœ circuitus; </s>
              <s xml:id="echoid-s12027" xml:space="preserve">cella autem ex una parte aditus habet, eius autem diameter
                <lb/>
              tam magna eſſe debet, abſque parietis craſſitudine, quanta est altitudo columnœ ſupra ſtylobatam. </s>
              <s xml:id="echoid-s12028" xml:space="preserve">parietis
                <lb/>
              craſſitudo columnœ craſſitudinem œquare debet. </s>
              <s xml:id="echoid-s12029" xml:space="preserve">Alarum columnœ decima altitudinis ſuœ craſſœ ſint, ſed ad
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-06" xlink:href="note-514.01.183-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>