Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
91 71
92 72
93 73
94 74
95 75
96 76
97 77
98 78
99 79
100 80
101 81
102 82
103 83
104 84
105 85
106 86
107 87
108 88
109 89
110 90
111 91
112 92
113 93
114 94
115 95
116 96
117 97
118 98
119 99
120 100
< >
page |< < (164) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div556" type="section" level="1" n="145">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10599" xml:space="preserve">
              <pb o="164" file="0184" n="184" rhead="GNOMONICES"/>
            nis minor eſt angulo D H μ, altitudinis poli, (Si enim æquales eſſent anguli A D a, D H μ, exter-
              <lb/>
            nus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10600" xml:space="preserve">internus, recta H B, foret radio D a, parallela; </s>
            <s xml:id="echoid-s10601" xml:space="preserve">ſi autem maior eſſet angulus A D a, angulo
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-01" xlink:href="note-0184-01a" xml:space="preserve">28. primi.</note>
            D H μ, coirent inter ſe rectæ H B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10602" xml:space="preserve">D a, quod non ponitur) fit, vt Horizon parallelis illis oppoſi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-02" xlink:href="note-0184-02a" xml:space="preserve">Quando alicu-
                <lb/>
              ius ſigni atcus
                <lb/>
              eſt Parabola, vel
                <lb/>
              Ellipſis, arcus ſi-
                <lb/>
              gni oppoſiti in
                <lb/>
              horologio de-
                <lb/>
              ſcribi nequit.</note>
            tis neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10603" xml:space="preserve">æquidiſtet, neque eos tangat, neque ſecet, vt ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s10604" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s10605" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s10606" xml:space="preserve">præcedentis lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s10607" xml:space="preserve">conſtat.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10608" xml:space="preserve">Quamobrem arcus ſigni illius, cuius radius ſecatur, erit per eandem propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s10609" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s10610" xml:space="preserve">Ellipſis. </s>
            <s xml:id="echoid-s10611" xml:space="preserve">Manife-
              <lb/>
            ſtum autem eſt, quando alicuius ſigni arcus Parabola eſt, vel Ellipſis, oppoſiti ſigni arcum in horo-
              <lb/>
            logio deſcribi non poſſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s10612" xml:space="preserve">propterea quòd rectæ ex H, emiſſę radium illius non ſecant, vt diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s10613" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10614" xml:space="preserve">CÆTERVM ſatis erit, ſi ex poſteriori figura huius propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s10615" xml:space="preserve">portionem arcus cuiuslibet ſi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-03" xlink:href="note-0184-03a" xml:space="preserve">Quo pacto ex
                <lb/>
              portione vnius
                <lb/>
              arcus alicuius ſi
                <lb/>
              gni uſque ad li-
                <lb/>
              neam meridia-
                <lb/>
              nam deſcripti,
                <lb/>
              deſcribatur re
                <lb/>
              liqua portio, at-
                <lb/>
              que etĩam arcus
                <lb/>
              ſigni oppoſi ti, ſi
                <lb/>
              arcus ſignorum
                <lb/>
              õ
                <unsure/>
              ppoſitorũ ſue-
                <lb/>
              @int hyperbolę.</note>
            gni vſque ad lineam meridianam ex vna duntaxat parte deſcribamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s10616" xml:space="preserve">Ex hac enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s10617" xml:space="preserve">reliqua por-
              <lb/>
            tio ex alia parte, (atque in ſequentibus quidem horologiis multo accuratius, quàm ſi totum arcũ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-04" xlink:href="note-0184-04a" xml:space="preserve">10</note>
            ex figura radiorum Zodiaci deſcriberemus, vt ſuo loco dicemus) immo & </s>
            <s xml:id="echoid-s10618" xml:space="preserve">totus arcus ſigni oppo
              <lb/>
            ſiti (ſi tamen diameter arcuum, nempe recta H B, in figura radiorum radios ſignorum oppoſito-
              <lb/>
            rum ſecet. </s>
            <s xml:id="echoid-s10619" xml:space="preserve">Nam tunc ſolum, vt oſtendimus, illorum ſignorum arcus hyperbolæ oppoſitæ ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10620" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0184-01" xlink:href="fig-0184-01a" number="135">
                <image file="0184-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0184-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-05" xlink:href="note-0184-05a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-06" xlink:href="note-0184-06a" xml:space="preserve">30</note>
            ęquales) deſcribi poterit. </s>
            <s xml:id="echoid-s10621" xml:space="preserve">Ita autem propoſitum exequemur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10622" xml:space="preserve">Sit hyperbolarum oppoſitarum, vel
              <lb/>
            Parabolæ, vel Ellipſis axis A B, qualis eſt meridiana linea in horologio horizontali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10623" xml:space="preserve">portio arcus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0184-07" xlink:href="note-0184-07a" xml:space="preserve">40</note>
            illius, vel ſectionis conicæ vſque ad axem deſcripta ſit C D: </s>
            <s xml:id="echoid-s10624" xml:space="preserve">Inuento autem in axe A B, puncto E,
              <lb/>
            per quod arcus ſigni oppofiti tranſire debet, (quod quidem habetur, ſi D E, ſumatur æqualis dia-
              <lb/>
            metro tranſuerſæ arcuum oppoſiterum in figura radiorum, nempe ſegmento rectæ H B, inter ra-
              <lb/>
            dios illorum ſignorum oppoſitorum) & </s>
            <s xml:id="echoid-s10625" xml:space="preserve">acceptis rectis D A, E B, inter ſe æqualibus cuiuſcunque
              <lb/>
            magnitudinis; </s>
            <s xml:id="echoid-s10626" xml:space="preserve">diuiſaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s10627" xml:space="preserve">diametro D E, bifariam in F, ponemus vnum pedem circini in F, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10628" xml:space="preserve">alterũ
              <lb/>
            extendemus ad quodlibet punctum arcus C D, vtpote vſque ad C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10629" xml:space="preserve">circino non variato deſcribe-
              <lb/>
            mus ex F, ex altera parte axis arcũ occultum alicuius circuli; </s>
            <s xml:id="echoid-s10630" xml:space="preserve">Item alios duos ex vtraque parte eiuſ-
              <lb/>
            dem axis verſus partes E. </s>
            <s xml:id="echoid-s10631" xml:space="preserve">Rurſus vnum pedem circini ſtatuentes in A, extendemus alterum vſque
              <lb/>
            ad C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10632" xml:space="preserve">ſic manentibus circini cruribus extenſis, deſcribemus ex A, arcum circuli, qui priorem ex
              <lb/>
            F, deſcriptum ex altera parte axis ſecet in G; </s>
            <s xml:id="echoid-s10633" xml:space="preserve">Item duos alios ex B, qui priores duos ex F, ex vtraq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10634" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0184-08" xlink:href="note-0184-08a" xml:space="preserve">50</note>
            parte eiuſdem axis verſus partes E, deſcriptos ſecent in H, I. </s>
            <s xml:id="echoid-s10635" xml:space="preserve">Nam per punctum G, tranſibit arcus
              <lb/>
            C D, productus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10636" xml:space="preserve">per puncta H, I, incedet arcus oppoſitus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10637" xml:space="preserve">æqualis, qui per punctum E, poſi-
              <lb/>
            tus eſt tranſire. </s>
            <s xml:id="echoid-s10638" xml:space="preserve">Eodem pacto, ſi circinum extendamus ex F, in K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10639" xml:space="preserve">ex F, tres arcus deſcribamus ad
              <lb/>
            interuallum F K; </s>
            <s xml:id="echoid-s10640" xml:space="preserve">Item ex A, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10641" xml:space="preserve">B, alios tres ad interuallum A K, vnum quidem ex A, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10642" xml:space="preserve">duos ex B,
              <lb/>
            qui priores tres ſecent in L, M, N, tranſibunt ijdem arcus per puncta L, M, N; </s>
            <s xml:id="echoid-s10643" xml:space="preserve">Et ita alia atque alia
              <lb/>
            puncta, quotquot voluerimus, inueniemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s10644" xml:space="preserve">Hortarer tamen, vt ex F, in portione arcus C D, acci
              <lb/>
            perentur puncta illa, vbi à lineis horarijs ſecatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10645" xml:space="preserve">Quòd ſi arcus ſignorum oppoſitorum non ſunt
              <lb/>
            hyperbolę oppoſitæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10646" xml:space="preserve">æquales, vt contingit, cum diameter arcuum, vel recta H B, in figura radio-
              <lb/>
            rum Zodiaci radios oppoſitos non ſecat, ſed vnum tantum, ſatis eſt, ſi bini duntaxat arcus ex alte-
              <lb/>
            ra parte axis D E, ſeſe ſecantes deſcribantur ex F, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10647" xml:space="preserve">A, ita vt F, ſumatur in quocunque loco diame-
              <lb/>
            tri A B, etiamſi illud non ſit centrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s10648" xml:space="preserve">Nam tunc arcus oppoſiti ſigni deſcribi non poteſt, vt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>