Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008348
">
<
pb
pagenum
="
535
"
xlink:href
="
016/01/184.jpg
"/>
fragrantis, vt vel grana tria pondus libra
<
lb
/>
rum plurium cuiuſque arboris odoratiſſimæ
<
lb
/>
vincat. </
s
>
<
s
id
="
s.008349
">Oportebat enim in tanto conatu
<
lb
/>
aduerſus difficillimam rem, naturam aliquid
<
lb
/>
magnum efficere. </
s
>
<
s
id
="
s.008350
">Solent enim & homines
<
lb
/>
conari, cùm rem difficilem aggrediuntur,
<
lb
/>
vt admiratione dignum aliquid efficiant,
<
lb
/>
cúmque meta ſuperanda eſt, haud medio
<
lb
/>
cri interuallo illud efficere conamur. </
s
>
<
s
id
="
s.008351
">Quam
<
lb
/>
eandem regulam in moſcho etiam obſerua
<
lb
/>
uit: hoc mortuum tantùm vidi in via Ve
<
lb
/>
xillorum Mediolani, eùm zebethum vi
<
lb
/>
uens, imò viuentia viderim maſculum, &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1159
"/>
<
lb
/>
fœminam. </
s
>
<
s
id
="
s.008352
">Moſchus igitur magnitudine &
<
lb
/>
farma, ac pilo, niſi quòd coloris eſt magis
<
lb
/>
glauci, capreolo ſimilis eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008353
">Pilus tamen &
<
lb
/>
craſſior eſt, pilo capreoli. </
s
>
<
s
id
="
s.008354
">Supra binos, &
<
lb
/>
totidem infrà dentes habet: hocque ſolo
<
lb
/>
differt, & odore à capreolo: nam pili va
<
lb
/>
rietas à regione ortum habere poſſet, cùm
<
lb
/>
animalia tranſlata filios longè ſibi magis diſ
<
lb
/>
ſimiles, quàm pro hac varietate pili ex re
<
lb
/>
gionis diuerſitate pariant. </
s
>
<
s
id
="
s.008355
">Ferunt ergo illi
<
lb
/>
in veſicam infrà vmbilicum ſanguinem col
<
lb
/>
ligi, qui omnem rem ad hanc vſque diem
<
lb
/>
cognitam, magnitudine, & ſuauitate odo
<
lb
/>
ris vincit, & exuperat. </
s
>
<
s
id
="
s.008356
">Quamvis etiam non
<
lb
/>
ſyncerus ille ad nos deferatur, ſed tota ca
<
lb
/>
ro, cum oſſibus contuſa ſoleat vetuſtioribus
<
lb
/>
veſicis imponi, atque pro genuina vendi. </
s
>
<
s
id
="
s.008357
">In
<
lb
/>
dicio eſt paſſim in noſtro moſcho parua
<
lb
/>
oſſium fruſta inueniri, & tamen vel ſic adeò
<
lb
/>
redolet, vt manifeſtum ſit huiuſmodi ani
<
lb
/>
malia, neque Ariſtoteli, neque Theophra
<
lb
/>
ſto nota fuiſſet: neque mirum, cùm & Ga
<
lb
/>
lenus, ad quem magis pertinebant, cùm nul
<
lb
/>
lum nunc vnguentum horum expers ſit,
<
lb
/>
quique plus quadringentis annis poſterior
<
lb
/>
illis fuit, ea minimè cognouerit. </
s
>
<
s
id
="
s.008358
">Hanc igi
<
lb
/>
tur ob veſicam totum animal quantum mit
<
lb
/>
tat iucundi odoris, vix dicere queam, ta
<
lb
/>
metſi ( vt dixi) non ſolùm mortuum, ſed
<
lb
/>
iamiam diu eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.008359
">Sed & folliculo illo per
<
lb
/>
multos annos arcis indito, omnes quæ in
<
lb
/>
his veſtes ſeruantur, miro fragrant odore.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008360
">Ipſum moſchum è Perſide aduehitur: vbi
<
lb
/>
ſi recens fuerit, & neque adulteratum, tam
<
lb
/>
vehementis odoris eſſe fertur, vt ieiunis na
<
lb
/>
ribus admota, veſica, ex eo ſtatim ſangui
<
lb
/>
nem proliciat. </
s
>
<
s
id
="
s.008361
">Quod Vartomanus quatuor
<
lb
/>
viris vni poſt alium contigiſſe affirmat. </
s
>
<
s
id
="
s.008362
">Quo
<
lb
/>
fit, vt credamus non niſi adulteratum ad
<
lb
/>
nos deferri. </
s
>
<
s
id
="
s.008363
">Seneſcit poſt decennium. </
s
>
<
s
id
="
s.008364
">Olet,
<
lb
/>
vt animaduerti, cercophitecorum genus
<
lb
/>
gracile ac fuſcum, ingenioſiſſimum: ni ſe
<
lb
/>
plaſia me decepit: nam neque omnes Moſ
<
lb
/>
chum olent. </
s
>
<
s
id
="
s.008365
">Redolent, ſed quaſi ex aduerſo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1160
"/>
<
lb
/>
fibri teſtes. </
s
>
<
s
id
="
s.008366
">Ferunt animal eſſe canis magni
<
lb
/>
tudine, ſed oblongum manſueſcit, pilo ni
<
lb
/>
gro, ac ſplendido: nam pellem illius vidi,
<
lb
/>
quæ pretioſas inter annumeratur: atque hoc
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1161
"/>
<
lb
/>
primùm à luthra differt, quæ aſperum pi
<
lb
/>
lum habet, & prælongum, cùm fibri hu
<
lb
/>
milis ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.008367
">Cauda lata, & in modum ſoleæ
<
lb
/>
extenſa, ſed præpingui, qua etiam a luthra
<
lb
/>
dicitur, quæ piloſam, & acutam habet: nam
<
lb
/>
fibro ſquamoſam eſſe ferunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008368
">Crura breuia
<
lb
/>
pedibus anterioribus, ſimiæ in modum, qui
<
lb
/>
bus etiam pro manibus ( vti dicitur ) poſte
<
lb
/>
rioribus anſeriniata, duplici auxilio pedum,
<
lb
/>
ſcilicet poſtremorum, & caudæ aquis inna
<
lb
/>
tat, domos ex ligno miro artificio conſtruit:
<
lb
/>
acumine enim dentium, quos habet robu
<
lb
/>
ſtos, non aliter quàm ſerra ad ſecanda ligna
<
lb
/>
vtitur. </
s
>
<
s
id
="
s.008369
">Referunt fœminam ereptis catulis
<
lb
/>
ferrea clauſtra dentibus confregiſſe, præci
<
lb
/>
pitémque ſe ediſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.008370
">Erat enim manſueta, &
<
lb
/>
in domo educata. </
s
>
<
s
id
="
s.008371
">Regem quoque habere,
<
lb
/>
cuius cauda ſit hac forma, cùm cæterorum
<
lb
/>
ſit obtuſa: certè cùm apud Moſcho
<
lb
/>
uitas nunc maximi greges habean
<
lb
/>
tur, & ruſticos, quorum pelles rudes
<
lb
/>
ſunt, & opera ſeruilis, vt affirmant,
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.184.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/184/1.jpg
"
number
="
81
"/>
<
lb
/>
& nobilis molliore pilo, quem in pellibus
<
lb
/>
triplicem eſſe animaduertimus, deprehen
<
lb
/>
ſum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008372
">Teſtes paruos, & vt gallorum, at
<
lb
/>
que intus reconditos habet. </
s
>
<
s
id
="
s.008373
">Quod adeò olet,
<
lb
/>
vt pro medicamento vendatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008374
">Humor eſt,
<
lb
/>
qui in meatu varicoſo, inſtar capreoli in
<
lb
/>
torto inuenitur, velut & in felis ſpecie illa,
<
lb
/>
quæ zibethum fert. </
s
>
<
s
id
="
s.008375
">Hic humor primùm
<
lb
/>
oleo ſimilis eſt, inde concreſcit in mellis ſub
<
lb
/>
ſtantiam. </
s
>
<
s
id
="
s.008376
">Atque hi humores magni ſunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008377
">Hos etiam in auibus, vt aliàs diximus, eſſe
<
lb
/>
animaduertimus. </
s
>
<
s
id
="
s.008378
">Maius etiam eſt quòd re
<
lb
/>
ferunt, quamvis iuxta aquas habitent, mi
<
lb
/>
nimè tamen alipiſcibus, ſed frondibus atque
<
lb
/>
virgultis. </
s
>
<
s
id
="
s.008379
">Quæ ſi non conficta ſint, neceſ
<
lb
/>
ſe eſſet fibrum ſpecie à lutra differre. </
s
>
<
s
id
="
s.008380
">Sin
<
lb
/>
falſa, erunt vnius generis, quamvis etiam
<
lb
/>
cauda & pilo differant: hoc enim ſatis con
<
lb
/>
ſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.008381
">Vtcunque verò res ipſa ſe habeat, ip
<
lb
/>
ſius lutræ teſtes ad eadem valent, ad quæ
<
lb
/>
caſtorei: nam & caſtoreum Orientis, & in
<
lb
/>
calidis regionibus ortum, longè validiori
<
lb
/>
bus eſt viribus. </
s
>
<
s
id
="
s.008382
">At humor qui ſeminis loco
<
lb
/>
eſt, & genitalia ipſa in quolibet animali ca
<
lb
/>
lidiſſima ſunt, multò verò magis in anima
<
lb
/>
libus, quæ ob calorem iuxta aquas & in
<
lb
/>
aquis verſantur, cuiuſmodi fiber & lutra.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008383
">Lutræ autem proprium eſt, vt aduerſus aquas
<
lb
/>
feratur, vt cùm plena fuerit, ſecundo flu
<
lb
/>
mine ad cubiculum reuertatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008384
">Quæcunque
<
lb
/>
enim animalia non facilè prædam inue
<
lb
/>
niunt, vt lupus, & vulpes, & lutra: cùm
<
lb
/>
ei occurrerint, ita ſe replent, vt rumpi vi
<
lb
/>
deantur: quòd his non contingit, quæ fru
<
lb
/>
ctibus, aut herbis veſcuntur: quoniam vbi
<
lb
/>
que cibus in promptu eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008385
">Hæc igitur anima
<
lb
/>
lia, terræ & aquæ communia ſunt, velut &
<
lb
/>
crocodilus, contraria tamen ratione, quàm
<
lb
/>
equus fluuialis, ſiquidem & hic communis
<
lb
/>
eſt terræ, & aquæ, ſed è piſcium genere,
<
lb
/>
illa verò inter terreſtria numerantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008386
">Viuit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1162
"/>
<
lb
/>
in Nilo, & Nigro fluminibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008387
">Nilus in Æ
<
lb
/>
gypto, & Æthiopia. </
s
>
<
s
id
="
s.008388
">Niger in ea parte
<
lb
/>
Africæ, quæ caput Nigrum, & vide inter
<
lb
/>
iacet ( vocatúrque Manſa ) fluunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008389
">Piſcis
<
lb
/>
hic quatuor habet pedes, breuibus cruri
<
lb
/>
bus, vaccæ figura, ambulat in terra. </
s
>
<
s
id
="
s.008390
">Promi
<
lb
/>
nent ei duo dentes trium palmorum longitu
<
lb
/>
dine, elephanti dentibus ſimillimi, ſed can
<
lb
/>
didiores, duriores, & diutiùs nitorem reti
<
lb
/>
nentes, ob idque etiam pretioſiores, iuba, &
<
lb
/>
voce equi, vnde nomen ſumpſit, vngula &
<
lb
/>
talo veluti bubus,
<
expan
abbr
="
roſtrũ
">roſtrum</
expan
>
reſimum, cauda apri
<
lb
/>
magnitudo, & viſcera & equo paruo, ſeu aſi
<
lb
/>
no ſimilia: tergoris tanta craſſitudo, vt ex eo
<
lb
/>
venabulum fiant. </
s
>
<
s
id
="
s.008391
">Conſtat tam diligenti deſ
<
lb
/>
criptione ab Ariſtotele viſum hoc animal. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>