Buonamici, Francesco, De motu libri X

List of thumbnails

< >
181
181
182
182
183
183
184
184
185
185
186
186
187
187
188
188
189
189
190
190
< >
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="167"/>
                <arrow.to.target n="marg1241"/>
                <lb/>
              & tempori per ſe eſſe obnoxiam, & ex his quæ poſita ſunt exitum patere dicimus ad ea quę con­
                <lb/>
              tra hanc ſententiam ipſi dixere. </s>
              <s>Nam cùm opponunt: Mutationem inter contradicentia tem­
                <lb/>
              poris puncto fieri: Generationem verò eſſe inter
                <expan abbr="cõtradicentia">contradicentia</expan>
              mutationem: ambiguo rationem
                <lb/>
              laborare dicimus, & in aſſumptione latere errorem. </s>
              <s>Etenim mutatio & generatio primi ſigni­
                <lb/>
              ficati fit inter contradicentia: at nos alterum accipimus quam ipſi referebant in alterationem, &
                <lb/>
              hanc eſſe inter contradicentia negamus. </s>
              <s>Quod etiam afferunt ad aſſumptionis illius approba­
                <lb/>
              tionem, fallax item eſt, & eodem vitio laborat. </s>
              <s>Accipiuntur
                <expan abbr=".n.">enim</expan>
              eſſe & non eſſe vt contradicentia,
                <lb/>
              quod ſanè verum eſt in iis quæ ſunt primi ſignificati: ſed ea quæ ſunt alterius ſignificati, negamus
                <lb/>
              eſſe contradicentia, & inter eſſe & non eſſe primi ſignificati mutationem ſine tempore fieri con­
                <lb/>
              cedimus, inter ea quæ ſunt poſterioris ſignificati, veram
                <expan abbr="generationẽ">generationem</expan>
              fieri dicimus,
                <expan abbr="eamq́">eamque</expan>
              . </s>
              <s>in tem­
                <lb/>
              pore abſolui volumus, quia non opponuntur ſicuti contradicentia, & inter illa medium interce­
                <lb/>
              dit, quod eſt eſſe & non eſſe abſolutè, & partim eſſe, partim non eſſe. </s>
              <s>Illi ex eo quòd generatio
                <lb/>
              ſit interens &
                <expan abbr="">non</expan>
              ens ſimpliciter, quod falſum eſt, efficiunt
                <expan abbr="">eam</expan>
              eſſe ſubitam, quod
                <expan abbr="itẽ">item</expan>
              eſt falſum.
                <lb/>
              </s>
              <s>Quocirca aſſumptiones vtræque cum ſyllogiſmi, tùm etiam proſyllogiſmi falſa ſunt, & miror id
                <lb/>
              pleroſque latere ſcriptores; quandò
                <expan abbr="talẽ">talem</expan>
              quoque fallaciam notet Ariſtoteles
                <emph type="sup"/>
              a
                <emph.end type="sup"/>
              apertiſsimè, vt ni­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1242"/>
                <lb/>
              hil prætereà poſsit, atque in omni alteratione & generatione ſeorſum idem euenire monſtret.
                <lb/>
              </s>
              <s>
                <arrow.to.target n="marg1243"/>
                <lb/>
              Adde item Philoſophi locum à Scaligero citatum è 2. primę philoſophiæ lib. 7. quem cùm inter­
                <lb/>
              prętatus ſit ille vir, quòd ſic pronunciauerit Ariſtoteles ita coactus ab vſu communi loquendi, &
                <lb/>
              quaſi quadam feſtiuitate ductus, nobis deridiculo certè fuit, cùm is in locis propriis 6. ſ. </s>
              <s>& 7. Phyſ.
                <lb/>
              vbi res ad veritatis
                <expan abbr="accurationiſq́">accurationiſque</expan>
              . </s>
              <s>libellam perpenditur, eadem quoque profeſſus fuerit. </s>
              <s>Quod
                <lb/>
              autem opponebatur ex 5. Phyſ. vel Ariſtotelis ipſius teſtimonio negantis inter generationis ter­
                <lb/>
              minos eſſe medium: idcirco non eſſe [inter] in illa, quemadmodum in aliis motibus è medio tol­
                <lb/>
              litur duobus modis; Vel quòd accipiantur ortus & interitus in illo ſignificato quæ eſt mutatio
                <lb/>
              de eſſe ad non eſſe ſimpliciter, inter quæ non intercedit medium, ſed ſunt idem re
                <expan abbr="">non</expan>
              eſſe rei quę
                <lb/>
              corrumpebatur, & eſſe rei quæ fiebat; itaque nihil aduerſus id quòd vniuerſa generatio
                <expan abbr="mediũ">medium</expan>
                <lb/>
              habeat, & tempore abſoluatur;
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              illa eſt inter contradicentia: cùm extrema item de quodam
                <lb/>
              ſubiecto ſimul negari valeant, vt dum fit homo; neque eſt abſolutè ſemen,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              abſolutè homo.
                <lb/>
              </s>
              <s>Itaque hoc modo contingit, vt [inter] ſit quoque in ſubſtantiis: ita
                <expan abbr=".n.">enim</expan>
              definitur, in quod prius
                <lb/>
              aptum natura eſt peruenire id quod mutatur ſecundum naturam continuè mutationem patiens;
                <lb/>
              quod ſcilicet dicitur ſecundum materiam, non ſecundum
                <expan abbr="formã">formam</expan>
              ; & id conſtat ex dictis eſſe quo­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1244"/>
                <lb/>
              que in generatione: ſi ibi eſt & fieri & factum eſſe; & id quod factum eſt, prius fieret oportebat.
                <lb/>
              </s>
              <s>Quapropter vbi conceſſum eſt [inter] ab Ariſtotele contrariis,
                <expan abbr="cõtradicentibus">contradicentibus</expan>
              verò negatum;
                <lb/>
              contradicentia propriè ſumpta fuiſſe videntur qui ſunt termini mutationum inter quos nihil eſt
                <lb/>
              omnino; contraria latius, vt etiam ſæpè 1. phyſ. </s>
              <s>cuius rei
                <expan abbr="ſignũ">ſignum</expan>
              , quòd etiam inter terminos muta­
                <lb/>
              tionis accidentium nihil eſt, vt inter album & non album. </s>
              <s>Proinde perſpicere licet ibi differen­
                <lb/>
              tiam non eſſe poſitam inter generationem & alterationem, ſed inter verè contradicentia, & alia
                <lb/>
              oppoſita, in quibus obſeruatur aliqua mutatio per ſe. </s>
              <s>Vel etiam quòd non valet id. </s>
              <s>Non eſt
                <lb/>
              [inter]. Ergo neque medium, neque tempus: quandò [inter] vt aliqui accipiunt, ſignificat
                <lb/>
              interuentum eorum quæ ſunt eiuſdem rationis. </s>
              <s>At dum fit album, etiam in aliquo gradu album
                <lb/>
              eſt, & nominatur album: dum fit homo, poteſt quidem eſſe animal, aut planta, & dum fit domus
                <lb/>
              poſſunt eſſe fundamenta; non eſt
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              homo, aut domus, niſi
                <expan abbr="poſtquã">poſtquam</expan>
              generatio
                <expan abbr="cõpleta">completa</expan>
              fuerit.
                <lb/>
              </s>
              <s>Ex hoc efficitur, vt medium ſanè eſſe poſsit in generatione: verùm quia non eſt
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
              rationis,
                <lb/>
              ibi non ſit inter. </s>
              <s>Hæc nos anteà declarauimus ex 6. Phyſ. Vnde non eſt, quòd de his dubitare
                <lb/>
              oporteat. </s>
              <s>Non igitur tollit dictum Ariſtotelis medium ſimpliciter ex generatione, ſed medium
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1245"/>
                <lb/>
              eiuſdem rationis. </s>
              <s>At quodcunque illud ſit, ſiue eiuſdem rationis, velut in cęteris motibus, ſiue
                <lb/>
              alterius, vt in ortu; dicimus ex omni medij ratione effici tempus; modo ſit ſecundum mate­
                <lb/>
              riam, vt ſignificat illa vox [inter]. Et profectò altero ex his modis cogunt nos dicere ea quæ
                <lb/>
              longo ſermone poſteà decreta fuerunt 6. Phyſ. quanquam mihi magis ſatisfacit ſolutio prior.
                <lb/>
              </s>
              <s>Ex eiuſdem quoque principiis euertitur obiectio poſterior quę ſic concludebatur. </s>
              <s>Cuiuſque
                <lb/>
              mutationis terminum
                <expan abbr="tẽporis">temporis</expan>
              puncto exiſtere. </s>
              <s>Proptereà cùm generatio ſit terminus alteratio­
                <lb/>
              nis; ergo etiam ſequebatur, vt ipſa item puncto temporis abſolueretur. </s>
              <s>Nam dicimus, etſi vera
                <lb/>
              eſt argumenti propoſitio, falſam nihilominus eſſe aſſumptionem, quam quoque multiplicem eſ­
                <lb/>
              ſe monemus. </s>
              <s>Cùm generatio generatim talis eſſe ſumatur: at id ſolùm verè pronuncietur, de
                <lb/>
              generatione primi ſignificati, neque id forte per ſe, ſed per accidens. </s>
              <s>ſiquidem ſit finis generatio­
                <lb/>
              nis illius quæ eſt mutatio ſecundùm ſubſtantiam per ſe, eius verò quæ fit ſecundum quali­
                <lb/>
              tatem per accidens: atque huius eſt ex conſecutione quadam, &, vt ita dicam, organicè, per mo­
                <lb/>
              dum .ſ. </s>
              <s>inſtrumenti, illius verò primò & præcipuè. </s>
              <s>Quanquam neque hoc, ſi rectè perpendatur
                <lb/>
              quòd ſit finis alterationis, arcet
                <expan abbr="tẽpus">tempus</expan>
              à generatione, quandoquidem terminus eſſe poſsit
                <expan abbr="bifariã">bifariam</expan>
                <lb/>
              vel progreſſus, vel virtutis: ac terminus quidem progreſſus extremum eſt, veluti lineę punctum, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>