Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008440
">
<
pb
pagenum
="
537
"
xlink:href
="
016/01/186.jpg
"/>
horas diminutæ videantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008441
">Pupillam dico
<
lb
/>
partem in medio nigram: quæ verò circum
<
lb
/>
iacet, variáque eſt pro hominum, & anima
<
lb
/>
lium differentia, vocatur Iris. </
s
>
<
s
id
="
s.008442
">Peſſi verò cir
<
lb
/>
ca iridem, & circa peſſos candidum oculi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008443
">Interiores anguli fontes vocantur, exte
<
lb
/>
riores hirci ſeu paropiæ, & oculi ambitus
<
lb
/>
Eon. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008444
">
<
margin.target
id
="
marg1170
"/>
Oculi partes
<
lb
/>
conſpicuæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008445
">Sed vt ad feles reuertar, varia ſunt illius
<
lb
/>
genera, aut quia ſimilitudine omnia fer
<
lb
/>
mè animalia ſæua & ſimilia ſunt, panthe
<
lb
/>
ræ, lyncei, pardi, tigrides. </
s
>
<
s
id
="
s.008446
">Commune
<
lb
/>
enim eſt vnguium magnitudo, & robur,
<
lb
/>
pellis diſtincta, verſicolor ac pulchra, caput
<
lb
/>
rotundum: facies breuis, cauda prolixa,
<
lb
/>
agilitas corporis, feracitas, & cibus, qui
<
lb
/>
venatione acquiritur. </
s
>
<
s
id
="
s.008447
">Commune eſt omni
<
lb
/>
animanti, vt veſcatur his, è quibus genera
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1171
"/>
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.008448
">Quum enim ab initio imbecillum ſit,
<
lb
/>
vnde illi victus alibi, quàm vbi natum eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008449
">Sed in his, quæ ex putrida materia gignun
<
lb
/>
tur, manet conſuetudo fermè ſemper, quum
<
lb
/>
ad robur minimè proueniant: ſic muſcilio
<
lb
/>
nes vino, & vermes cœno, & erucæ ac reli
<
lb
/>
qua foliis iiſdem, quibus genitæ ſunt: aues ve
<
lb
/>
rò & quadrupedes roſtro duriore, vel iam na
<
lb
/>
tis dentibus aliud cibi genus ſolidius quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1172
"/>
<
lb
/>
runt. </
s
>
<
s
id
="
s.008450
">Quum verò animal aliquod abundat,
<
lb
/>
plerunque aliud natura gignit, quod illo paſ
<
lb
/>
catur, duplici commodo, ne multitudo prio
<
lb
/>
rum damnum ingens afferat loco, & aliis
<
lb
/>
etiam, quæ ex his veſcuntur pabuli commo
<
lb
/>
dum accedat. </
s
>
<
s
id
="
s.008451
">Sic quum formicæ nimiùm
<
lb
/>
abundent quibuſdam in occidentalis Indiæ
<
lb
/>
partibus genitum eſt animal, quod vocant
<
lb
/>
vrſum formicarium, quòd lingua ea rapiat,
<
lb
/>
depaſcatúrque: atque ſic regionis iacturæ
<
lb
/>
prouiſum eſt, quum ad nullum alium vſum
<
lb
/>
hoc animal paratum videatur: neque enim
<
lb
/>
ferum eſt nec mordax, dictúmque potiùs
<
lb
/>
vrſus à ſimilitudine corporis, quàm à ro
<
lb
/>
bore vel feritate: hoc linguæ humore diſcu
<
lb
/>
tit ac diſiicit ſolidiſſimas formicarum do
<
lb
/>
mos, inde etiam his diſiectis linguæ hæ
<
lb
/>
rentes ad ſe trahit ac deuorat. </
s
>
<
s
id
="
s.008452
">Animalibus
<
lb
/>
verò, quæ non facilè eſca eſſe poſſent, aliis
<
lb
/>
prouidit, vel paucitate fœtus, vel vitæ bre
<
lb
/>
uitate, vel neceſſitate aëris aſperioris, vel
<
lb
/>
difficultate aliqua pariendi, aut educan
<
lb
/>
di, ne in immenſam creſcerent multitudi
<
lb
/>
nem.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1173
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008453
">
<
margin.target
id
="
marg1171
"/>
Omne ani
<
lb
/>
mal veſcitur
<
lb
/>
his, è quibus
<
lb
/>
generatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008454
">
<
margin.target
id
="
marg1172
"/>
Cùm animal
<
lb
/>
aliquod
<
lb
/>
abundat, gi
<
lb
/>
gnituraliud,
<
lb
/>
quod eo veſ
<
lb
/>
catur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008455
">Vrſus formi
<
lb
/>
carius.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008456
">
<
margin.target
id
="
marg1173
"/>
Piſces in ca
<
lb
/>
lidis ac ſul
<
lb
/>
phureis
<
lb
/>
aquis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008457
">Sed ad piſces iam veniamus: qui non
<
lb
/>
nunquam in aquis ſulphureis calidis inue
<
lb
/>
niuntur, vt apud Budam Pannoniæ vrbem:
<
lb
/>
nonnunquam verò in aluminoſis, vt apud
<
lb
/>
Iulium carnicum. </
s
>
<
s
id
="
s.008458
">Immenſa ſunt animan
<
lb
/>
tium in aquis, præſertim mari, ac magis in
<
lb
/>
Oceano, præcipuè ſub torrida zona quoniam
<
lb
/>
ibi calor, & humor ad incrementum faciunt,
<
lb
/>
ſalſedo ad conſeruationem. </
s
>
<
s
id
="
s.008459
">Vaſtitas qua
<
arrow.to.target
n
="
marg1174
"/>
<
lb
/>
rundam, vt Cete incredibilis, rugiunt oſ
<
lb
/>
culis cubitalibus iuxta nares poſitis tantum
<
lb
/>
aquæ effundunt, vt naues etiam prægran
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1175
"/>
<
lb
/>
des obruant. </
s
>
<
s
id
="
s.008460
">Ex earum pinnis virgæ ſunt
<
lb
/>
pulcherrimæ, quæ oſſeæ ſeu corneæ viden
<
lb
/>
tur: ſunt enim nigræ, ſimiles cornibus bu
<
lb
/>
balorum, & adeò flexiles, vt nunquam rum
<
lb
/>
pantur: nitent præcipuè in ſole, ſic vt au
<
lb
/>
reæ videantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008461
">Singula fila virgam vnam ha
<
lb
/>
bent, atque ob id in vna pinna plurimę: virgis
<
lb
/>
enim pinnæ conſtare videntur. </
s
>
<
s
id
="
s.008462
">Os verò ca
<
lb
/>
pitis adeò patens, vt ex eo nauiculam effi
<
lb
/>
cere queas. </
s
>
<
s
id
="
s.008463
">Conſopiuntur, vt Munſterus ait,
<
lb
/>
caſtoreo aquis diluto, nam protinus mer
<
lb
/>
guntur. </
s
>
<
s
id
="
s.008464
">Odiſſe odorem feræ piſces inſectan
<
lb
/>
tis veriſimile eſt: itaque hoc vnum aduerſum
<
lb
/>
vaſtas belluas præſidium nauibus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008465
">Nam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1176
"/>
<
lb
/>
& reliquas caſtorei odore terreri poſſe cre
<
lb
/>
dendum eſt, velut & ſtrepitu machinarum
<
lb
/>
ignearum. </
s
>
<
s
id
="
s.008466
">Sunt enim aliæ etiam belluæ in
<
lb
/>
mari tum monſtra, vt inter reliquas orcas,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1177
"/>
<
lb
/>
quæ duabus alis ingentibus volitat ſuper
<
lb
/>
maria, terrorem potius, quàm periculum
<
lb
/>
triremibus afferens: atque hæ ambæ præto
<
lb
/>
rias domos vaſtitate quandoque æquant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008467
">Vnde luſus ille Lucianicus in Veris narra
<
lb
/>
tionibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008468
">Eſt ziphus tantæ magnitudinis in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1178
"/>
<
lb
/>
Getico mari, vt phocam deuoret. </
s
>
<
s
id
="
s.008469
">Eſt autem
<
lb
/>
phoca marinus vitulus, inferiùs ob egre
<
lb
/>
giam formam deſcribendus. </
s
>
<
s
id
="
s.008470
">Eſt & in eodem
<
lb
/>
mari Orcadis genus quoddam gibbero, &
<
lb
/>
agilitate inſigne ſpringual vocatum, ob ma
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1179
"/>
<
lb
/>
gnitudinem autem immenſam è genere or
<
lb
/>
cadum eſſe creditur: piſces enim maximos
<
lb
/>
& incredibilis vaſtitatis orcades vocant, ſi
<
lb
/>
mili nomine inſularum, quæ Britanniæ in
<
lb
/>
Oceano adiacent. </
s
>
<
s
id
="
s.008471
">Inimicæ ſunt hæ balenis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008472
">Priſtis quoque & phyſeter & arbor, & rota
<
lb
/>
omnia è cetaceo genere:
<
foreign
lang
="
grc
">μοῦτος</
foreign
>
enim Græcè
<
lb
/>
dum cete ſignificat, ſignificat & immen
<
lb
/>
ſum atque ingens, & vaſtum: vnde
<
foreign
lang
="
grc
">μουτόεις</
foreign
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008473
">Sunt autem diuerſæ huius generis formæ, vt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1180
"/>
<
lb
/>
barbati piſcis, cui cornua bina ſunt, po
<
lb
/>
ſterior pars anguſtior ac breuior, caput qua
<
lb
/>
dratum, oculi ambitus 16. aut 20. pedum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008474
">Rhinoceros quoque faſtigiatum dorſum ha
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1181
"/>
<
lb
/>
bet, & narem occultam, & in cornu deſi
<
lb
/>
nentem: pedes habet duodecim, & can
<
lb
/>
cros deuorat. </
s
>
<
s
id
="
s.008475
">Sed & vacca piſcis cornuta eſt,
<
lb
/>
aliúſque corpore oſſeo toto, tum alij plures.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008476
">Sed omnium admirabilior monſtrorum tri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1182
"/>
<
lb
/>
ton eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008477
">In bacchi templo vidiſſe apud Ta
<
lb
/>
nagreos Bœotię populos Pauſanias tritonem
<
lb
/>
refert, aliúmque apud Romanos, cuius hæc
<
lb
/>
erat forma: Capillos habent tritones in ca
<
lb
/>
pite, ranularum inſtar in paludibus degen
<
lb
/>
tium: tum colore, tum quia diuiſi inter ſe
<
lb
/>
non ſint, ſimilitudinem referentes. </
s
>
<
s
id
="
s.008478
">Reli
<
lb
/>
quum corpus in tenuem ſquamam deſinit,
<
lb
/>
roboréque eo munitum eſt, quo rhinas piſ
<
lb
/>
cis. </
s
>
<
s
id
="
s.008479
">Branchias ſub auribus habent, & na
<
lb
/>
ſum humanum. </
s
>
<
s
id
="
s.008480
">Os latius, & dentes ferinos.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008481
">Oculi glauci Pauſaniæ viſi ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008482
">Manus iti
<
lb
/>
dem habent, digitos, & vngues, cochlea
<
lb
/>
rum acetabulis ſimiles. </
s
>
<
s
id
="
s.008483
">Sub pectore, & ven
<
lb
/>
tre caudam habent pro pedibus, vt delphi
<
lb
/>
ni. </
s
>
<
s
id
="
s.008484
">Referunt multa huiuſcemodi in Septen
<
lb
/>
trionali Oceano videri, ſed piſcatorum lege
<
lb
/>
dimitti: quod falſum eſſe reor: nam ſi gre
<
lb
/>
gatim incederent, regum anxia cupiditas
<
lb
/>
illos cogeret, ſpreto periculo, ſi ſolitarij
<
lb
/>
piſcatorum auaritia nullo metu coërcita.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008485
">Hæc tamen cùm videntur in maris ſuperfi
<
lb
/>
cie, tamen quæ cetatij generis ſunt, graues
<
lb
/>
tempeſtates nuntiant: & in homines maxi
<
lb
/>
mè graſſantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008486
">Sunt & in mari Indico iux
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1183
"/>
<
lb
/>
ta Burneam, quæ ad æquinoctij circulum
<
lb
/>
poſita eſt, oſtrea magna adeò, vt pleræque
<
lb
/>
carnem contineant, ponderis librarum 25.
<
lb
/>
Inuentæ ſint etiam, quarum caro 44. libras </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>