184178PHYSICORVM ARIST.
poteſt, ut continuum quid, copulatumúe ſeipſum moueat?
Nam quo quippiam unum atq; continuũ eſt, non tactu, hoc
paßionis eſt expers, quo uero ſeparatum eſt, eo nimirum
aliud agere, aliud pati eſt aptum. Neq; ergo quicquam
ipſorum, ſeipſum mouet (quippe cùm copulatum ſit) neq;
aliud continuũ ullum, ſed in unoquoq; diuiſum ſit, quod mo
uet, & quod mouetur, neceſſe est: quod intueri licet in ex-
pertibus animæ, cùm quippiam animantium ipſa mouet.
Nam quo quippiam unum atq; continuũ eſt, non tactu, hoc
paßionis eſt expers, quo uero ſeparatum eſt, eo nimirum
aliud agere, aliud pati eſt aptum. Neq; ergo quicquam
ipſorum, ſeipſum mouet (quippe cùm copulatum ſit) neq;
aliud continuũ ullum, ſed in unoquoq; diuiſum ſit, quod mo
uet, & quod mouetur, neceſſe est: quod intueri licet in ex-
pertibus animæ, cùm quippiam animantium ipſa mouet.
Verum fit, ut hæc etiam ſemper ab aliquo moueantur.
Quod quidem patebit, ſi cauſas diuidamus:
atq;
licet, &
in mouentibus ea, quæ dicta ſunt, ſumere. Alia nanque præ_
ter naturam motiua ſunt: ut eſt uectis, motiuus ponderis, nõ
natura. Alia ſunt motiua natura: ut calidũ actu, motiuum
eſt eius, quod eſt potentia calidũ. Similiter & in huiuſmodi
cæteris. Mobile etiã id eſt natura, quod eſt potentia qua-
le, uel quantũ, uel ubi, cùm in ſeipſo tale principiũ, & non
per accidẽs habet: erit enim idem, & quantũ, & quale, ſed
accidit alterum alteri, & non per ſe competit. Ignis igitur,
atq; terra, mouentur ab aliquo, ui quidẽ, cùm præter natu-
ram: natura uerò, cùm ſub potẽtia ſuos ad actus mouentur.
in mouentibus ea, quæ dicta ſunt, ſumere. Alia nanque præ_
ter naturam motiua ſunt: ut eſt uectis, motiuus ponderis, nõ
natura. Alia ſunt motiua natura: ut calidũ actu, motiuum
eſt eius, quod eſt potentia calidũ. Similiter & in huiuſmodi
cæteris. Mobile etiã id eſt natura, quod eſt potentia qua-
le, uel quantũ, uel ubi, cùm in ſeipſo tale principiũ, & non
per accidẽs habet: erit enim idem, & quantũ, & quale, ſed
accidit alterum alteri, & non per ſe competit. Ignis igitur,
atq; terra, mouentur ab aliquo, ui quidẽ, cùm præter natu-
ram: natura uerò, cùm ſub potẽtia ſuos ad actus mouentur.
Quoniam autem eſſe potentia multipliciter dicitur, hæc
eſt ſanè cauſa, ut non ſit perſpicuum à quonã talia mouean
tur: ut ignis, ſurſum: & terra deorſum. Diuerſo autẽ mo-
do potentia ſciens eſt, qui diſcit, & qui iam ſcientiã habet,
& non contemplatur. Cùm autẽ actiuũ, atq; paßiuum ſint
ſimul, euadit interdum id, quod eſt potentia, actu tale: ut id
quod diſcit, & ex eo quod eſt potentia, fit aliud potentia
rurſus: qui nanq; ſcientiam habet, & non comtemplatur, eſt
potentia quodammodo ſciens, ſed non ut erat anteà quàm
didic iſſet. Atque cùm ita ſeſe habet, niſi quid
eſt ſanè cauſa, ut non ſit perſpicuum à quonã talia mouean
tur: ut ignis, ſurſum: & terra deorſum. Diuerſo autẽ mo-
do potentia ſciens eſt, qui diſcit, & qui iam ſcientiã habet,
& non contemplatur. Cùm autẽ actiuũ, atq; paßiuum ſint
ſimul, euadit interdum id, quod eſt potentia, actu tale: ut id
quod diſcit, & ex eo quod eſt potentia, fit aliud potentia
rurſus: qui nanq; ſcientiam habet, & non comtemplatur, eſt
potentia quodammodo ſciens, ſed non ut erat anteà quàm
didic iſſet. Atque cùm ita ſeſe habet, niſi quid
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib