Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of figures

< >
< >
page |< < (158) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div333" type="section" level="1" n="237">
          <pb o="158" file="0180" n="185" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14113" xml:space="preserve">Sed ex eodem loco, eleganter admodum, vnico filo, in tantæ ſubtilitatis negotium, aduocato, parallaxis
              <lb/>
            depræhenditur. </s>
            <s xml:id="echoid-s14114" xml:space="preserve">Cum igitur Cometa in fine durationis proprio motu adeo lenteſcit, vt vix incedat, bis ob-
              <lb/>
            ſeruandus eſt per filum hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s14115" xml:space="preserve">Primo cum valde ab horizonte ſublimis fuerit, notentur binæ ſtellæ ei
              <lb/>
            viciniores, inter quas ipſe collocatus ſit in recta linea, quæ ſit horizonti paralella; </s>
            <s xml:id="echoid-s14116" xml:space="preserve">quod per filum in directum
              <lb/>
            ſtellis aſſumptis expoſitum, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14117" xml:space="preserve">oculis prætenſum experiri oportet. </s>
            <s xml:id="echoid-s14118" xml:space="preserve">poſtea cum occaſurus propè horizontẽ
              <lb/>
            fueri; </s>
            <s xml:id="echoid-s14119" xml:space="preserve">iterum prætenſo ſilo expendendum eſt, an in eadem recta linea cum ijſdem ſtellis exiſtat: </s>
            <s xml:id="echoid-s14120" xml:space="preserve">ſi enim exi-
              <lb/>
            ſtit nullam exhibet parallaxim, ac proinde alto cælo ſpatiatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s14121" xml:space="preserve">ſi vero fuerit humilior, quam vt ſit in ea recta.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14122" xml:space="preserve">linea cum ijſdem ſtellis, aliquam ſubibit parallaxim; </s>
            <s xml:id="echoid-s14123" xml:space="preserve">quæ quanta ſit ſi exactè lubeat ſcire, noſtro quadrante
              <lb/>
            obſeruandum eſt, quot minutis, vel gradibus à prædiæa rectitudine diſcedat; </s>
            <s xml:id="echoid-s14124" xml:space="preserve">tanta enim erit aſpectus euaria-
              <lb/>
            tio. </s>
            <s xml:id="echoid-s14125" xml:space="preserve">Neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14126" xml:space="preserve">vero quidquam à refractione timendum eſt, quæ propè horizontem ob aeris craſſitiem, ſolet ſyde-
              <lb/>
            ra ſupra verum eorum locum efferre; </s>
            <s xml:id="echoid-s14127" xml:space="preserve">quia hæc ipſius hallucinatio tam Cometam, quam Stellas aſſumptas pa-
              <lb/>
            riter eleuabit, ac proinde eadem eorum mutua diſtantia, ac poſitio remanebit, ac ſi nulla eſſet refractio. </s>
            <s xml:id="echoid-s14128" xml:space="preserve">Ob-
              <lb/>
            ſeruari etiam poteſt apud horizontem ortiuum intra binas ſtellas in recta linea horizonti paralella, ſi enim. </s>
            <s xml:id="echoid-s14129" xml:space="preserve">
              <lb/>
            cum poſtea valde ſublimis fuerit, apparuerit in eadem rectitudine nullam patietur parallaxim, ſi vero aſſum-
              <lb/>
            ptis ſtellis fuerit altior, quam in recta linea, parallaxim patietur: </s>
            <s xml:id="echoid-s14130" xml:space="preserve">quod ſi adſit motus proprius, is detrahendus
              <lb/>
            eſt pro ratione temporis elapſi à prima obſeruatione vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14131" xml:space="preserve">ad ſecundam.</s>
            <s xml:id="echoid-s14132" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14133" xml:space="preserve">Aliter per quadrantem, hoc modo, obſeruetur diligenter in maxima Cometæ altitud ne diſtantia ipſius
              <lb/>
            ab aliqua vicina ſtella fixa, quæ ei ſupra, aut infra directè ſit, ſeu in eodem verticali, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14134" xml:space="preserve">eis proxima; </s>
            <s xml:id="echoid-s14135" xml:space="preserve">idq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14136" xml:space="preserve">fiat
              <lb/>
            quando Cometa, aut n
              <unsure/>
            ihil, aut vix proprio motu mouetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s14137" xml:space="preserve">poſtea cum prope horizontem deſcenderit, note-
              <lb/>
            tur iterum earundem diſtantia, habita etiam ratione motus proprij, ſi quis affuerit; </s>
            <s xml:id="echoid-s14138" xml:space="preserve">nam ſi eadem diſtantia re-
              <lb/>
            manſerit, nulla aderit parallaxis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14139" xml:space="preserve">Cometa altiſſimus ſupra Lu
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0180-01" xlink:href="fig-0180-01a" number="105">
                <image file="0180-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0180-01"/>
              </figure>
            nam attolletur. </s>
            <s xml:id="echoid-s14140" xml:space="preserve">ſi vero diſtantia erit mutata, ita vt Cometa in-
              <lb/>
            ferior euaſerit, quam oporteret, tãta erit parallaxis, quanta hæc
              <lb/>
            diſtantiæ variatio, ſeu differentia a priori, ſiue ea maior, ſiue
              <lb/>
            minor apparuerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s14141" xml:space="preserve">vt autem ſciamus quam altè in mundi diame-
              <lb/>
            tro hæc parallaxis eum euehat, conſtituẽda erit vera figura quæ
              <lb/>
            eandem parallaxim efficiat in eadem alt@tudine ab horizonte in
              <lb/>
            qua erat Cometa in vltima obſeruatione; </s>
            <s xml:id="echoid-s14142" xml:space="preserve">hęc enim diſtantia pa-
              <lb/>
            riter tunc notanda eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s14143" xml:space="preserve">ex tali enim figura apparebit, quot terræ
              <lb/>
            ſemidiametris attollatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s14144" xml:space="preserve">vt in præſenti figura, vbi altitudo C E.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14145" xml:space="preserve">ſupra horizontem A C. </s>
            <s xml:id="echoid-s14146" xml:space="preserve">ponitur æqualis altitudini Cometæ in
              <lb/>
            vltima obſeruatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s14147" xml:space="preserve">angulus deinde T E A. </s>
            <s xml:id="echoid-s14148" xml:space="preserve">debet eſſe æqualis
              <lb/>
            parallaxi, ideſt, continere tot grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14149" xml:space="preserve">aut min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14150" xml:space="preserve">quot erant in dif-
              <lb/>
            ferentia diſtantiarum. </s>
            <s xml:id="echoid-s14151" xml:space="preserve">vltimo trianguli baſis ſit linea T A. </s>
            <s xml:id="echoid-s14152" xml:space="preserve">quæ
              <lb/>
            ſemidiametrum terræ referat. </s>
            <s xml:id="echoid-s14153" xml:space="preserve">poſtea per circinum diligenter
              <lb/>
            examinetur quoties ſemidiameter A T. </s>
            <s xml:id="echoid-s14154" xml:space="preserve">ingrediatur in lineam. </s>
            <s xml:id="echoid-s14155" xml:space="preserve">
              <lb/>
            A E. </s>
            <s xml:id="echoid-s14156" xml:space="preserve">nam totidem ſemidiameter diſtabit à terræ centro Cometa.</s>
            <s xml:id="echoid-s14157" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div336" type="section" level="1" n="238">
          <head xml:id="echoid-head253" style="it" xml:space="preserve">Locus ſiue altitudo Cometarum. Cap. IV.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14158" xml:space="preserve">EX præmiſſis de figura, duratione, motu, ſitu, ac parallaxi Cometarum ijdem Aſtronomi non difficile
              <unsure/>
            eis
              <lb/>
            quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14159" xml:space="preserve">locum in hac in
              <unsure/>
            undi fabrica tribuere. </s>
            <s xml:id="echoid-s14160" xml:space="preserve">aſſerunt igitur Cometas eos, qui nullam aut minorem, quam
              <lb/>
            Luna exhibent parallaxim, ſupra Lunam in cæleſti regione ſpatiari, quod quidem ipſius parallaxeos natura
              <lb/>
            euidenter conuincit, vti ſupra ſæpè oſtenſum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s14161" xml:space="preserve">vbi ſciendum eſt recentiores Aſtronomos, qui in hanc curã
              <lb/>
            diligenter incubuerunt, comperiſſe Cometas quotquot obſeruarunt aut nullam, aut minorem quam Luna,
              <lb/>
            ſubijſſe parallaxim. </s>
            <s xml:id="echoid-s14162" xml:space="preserve">id luculenter Tycho explicat in quinque a ſe magna diligentia obſeruatis; </s>
            <s xml:id="echoid-s14163" xml:space="preserve">partim in lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14164" xml:space="preserve">integro de Cometa, partim in primo epiſtolarũ tomo. </s>
            <s xml:id="echoid-s14165" xml:space="preserve">cui alij complures doctiſſimi viri adſtipulantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s14166" xml:space="preserve">qua-
              <lb/>
            re non ſolum illos quinque inter cæleſtia corpora annumerant, ſed etiam omnes alios eiuſdem eſſe conditio-
              <lb/>
            nis probare conati ſunt, ſequentibus rationibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s14167" xml:space="preserve">Primo ex eorum motu, non proprio, ſed diurno, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14168" xml:space="preserve">commu-
              <lb/>
            ni omnibus aſtris; </s>
            <s xml:id="echoid-s14169" xml:space="preserve">nam Cometæ-hor. </s>
            <s xml:id="echoid-s14170" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s14171" xml:space="preserve">cum cæteris aſtris circa totam terram reuoluuntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s14172" xml:space="preserve">ac tanto tempore
              <lb/>
            ſupra horizontem manent, ſeu apparent, quanto affixa ſydera, aut ordinar j planetæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14173" xml:space="preserve">quod euidens ſignum
              <lb/>
            eſt, eos ſi non ſupra Lunam, ſaltem infra non longè ab ea circumferri; </s>
            <s xml:id="echoid-s14174" xml:space="preserve">ſi enim ferrentur circa terram ſpatio
              <lb/>
            24. </s>
            <s xml:id="echoid-s14175" xml:space="preserve">hor. </s>
            <s xml:id="echoid-s14176" xml:space="preserve">in circulo humili propè terram, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s14177" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s14178" xml:space="preserve">in ſupremam aeris regione, aut parum ſupra, ſequeretur neceſſa-
              <lb/>
            rio eos breuiſſimo tempore ab ortu ad occaſum præteruolare, ideſt, modicum ſupra horizontem ſenſibilem
              <lb/>
            permanere; </s>
            <s xml:id="echoid-s14179" xml:space="preserve">ſed ſupra e@m, inſtar citiſſimi fulguris, præterlabi. </s>
            <s xml:id="echoid-s14180" xml:space="preserve">quod hac figuratione explico, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14181" xml:space="preserve">demõſtro. </s>
            <s xml:id="echoid-s14182" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſit igitur in ea terræ circulus omniũ minimus, cuius ſemidiameter A C. </s>
            <s xml:id="echoid-s14183" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s14184" xml:space="preserve">in linea A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s14185" xml:space="preserve">contineantur ſemid. </s>
            <s xml:id="echoid-s14186" xml:space="preserve">
              <lb/>
            52. </s>
            <s xml:id="echoid-s14187" xml:space="preserve">hæc enim erit ſemid. </s>
            <s xml:id="echoid-s14188" xml:space="preserve">cõcaui lunaris regionis. </s>
            <s xml:id="echoid-s14189" xml:space="preserve">deſcribantur plures ſemicirculi circa terram, qui variorum
              <lb/>
            Cometarum diurnas conuerſiones reſerant, diuiſique ſint in partes 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s14190" xml:space="preserve">æquales quæ correſpondeant hor. </s>
            <s xml:id="echoid-s14191" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s14192" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quibus Cometa ſ@pra ſenſibilem horizontem D C E. </s>
            <s xml:id="echoid-s14193" xml:space="preserve">maneret, ſi eſ@emus in ſphæra recta; </s>
            <s xml:id="echoid-s14194" xml:space="preserve">ſuppono enim fa-
              <lb/>
            cilitatis cauſa, hanc d@monſtrationem fie@i, vel in ſphæra recta, vel ſaltem Cometam aſ@umptum ſub ęquino-
              <lb/>
            ctiali, mot@ primi mobilis conuerti. </s>
            <s xml:id="echoid-s14195" xml:space="preserve">hic proculdubio ex allatis ſuperius apparentijs, hor. </s>
            <s xml:id="echoid-s14196" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s14197" xml:space="preserve">totas ſub ſenſibi-
              <lb/>
            lem horizontem D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s14198" xml:space="preserve">ſpectabitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s14199" xml:space="preserve">ſi igitur Cometa gyraret per ſecundum circulum F G. </s>
            <s xml:id="echoid-s14200" xml:space="preserve">maneret ſupra </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>