Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
111 74
112 75
113 76
114 77
115 78
116 79
117 80
118 81
119 82
120 83
121 84
122 85
123 86
124 87
125 88
126 89
127 90
128 91
129 92
130 93
131 94
132 95
133 96
134 97
135 98
136 99
137 100
138 101
139 102
140 103
< >
page |< < (148) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div343" type="section" level="1" n="108">
          <pb o="148" file="184" n="185" rhead="Comment. In I. Cap. Sphæræ"/>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6947" xml:space="preserve">DICIT etiam Alphraganus, quod minima ſtellarum fixarum uiſu
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-184-01" xlink:href="note-184-01a" xml:space="preserve">Alia ratio
                <lb/>
              probans ter
                <lb/>
              ram @ſſe ve
                <lb/>
              luti punctũ
                <lb/>
              reſpectu Fir
                <lb/>
              mamen@@.</note>
            notabilium maior eſt tota terra: </s>
            <s xml:id="echoid-s6948" xml:space="preserve">Sed ipſa ſtella reſpectu totius Firmamenti
              <lb/>
            eſt ſicut punctus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6949" xml:space="preserve">centrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s6950" xml:space="preserve">Multo igitur fortius terra eſt punctus re-
              <lb/>
            ſp@ctu Firmamenti, cum ſit minor ea.</s>
            <s xml:id="echoid-s6951" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div349" type="section" level="1" n="109">
          <head xml:id="echoid-head113" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6952" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Confirmat</emph>
            tertio medio, quod auctoritati Alphraganiinnititur,
              <lb/>
            terram eſſe ueluti punctum, ut perſpicuum eſt in ipſa litera. </s>
            <s xml:id="echoid-s6953" xml:space="preserve">Non autem ſolus
              <lb/>
            Alphraganus dicit, minimam ſtellarum, quæ viſu percipiuntur, maiorem eſſe
              <lb/>
            terra, uerum etiam idipſum omnes fere Aſtronomi aſſerunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s6954" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6955" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Vt</emph>
            autem intelligatur, de quibuſnam ſtellis minimis auctor noſter ex ſen
              <lb/>
            tentia Alphragani, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6956" xml:space="preserve">aliorum Aſtronomorum locutus ſit, pauca mihi uidẽtur
              <lb/>
            dicenda de ſtellis in vniuerſum; </s>
            <s xml:id="echoid-s6957" xml:space="preserve">quot uidelicet numero obſeruatæ ſint ab A-
              <lb/>
            ſtronomis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6958" xml:space="preserve">quã proportionem earum magnitudines habeant ad magnitudi-
              <lb/>
            nem terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6959" xml:space="preserve">Aſtronomi igitur omnes ſtellas fixas in Firmamento uiſu percepti-
              <lb/>
            biles, hoc eſt, quæ ſemper, cum cælum ſerenum eſt, commode uideri poſſunt,
              <lb/>
            diligenter obſeruantes deprehenderunt, eas eſſe numero 1022. </s>
            <s xml:id="echoid-s6960" xml:space="preserve">Sunt quidem
              <lb/>
            plurimæ aliæ ſtellæ minimæ, (Hoc enim nunquam negabo) quas, quia non di
              <lb/>
            ſtincte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6961" xml:space="preserve">clare ſeſe obtutui oſl
              <unsure/>
            erunt, uel quia non quolibet tempore anni, pro
              <lb/>
            pter earum paruitatem uidentur, conſulto Aſtronomi prætermittunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6962" xml:space="preserve">ſolũ
              <lb/>
            de ijs, quas oculi ad cælum ſublati commode comprehendere poſſunt, ſermo-
              <lb/>
            nem habent. </s>
            <s xml:id="echoid-s6963" xml:space="preserve">Sed quoniam vulgo incredibile uidetur, eſſe tantummodo 1022.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6964" xml:space="preserve">ſtellas in Firmamento commode uiſibiles, propterea ꝙ uiſus eas nocte ſerena
              <lb/>
            confuſe intuens, ſine ullo ordine, putat eſſe propemodũ innumeras@ Viſum eſt,
              <lb/>
            omnes 1022. </s>
            <s xml:id="echoid-s6965" xml:space="preserve">ſtellas ab Aſtronomis obſeruatas eo ordine hic recenſere, quo in
              <lb/>
            globo cæleſti depingi ſolent. </s>
            <s xml:id="echoid-s6966" xml:space="preserve">Ita enim fiet, vt ſi quis diligenter nocte ſerena
              <lb/>
            ſtellas obſeruans conferat globum cum ſtellis uiſis, nulla aliam, præter eas, quę
              <lb/>
            in globo notatæ ſunt, reperiat; </s>
            <s xml:id="echoid-s6967" xml:space="preserve">immo uix minimas quaſdam ibidem notatas
              <lb/>
            uiſu percipere poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6968" xml:space="preserve">Vnde mirum ei uideri non poterit, non plures in Firma-
              <lb/>
            mento ſtellas lucidas exiſtere, quam 1022.</s>
            <s xml:id="echoid-s6969" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6970" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hvnc</emph>
            autem numerum hac arte inueſtigarunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6971" xml:space="preserve">Ex omnibus ſtellis, quæ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-184-02" xlink:href="note-184-02a" xml:space="preserve">Quomodo
                <lb/>
              Aftronomi
                <lb/>
              numerum
                <lb/>
              ſtellarũ in
                <lb/>
              ueſtigar
                <unsure/>
              int</note>
            u
              <unsure/>
            iſu commode percipiuntur, animaduerterunt Aſtronomi 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s6972" xml:space="preserve">conſtellationes,
              <lb/>
            Aſteriſmos, ſeu imagines (Eſt autem conſtellatio, Aſteriſmus, ſiue imago, mul-
              <lb/>
            titudo quædã ſtellarum formã alicuius animalis, aut alterius cuiuſuis rei effi-
              <lb/>
            giem ſuo ſitu, ac ordine referentiũ) conſtitu
              <unsure/>
            i. </s>
            <s xml:id="echoid-s6973" xml:space="preserve">Vnde facile comprehendere po-
              <lb/>
            tuerunt numerũ ſtellarum cuiuslibet cõſtellationis per ſeſe conſideratæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6974" xml:space="preserve">Neq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6975" xml:space="preserve">enim aliam ob cauſam vetuſtiſſimi illi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6976" xml:space="preserve">diligentiſſimi ſtellarum obſeruatotes
              <lb/>
            videntur huiuſmodi imaginibus ſtellas formaſſe, ut teſtatur Theon iunior in
              <lb/>
            expoſitione Aratæa, niſi ut tanta earũ multitudo per partes diſtinctas diſcerne
              <lb/>
            retur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6977" xml:space="preserve">oẽs ſtellæ ordine quodam poſſent deſignari. </s>
            <s xml:id="echoid-s6978" xml:space="preserve">Quod quidem ante mul-
              <lb/>
            ta ſecula factum eſſe conſtat, cum ẽt in libro Iob ſacræ literæ nominent Orio-
              <lb/>
            na, Arcturũ, Hyadas, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6979" xml:space="preserve">pleiades, multarumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s6980" xml:space="preserve">aliarum conſtellationum nomi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-184-03" xlink:href="note-184-03a" xml:space="preserve">Sex differẽ-
                <lb/>
              @iæ magni-
                <lb/>
              tudinũ ſtel-
                <lb/>
              larum, &
                <lb/>
              quot i
                <unsure/>
              qua
                <lb/>
              habet diſſe-
                <lb/>
              rentia con-
                <lb/>
              tineantur.</note>
            na apud Homerum, atque Heſiodum, uetuſt@ſſimos Poetas, legan
              <unsure/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6981" xml:space="preserve">Præte-
              <lb/>
            rea obſeruarunt quaſdam ſtellas alijs multo ſplendidiores, ita ut ſex omnino
              <lb/>
            gradus in ſtellis, quantum ad magnitudinem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6982" xml:space="preserve">maiorem, uel minorẽ ſplendo
              <lb/>
            rem, deprehenderit: </s>
            <s xml:id="echoid-s6983" xml:space="preserve">quos gradus Aſtronomi differentias magnitudinum ap-
              <lb/>
            pellarũt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6984" xml:space="preserve">Ex quo admodum facile potuerunt numerum ſtellarum cuiuſcunq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6985" xml:space="preserve">differentiæ longo uſu percipere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6986" xml:space="preserve">Ita enim deprehenderunt in prima </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>