Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
164
"/>
ordo ille formarum, ſeu facultatum manifeſtiſsimè perſpicitur, nec iniuria partes appellantur
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1226
"/>
<
lb
/>
quòd in iis natura non manet, niſi impedita fuerit; ſed
<
expan
abbr
="
vſq;
">vſque</
expan
>
ad ſummum progreditur non in in
<
lb
/>
finitum, vt nonnunquam putauit ille Cardanus. </
s
>
<
s
>nihil enim magis naturæ inſtituto repugnat; ſed
<
lb
/>
vſque ad terminum quendam qui per ſeipſum exiſtit, & ſpeciem faciunt, vbi ſenſiliter à cęteris
<
lb
/>
ſeparentur, hoc eſt, vt differentia conſtet, & ab aliis abſoluta permanere poſsint, licet ſpecies illa
<
lb
/>
ſit imperfecta, quia nouis ſuperuenientibus differentiis, ſeu facultatibus, & formis informari va
<
lb
/>
let, & illi conuenit nominatio actus & ipſius eſſe; ſ enim ſuiipſius proprius, vt quanuis funda
<
lb
/>
menta non ſint domus, ea tamen & fundamenta ſint & vocentur. </
s
>
<
s
>Sed hoc contingit in ſubſtan
<
lb
/>
tiis, in accidentibus autem non modò eſſe, & nomen actus illis conuenit, ſed etiam nomen actus
<
lb
/>
illius perfecti quo progreſſus naturæ finitur. </
s
>
<
s
>Etenim calidum vt duo, conſimiliter calidum nun
<
lb
/>
cupatur, atque illud quod eſt vt octo. </
s
>
<
s
>Cauſſam ſi poſcas, non aliam eſſe cenſuerim quàm quòd
<
lb
/>
accidens actui ſubſtantiæ comitatur, & eſt per ſubſtantiam. </
s
>
<
s
>Nunc ſubſtantia per ſe ſeparari po
<
lb
/>
teſt, ſiue parteis æſtimes quantitatis, ſeu parteis eſſentię quę genere exprimuntur. </
s
>
<
s
>itaque proprio
<
lb
/>
ſunt actu præditę, licet non omnibus numeris abſoluto, atque perfecto. </
s
>
<
s
>Cùm igitur ab actu de
<
lb
/>
nominatio ſumatur; efficitur item vt partes ex actu ſuo cuiuſque proprio propriam denomina
<
lb
/>
tionem obtinuerint: partes accidentis, cùm actu proprio careant, neque ſeparabiles ſint, denomi
<
lb
/>
nationem petunt à toto: nanque hoc, etſi tale eſt, quòd ſubſtantia talis eſt actu, per ſe tamen eſt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1227
"/>
<
lb
/>
finis talis mutationis,
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>denominat mutationem & parteis, non igitur adeſt cauſſa diuerſæ
<
lb
/>
denominationis. </
s
>
<
s
>Neque verò ſic dico, quòd per ſe diuidua ſit forma accidentis: id enim iam 6.
<
lb
/>
Phyſ.
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
confutatum fuerat ab Ariſtotele, ſed eſt diuiduum ex euento accidens ipſum. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
ſolaq́
">ſolaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſub
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1228
"/>
<
lb
/>
ſtantia per ſe diuidi poteſt, quia conſtat ex materia tanquàm parte, cui per ſe & primò modis om
<
lb
/>
nibus conuenit ratio diuiſionis. </
s
>
<
s
>Quapropter ab eo genere accidentium peti denominatio debet
<
lb
/>
quæ conſequuntur rei naturam, & ex habitu exiſtunt ab iis quæ inſunt
<
foreign
lang
="
grc
">κατὰ πάθος</
foreign
>
, denomina
<
lb
/>
tio nulla accipitur. </
s
>
<
s
>Et cùm id ex rerum natura ſit, vt finis ipſe obſeruetur, atque ille quidem non
<
lb
/>
terminus, ſed quod optimi rationem præſefert; audebo quoque affirmare denominationem po
<
lb
/>
tiſsimè ſumi,
<
expan
abbr
="
gradibuſq́
">gradibuſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>notari ab illis accidentibus quo natura contendit, vt ſi album futurum
<
lb
/>
ſit primus ſit atque poſterior gradus albedinis, & ſic deinceps. </
s
>
<
s
>quanquam alij gradus accidentis
<
lb
/>
oppoſiti illos conſequuntur: quòd tendunt ad interitum, quo natura neutiquam aſpirat. </
s
>
<
s
>Hoc
<
lb
/>
igitur eſto diſcrimen inter ſubſtantiæ partes & accidentis. </
s
>
<
s
>Sed quemadmodum ſe habeant ad
<
lb
/>
motum & mutationem, quod tertio loco propoſitum fuerat, mox explanandum eſt. </
s
>
<
s
>Quoniam
<
lb
/>
mutatio vox eſt ambigua, cùm & ſubitò exiſtat & nonnunquam motum adæquet,
<
expan
abbr
="
conſimiliq́
">conſimilique</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1229
"/>
<
lb
/>
modo generatio; propter rerum differentiam quæ vocibus hiſce notantur, de illarum quoque
<
lb
/>
terminis diuerſa iudicia facienda ſunt. </
s
>
<
s
>Nam ſi mutatio fuerit à motu ſeiuncta, res ipſa puncto
<
lb
/>
temporis exiſtit, neque terminus, aut à mutatione cuius terminus eſt, aut à re ipſa, quæ mutatio
<
lb
/>
ne facta exiſtit, vllo modo diſtinguitur, aut ad ſummum ratione, quoad ratio mutationis termi
<
lb
/>
nos oppoſitos reſpicere videtur: res ipſa iam oppoſitum excludit, exempli cauſſa illuminatio &
<
lb
/>
in meridie ſpectatur, & in diluculo, eadem forma perſit oculos & mentem in vtroque tempore,
<
lb
/>
eodem puncto temporis eſt illuminatio & aër illuminatus: ſed in diluculo cogitatur tranſitus de
<
lb
/>
tenebris ad lucem: in meridie verò ſola præſentia luminis. </
s
>
<
s
>Ita fit vt res ipſa, quanuis eadem ſit
<
lb
/>
cum termino mutationis, neque reapſe diſtinguatur à mutatione, tanquam ab illis diuerſa conci
<
lb
/>
piatur à nobis. </
s
>
<
s
>De mutatione illa, quæ itidem eſt motus, aliud dicendum eſt; quippe quòd di
<
lb
/>
uerſa ſint momenta temporis quibus res ipſa producitur, & quibus producta eſt, & partes muta
<
lb
/>
tionis varię quæ in ipſo progreſſu productæ fuerunt. </
s
>
<
s
>Mitto nunc vltimum cuiuſque mutationis
<
lb
/>
quæ eſt forma quæ idem eſt reipſa cum re producta, & finis eſt generationis: vſque adeò vt tum
<
lb
/>
res eſſe dicatur, vbi primum impoſitus eſt finis, & forma exiſtit. </
s
>
<
s
>de hoc enim termino controuer
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1230
"/>
<
lb
/>
ſia non eſt: quandò fatentur omnes, hunc terminum per ſe conſideratum eſſe indiuiduum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nam ſiue forma diuidua ſit, vt aliqui opinantur, ſiue indiuidua, extremum ſemper eſt vel formę
<
lb
/>
vel affectionis pręuiæ, vel, vt nos ipſi dicimus, generationis. </
s
>
<
s
>Vnde etiam factum bene eſſe dici
<
lb
/>
mus, ſi
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
exprimatur aliquo nomine, quo generatio comprehendatur, ſed munus formæ ſolius,
<
lb
/>
quod eſt eſſe proinde hoc non conſueuit dici genitum, vt alij termini qui ipſi in generatione prę
<
lb
/>
cedunt, aut corruptum quod extremum eſt corruptionis, ſed vltimum eſſe & non eſſe vocantur
<
lb
/>
quę priuationi formæúe reſpondent. </
s
>
<
s
>Quæ præcedunt, genita, aut corrupta, vtpote in ipſa gene
<
lb
/>
ratione, aut interitu, rectè dicuntur, & ſic ab Ariſtotele vocata quæ ſi ad ſolam qualitatem ſpecta
<
lb
/>
rent, nec quicquam de ſubſtantia tangerent, alterata dici debuiſſent. </
s
>
<
s
>Hæc item non vniuſmodi
<
lb
/>
ſunt, cùm & poteſtate & actu ſint: atque actu quidem ſeparabili vel per ſe, vbi natura conſerua
<
lb
/>
tur, vel per accidens, vbi intercedat impediens illa ſanè poteſtate, quæ ſunt ita in generatione, vt
<
lb
/>
cum ipſa coniuncta perpetuò ſint, non ſecus àc puncta quæ inſunt in linea, non vt termini, ſed vt
<
lb
/>
copulantia. </
s
>
<
s
>Et in his verum eſt id quod fertur non eſſe generari, niſi ſit quippiam genitum,
<
lb
/>
nec eſſe genitum, niſi quid generetur, & quod genitum eſt, anteà gigni, & quod gignebatur,
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>