1Zibethus.
Moſchus.
Fiber.
Luthra.
Equus flu
uialis.
uialis.
Fera anima
lia quæ cicu
rent.
lia quæ cicu
rent.
Fera omnia animalia cicurant ſtatim vbi
ſunt nata, admouentes mulierum, aut ca
num vberibus. Sic enim feles manſuetiores
fiunt, & dominum comitantur. Sed & edu
catione, viſæ ſunt lutræ, quæ digito demon
ſtrato piſces è piſcina captantes coquo affe
rebant.
ſunt nata, admouentes mulierum, aut ca
num vberibus. Sic enim feles manſuetiores
fiunt, & dominum comitantur. Sed & edu
catione, viſæ ſunt lutræ, quæ digito demon
ſtrato piſces è piſcina captantes coquo affe
rebant.
Eſt & formæ raræ ſimiæ genus, non cau
datum, hominis magnitudine, formáque
faciei præſertim, membrique virilis, pilis
tamen vndequaque in dorſo obſitum: nec
vllum animal perſeuerat plus ſtando illo,
homine ſolo excepto. Amat pueros, & mu
lieres, non ſecùs ac homines ſuæ regionis,
conatúrque cùm vincula effugerit palàm
cum his concumbere, quod nos vidimus.
Cæterùm ferum eſt, ſed talis induſtriæ, vt
homines aliquos minùs ingenio valere di
cas, non quidem è noſtris, ſed barbaris,
qui inclementes cœli regiones habitant, ve
lut Æthiopes, Numidæque quidam, & La
pones.
datum, hominis magnitudine, formáque
faciei præſertim, membrique virilis, pilis
tamen vndequaque in dorſo obſitum: nec
vllum animal perſeuerat plus ſtando illo,
homine ſolo excepto. Amat pueros, & mu
lieres, non ſecùs ac homines ſuæ regionis,
conatúrque cùm vincula effugerit palàm
cum his concumbere, quod nos vidimus.
Cæterùm ferum eſt, ſed talis induſtriæ, vt
homines aliquos minùs ingenio valere di
cas, non quidem è noſtris, ſed barbaris,
qui inclementes cœli regiones habitant, ve
lut Æthiopes, Numidæque quidam, & La
pones.
Canis leuis.
Sed ad alia tranſeamus, è quibus eſt ca
nis leuis: animal hoc India occidentalis ſo
lùm mittit, magnitudine leporis, ſed fer
mè craſſum vt longum, adeò pingueſcit,
crura tenuiſſima habet, vt eum ambulat,
præ pondere ventrem trahat ſuper humum:
neque enim grauiſſimum corpus ab imbe
cilliſſimis cruribus poteſt ſuſtineri. Vngues
tamen quaternos, ſed indiuiſis imò iunctis
digitis in ſingulis habet pedibus, acutos,
ac auium inſtar aduncos, quibus ſcandit ar
bores: & quod vix humi graditur, quippe
paſſibus quinquaginta in ſingulos dies, au
det tamen arbores aſcendere. Oculis & ore
paruis, ob idque haud mordet: facie rotun
da, vt bubonis, collo tereti, vndequaque,
quod velut attonitum mouet in partes di
uerſas. Faciem ambit corona è pilis, quæ il
lam in longum traducere videtur, cauda ca
ret, pilo inter candidum ac cinereum. Hæc
omnia quamvis mirabilia, non tamen à na
tura prorſus abſona videntur. At quòd aëre,
roréque veſci videatur, quodque nocte tota
fermè canat ſenis vocibus perpetuò deſcen
dentibus, vt muſica proportio ſeſquioctauæ
ſeruetur cum ſemitonio in medio, illud
prorſus miraculo non abſimile eſt: die ſilet,
parúmque videt, vnde hoc ſolùm inter qua
tuor habentia pedes animalia, nocturnum di
ci poteſt: alia eſſe poſſunt, ſed tamen aues
nocturnæ frequentiores, bubo, veſpertilio,
noctua, aliæque plures. Cauſa eſt, quòd
in aëre non adeò impedimenta ſunt volan
tibus auibus, vt in terra ambulantibus qua
drupedibus. Cúmque maiore negotio cibus
quæratur nocte: quam die, præſertim his,
quæ rapto viuunt animalibus, cùm reli
qua lateant, & tuta ſint, vel robore pro
prio, vt apri: vel loci oportunitate, vt phi
lomelæ inter dumeta ac vepres: vel loci al
titudine, vt corui, ac cornices in turribus:
vel nidi anguſtia, vt auiculæ: vel munitio
ne: vt vulpes: oportuit quòd nocte ſolùm
vagari debuit animal alis eſſe præditum,
aliter fame conſumi. Etenim feles, cative,
& lupi, & vulpes nocte quidem, tum ca
preoli, cibum quærunt, ſed tam illis dies
communis eſt, quàm nox. Itaque aues no
cturnas, quadrupedia autem non poſſumus
dicere nocturna, præter hoc deſcriptum
animal. Diſcrimina igitur animalium,
quamvis plurima ſint, ad duo tamen redu
cuntur, ſcilicet corporis, & animæ diffe
rentias. Aimæ quidem, cicur, & ferum,
nocturnum atque diurnum: atque hoc ma
ximè in auium genere. Sunt etiam in aui
bus mediæ, vt qualea, quam quidam imò
plerique coturnicem eſſe putant, & gallus,
hortulanúſque. Auis enim hæc cinerei co
loris, & carduele maior, nocte canit, in
Hetruria notus: gallus etſi nocte canat,
non tamen videt. Infauſti ominis habentur
nocturnæ aues, non tamen mediæ. Auium
quoque propria eſt differentia: canere
enim quædam, quædam mutæ, aliæ me
diæ. Sarau nobiliſſima canentium, & pſit
taco proxima. Pſittacus loquatium prima,
poſt quam eſt pica, inde turdus, meru
la, atque ſturnus. Sunt & corui loquaces,
& paſſeres ſolitari. Oderunt homines paſſe
res ob ſolitudinem, creditúmque in domi
bus cauea retendam, licet dulciter admo
dum canat, exitium portendere. Oderunt
& coruos ea ratione, qua vultures quòd hæ
aues veſcantur cadaueribus etiam humanis
Tria auium genera infauſta habentur, ſo
litaria, nocturna, & quæ cadaueribus in
hiant. Loqui docentur tenebris ac lucerna,
fame ac vino: eliguntúrque iuuenculæ, &
lingua latiore, & ex pſittacis, qui quinos
habent in pedibus digitos: aptiores enim
hi ad ſermonem. Porrò fames, præcipuum
eſt neceſſitatis diſcendi vinculum, vt Perſius
dixit:
Quis expediuit pſittaco ſuum χᾱιρε,
Picáſque docuit noſtra verba conari
Magiſter artis, ingeniiſque largitor
Venter, negatas artifex edi voces.
nis leuis: animal hoc India occidentalis ſo
lùm mittit, magnitudine leporis, ſed fer
mè craſſum vt longum, adeò pingueſcit,
crura tenuiſſima habet, vt eum ambulat,
præ pondere ventrem trahat ſuper humum:
neque enim grauiſſimum corpus ab imbe
cilliſſimis cruribus poteſt ſuſtineri. Vngues
tamen quaternos, ſed indiuiſis imò iunctis
digitis in ſingulis habet pedibus, acutos,
ac auium inſtar aduncos, quibus ſcandit ar
bores: & quod vix humi graditur, quippe
paſſibus quinquaginta in ſingulos dies, au
det tamen arbores aſcendere. Oculis & ore
paruis, ob idque haud mordet: facie rotun
da, vt bubonis, collo tereti, vndequaque,
quod velut attonitum mouet in partes di
uerſas. Faciem ambit corona è pilis, quæ il
lam in longum traducere videtur, cauda ca
ret, pilo inter candidum ac cinereum. Hæc
omnia quamvis mirabilia, non tamen à na
tura prorſus abſona videntur. At quòd aëre,
roréque veſci videatur, quodque nocte tota
fermè canat ſenis vocibus perpetuò deſcen
dentibus, vt muſica proportio ſeſquioctauæ
ſeruetur cum ſemitonio in medio, illud
prorſus miraculo non abſimile eſt: die ſilet,
parúmque videt, vnde hoc ſolùm inter qua
tuor habentia pedes animalia, nocturnum di
ci poteſt: alia eſſe poſſunt, ſed tamen aues
nocturnæ frequentiores, bubo, veſpertilio,
noctua, aliæque plures. Cauſa eſt, quòd
in aëre non adeò impedimenta ſunt volan
tibus auibus, vt in terra ambulantibus qua
drupedibus. Cúmque maiore negotio cibus
quæratur nocte: quam die, præſertim his,
quæ rapto viuunt animalibus, cùm reli
qua lateant, & tuta ſint, vel robore pro
prio, vt apri: vel loci oportunitate, vt phi
lomelæ inter dumeta ac vepres: vel loci al
titudine, vt corui, ac cornices in turribus:
vel nidi anguſtia, vt auiculæ: vel munitio
ne: vt vulpes: oportuit quòd nocte ſolùm
vagari debuit animal alis eſſe præditum,
aliter fame conſumi. Etenim feles, cative,
& lupi, & vulpes nocte quidem, tum ca
preoli, cibum quærunt, ſed tam illis dies
communis eſt, quàm nox. Itaque aues no
cturnas, quadrupedia autem non poſſumus
dicere nocturna, præter hoc deſcriptum
animal. Diſcrimina igitur animalium,
quamvis plurima ſint, ad duo tamen redu
cuntur, ſcilicet corporis, & animæ diffe
rentias. Aimæ quidem, cicur, & ferum,
nocturnum atque diurnum: atque hoc ma
ximè in auium genere. Sunt etiam in aui
bus mediæ, vt qualea, quam quidam imò
plerique coturnicem eſſe putant, & gallus,
hortulanúſque. Auis enim hæc cinerei co
loris, & carduele maior, nocte canit, in
Hetruria notus: gallus etſi nocte canat,
non tamen videt. Infauſti ominis habentur
nocturnæ aues, non tamen mediæ. Auium
quoque propria eſt differentia: canere
enim quædam, quædam mutæ, aliæ me
diæ. Sarau nobiliſſima canentium, & pſit
taco proxima. Pſittacus loquatium prima,
poſt quam eſt pica, inde turdus, meru
la, atque ſturnus. Sunt & corui loquaces,
& paſſeres ſolitari. Oderunt homines paſſe
res ob ſolitudinem, creditúmque in domi
bus cauea retendam, licet dulciter admo
dum canat, exitium portendere. Oderunt
& coruos ea ratione, qua vultures quòd hæ
aues veſcantur cadaueribus etiam humanis
Tria auium genera infauſta habentur, ſo
litaria, nocturna, & quæ cadaueribus in
hiant. Loqui docentur tenebris ac lucerna,
fame ac vino: eliguntúrque iuuenculæ, &
lingua latiore, & ex pſittacis, qui quinos
habent in pedibus digitos: aptiores enim
hi ad ſermonem. Porrò fames, præcipuum
eſt neceſſitatis diſcendi vinculum, vt Perſius
dixit:
Quis expediuit pſittaco ſuum χᾱιρε,
Picáſque docuit noſtra verba conari
Magiſter artis, ingeniiſque largitor
Venter, negatas artifex edi voces.
Cur plures
aues noctur
næ, quàm
animalia.
aues noctur
næ, quàm
animalia.
Felis.
Sarau auis.
Quomodo
aues loqui
doceantur.
aues loqui
doceantur.
Tenebræ aues magis reddunt ſolicitas, &
ſenſum ac memoriam colligunt. Vnde etiam
homines melius in tenebris recordantur, &
cogitant atque deliberant. Lucerna verò
adhibetur, quia in exquiſitis tenebris aues
dormiunt, timéntque, vt ſenſus excutiatur,
non augeatur. Tenui igitur lucerna opus eſt.
Conati ſunt quidam auibus præſtigias face
re, vt Anon Carthaginenſis: pluribus enim
captis pullis earum docuit dicere, Anon
Deus: inde dimiſſis in ſyluas ſperabat hoc
commento homines in ſuperſtitionem ad
ductos, in illius tyrannidem, quam medi
tabatur conſenſuros: quod forſan ſucceſſiſſet,
niſi aues vbi libertatem adeptæ fuerunt lo
qui, oblitæ eſſent: oportebat enim diu in li
bertate habitas fame cogere, vt quod vellet,
proferrent.
ſenſum ac memoriam colligunt. Vnde etiam
homines melius in tenebris recordantur, &
cogitant atque deliberant. Lucerna verò
adhibetur, quia in exquiſitis tenebris aues
dormiunt, timéntque, vt ſenſus excutiatur,
non augeatur. Tenui igitur lucerna opus eſt.
Conati ſunt quidam auibus præſtigias face
re, vt Anon Carthaginenſis: pluribus enim
captis pullis earum docuit dicere, Anon
Deus: inde dimiſſis in ſyluas ſperabat hoc
commento homines in ſuperſtitionem ad
ductos, in illius tyrannidem, quam medi
tabatur conſenſuros: quod forſan ſucceſſiſſet,
niſi aues vbi libertatem adeptæ fuerunt lo
qui, oblitæ eſſent: oportebat enim diu in li
bertate habitas fame cogere, vt quod vellet,
proferrent.
Anonis com
mentum ad
occupandam
tyrannidem.
mentum ad
occupandam
tyrannidem.
Ergo vt ad feles redeam, quòd animalia
hæc media eſſent natura, glaucum oculum
ac fulgentem dedit, vt nocte videre poſſent.
Vident & equi, lupique nocte melius, quàm
homines. Homini ratio lumina monſtra
uit: ob id neglexit natura tantam viden
di curam etiam in nocte. Quamobrem feli
bus etiam creſcere pupillam creditum eſt
Lunæ ratione. Oſeruatum eſt etiam, vt mi
nùs mirum videatur non ſolùm diebus di
uerſis, ſed eodem, hominum pupillas mu
tari, vt quandoque magnæ, hinc poſt paucas
hæc media eſſent natura, glaucum oculum
ac fulgentem dedit, vt nocte videre poſſent.
Vident & equi, lupique nocte melius, quàm
homines. Homini ratio lumina monſtra
uit: ob id neglexit natura tantam viden
di curam etiam in nocte. Quamobrem feli
bus etiam creſcere pupillam creditum eſt
Lunæ ratione. Oſeruatum eſt etiam, vt mi
nùs mirum videatur non ſolùm diebus di
uerſis, ſed eodem, hominum pupillas mu
tari, vt quandoque magnæ, hinc poſt paucas