Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008348
">
<
pb
pagenum
="
535
"
xlink:href
="
016/01/184.jpg
"/>
fragrantis, vt vel grana tria pondus libra
<
lb
/>
rum plurium cuiuſque arboris odoratiſſimæ
<
lb
/>
vincat. </
s
>
<
s
id
="
s.008349
">Oportebat enim in tanto conatu
<
lb
/>
aduerſus difficillimam rem, naturam aliquid
<
lb
/>
magnum efficere. </
s
>
<
s
id
="
s.008350
">Solent enim & homines
<
lb
/>
conari, cùm rem difficilem aggrediuntur,
<
lb
/>
vt admiratione dignum aliquid efficiant,
<
lb
/>
cúmque meta ſuperanda eſt, haud medio
<
lb
/>
cri interuallo illud efficere conamur. </
s
>
<
s
id
="
s.008351
">Quam
<
lb
/>
eandem regulam in moſcho etiam obſerua
<
lb
/>
uit: hoc mortuum tantùm vidi in via Ve
<
lb
/>
xillorum Mediolani, eùm zebethum vi
<
lb
/>
uens, imò viuentia viderim maſculum, &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1159
"/>
<
lb
/>
fœminam. </
s
>
<
s
id
="
s.008352
">Moſchus igitur magnitudine &
<
lb
/>
farma, ac pilo, niſi quòd coloris eſt magis
<
lb
/>
glauci, capreolo ſimilis eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008353
">Pilus tamen &
<
lb
/>
craſſior eſt, pilo capreoli. </
s
>
<
s
id
="
s.008354
">Supra binos, &
<
lb
/>
totidem infrà dentes habet: hocque ſolo
<
lb
/>
differt, & odore à capreolo: nam pili va
<
lb
/>
rietas à regione ortum habere poſſet, cùm
<
lb
/>
animalia tranſlata filios longè ſibi magis diſ
<
lb
/>
ſimiles, quàm pro hac varietate pili ex re
<
lb
/>
gionis diuerſitate pariant. </
s
>
<
s
id
="
s.008355
">Ferunt ergo illi
<
lb
/>
in veſicam infrà vmbilicum ſanguinem col
<
lb
/>
ligi, qui omnem rem ad hanc vſque diem
<
lb
/>
cognitam, magnitudine, & ſuauitate odo
<
lb
/>
ris vincit, & exuperat. </
s
>
<
s
id
="
s.008356
">Quamvis etiam non
<
lb
/>
ſyncerus ille ad nos deferatur, ſed tota ca
<
lb
/>
ro, cum oſſibus contuſa ſoleat vetuſtioribus
<
lb
/>
veſicis imponi, atque pro genuina vendi. </
s
>
<
s
id
="
s.008357
">In
<
lb
/>
dicio eſt paſſim in noſtro moſcho parua
<
lb
/>
oſſium fruſta inueniri, & tamen vel ſic adeò
<
lb
/>
redolet, vt manifeſtum ſit huiuſmodi ani
<
lb
/>
malia, neque Ariſtoteli, neque Theophra
<
lb
/>
ſto nota fuiſſet: neque mirum, cùm & Ga
<
lb
/>
lenus, ad quem magis pertinebant, cùm nul
<
lb
/>
lum nunc vnguentum horum expers ſit,
<
lb
/>
quique plus quadringentis annis poſterior
<
lb
/>
illis fuit, ea minimè cognouerit. </
s
>
<
s
id
="
s.008358
">Hanc igi
<
lb
/>
tur ob veſicam totum animal quantum mit
<
lb
/>
tat iucundi odoris, vix dicere queam, ta
<
lb
/>
metſi ( vt dixi) non ſolùm mortuum, ſed
<
lb
/>
iamiam diu eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.008359
">Sed & folliculo illo per
<
lb
/>
multos annos arcis indito, omnes quæ in
<
lb
/>
his veſtes ſeruantur, miro fragrant odore.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008360
">Ipſum moſchum è Perſide aduehitur: vbi
<
lb
/>
ſi recens fuerit, & neque adulteratum, tam
<
lb
/>
vehementis odoris eſſe fertur, vt ieiunis na
<
lb
/>
ribus admota, veſica, ex eo ſtatim ſangui
<
lb
/>
nem proliciat. </
s
>
<
s
id
="
s.008361
">Quod Vartomanus quatuor
<
lb
/>
viris vni poſt alium contigiſſe affirmat. </
s
>
<
s
id
="
s.008362
">Quo
<
lb
/>
fit, vt credamus non niſi adulteratum ad
<
lb
/>
nos deferri. </
s
>
<
s
id
="
s.008363
">Seneſcit poſt decennium. </
s
>
<
s
id
="
s.008364
">Olet,
<
lb
/>
vt animaduerti, cercophitecorum genus
<
lb
/>
gracile ac fuſcum, ingenioſiſſimum: ni ſe
<
lb
/>
plaſia me decepit: nam neque omnes Moſ
<
lb
/>
chum olent. </
s
>
<
s
id
="
s.008365
">Redolent, ſed quaſi ex aduerſo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1160
"/>
<
lb
/>
fibri teſtes. </
s
>
<
s
id
="
s.008366
">Ferunt animal eſſe canis magni
<
lb
/>
tudine, ſed oblongum manſueſcit, pilo ni
<
lb
/>
gro, ac ſplendido: nam pellem illius vidi,
<
lb
/>
quæ pretioſas inter annumeratur: atque hoc
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1161
"/>
<
lb
/>
primùm à luthra differt, quæ aſperum pi
<
lb
/>
lum habet, & prælongum, cùm fibri hu
<
lb
/>
milis ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.008367
">Cauda lata, & in modum ſoleæ
<
lb
/>
extenſa, ſed præpingui, qua etiam a luthra
<
lb
/>
dicitur, quæ piloſam, & acutam habet: nam
<
lb
/>
fibro ſquamoſam eſſe ferunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008368
">Crura breuia
<
lb
/>
pedibus anterioribus, ſimiæ in modum, qui
<
lb
/>
bus etiam pro manibus ( vti dicitur ) poſte
<
lb
/>
rioribus anſeriniata, duplici auxilio pedum,
<
lb
/>
ſcilicet poſtremorum, & caudæ aquis inna
<
lb
/>
tat, domos ex ligno miro artificio conſtruit:
<
lb
/>
acumine enim dentium, quos habet robu
<
lb
/>
ſtos, non aliter quàm ſerra ad ſecanda ligna
<
lb
/>
vtitur. </
s
>
<
s
id
="
s.008369
">Referunt fœminam ereptis catulis
<
lb
/>
ferrea clauſtra dentibus confregiſſe, præci
<
lb
/>
pitémque ſe ediſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.008370
">Erat enim manſueta, &
<
lb
/>
in domo educata. </
s
>
<
s
id
="
s.008371
">Regem quoque habere,
<
lb
/>
cuius cauda ſit hac forma, cùm cæterorum
<
lb
/>
ſit obtuſa: certè cùm apud Moſcho
<
lb
/>
uitas nunc maximi greges habean
<
lb
/>
tur, & ruſticos, quorum pelles rudes
<
lb
/>
ſunt, & opera ſeruilis, vt affirmant,
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.184.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/184/1.jpg
"
number
="
81
"/>
<
lb
/>
& nobilis molliore pilo, quem in pellibus
<
lb
/>
triplicem eſſe animaduertimus, deprehen
<
lb
/>
ſum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008372
">Teſtes paruos, & vt gallorum, at
<
lb
/>
que intus reconditos habet. </
s
>
<
s
id
="
s.008373
">Quod adeò olet,
<
lb
/>
vt pro medicamento vendatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008374
">Humor eſt,
<
lb
/>
qui in meatu varicoſo, inſtar capreoli in
<
lb
/>
torto inuenitur, velut & in felis ſpecie illa,
<
lb
/>
quæ zibethum fert. </
s
>
<
s
id
="
s.008375
">Hic humor primùm
<
lb
/>
oleo ſimilis eſt, inde concreſcit in mellis ſub
<
lb
/>
ſtantiam. </
s
>
<
s
id
="
s.008376
">Atque hi humores magni ſunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008377
">Hos etiam in auibus, vt aliàs diximus, eſſe
<
lb
/>
animaduertimus. </
s
>
<
s
id
="
s.008378
">Maius etiam eſt quòd re
<
lb
/>
ferunt, quamvis iuxta aquas habitent, mi
<
lb
/>
nimè tamen alipiſcibus, ſed frondibus atque
<
lb
/>
virgultis. </
s
>
<
s
id
="
s.008379
">Quæ ſi non conficta ſint, neceſ
<
lb
/>
ſe eſſet fibrum ſpecie à lutra differre. </
s
>
<
s
id
="
s.008380
">Sin
<
lb
/>
falſa, erunt vnius generis, quamvis etiam
<
lb
/>
cauda & pilo differant: hoc enim ſatis con
<
lb
/>
ſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.008381
">Vtcunque verò res ipſa ſe habeat, ip
<
lb
/>
ſius lutræ teſtes ad eadem valent, ad quæ
<
lb
/>
caſtorei: nam & caſtoreum Orientis, & in
<
lb
/>
calidis regionibus ortum, longè validiori
<
lb
/>
bus eſt viribus. </
s
>
<
s
id
="
s.008382
">At humor qui ſeminis loco
<
lb
/>
eſt, & genitalia ipſa in quolibet animali ca
<
lb
/>
lidiſſima ſunt, multò verò magis in anima
<
lb
/>
libus, quæ ob calorem iuxta aquas & in
<
lb
/>
aquis verſantur, cuiuſmodi fiber & lutra.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008383
">Lutræ autem proprium eſt, vt aduerſus aquas
<
lb
/>
feratur, vt cùm plena fuerit, ſecundo flu
<
lb
/>
mine ad cubiculum reuertatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008384
">Quæcunque
<
lb
/>
enim animalia non facilè prædam inue
<
lb
/>
niunt, vt lupus, & vulpes, & lutra: cùm
<
lb
/>
ei occurrerint, ita ſe replent, vt rumpi vi
<
lb
/>
deantur: quòd his non contingit, quæ fru
<
lb
/>
ctibus, aut herbis veſcuntur: quoniam vbi
<
lb
/>
que cibus in promptu eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008385
">Hæc igitur anima
<
lb
/>
lia, terræ & aquæ communia ſunt, velut &
<
lb
/>
crocodilus, contraria tamen ratione, quàm
<
lb
/>
equus fluuialis, ſiquidem & hic communis
<
lb
/>
eſt terræ, & aquæ, ſed è piſcium genere,
<
lb
/>
illa verò inter terreſtria numerantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008386
">Viuit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1162
"/>
<
lb
/>
in Nilo, & Nigro fluminibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008387
">Nilus in Æ
<
lb
/>
gypto, & Æthiopia. </
s
>
<
s
id
="
s.008388
">Niger in ea parte
<
lb
/>
Africæ, quæ caput Nigrum, & vide inter
<
lb
/>
iacet ( vocatúrque Manſa ) fluunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008389
">Piſcis
<
lb
/>
hic quatuor habet pedes, breuibus cruri
<
lb
/>
bus, vaccæ figura, ambulat in terra. </
s
>
<
s
id
="
s.008390
">Promi
<
lb
/>
nent ei duo dentes trium palmorum longitu
<
lb
/>
dine, elephanti dentibus ſimillimi, ſed can
<
lb
/>
didiores, duriores, & diutiùs nitorem reti
<
lb
/>
nentes, ob idque etiam pretioſiores, iuba, &
<
lb
/>
voce equi, vnde nomen ſumpſit, vngula &
<
lb
/>
talo veluti bubus,
<
expan
abbr
="
roſtrũ
">roſtrum</
expan
>
reſimum, cauda apri
<
lb
/>
magnitudo, & viſcera & equo paruo, ſeu aſi
<
lb
/>
no ſimilia: tergoris tanta craſſitudo, vt ex eo
<
lb
/>
venabulum fiant. </
s
>
<
s
id
="
s.008391
">Conſtat tam diligenti deſ
<
lb
/>
criptione ab Ariſtotele viſum hoc animal. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>