Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
Scan
Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N20F21
"
level
="
3
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N20F2E
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N225D0
">
<
s
xml:id
="
N225E8
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
Tertii tractatus
"
file
="
0188
"
n
="
188
"/>
quoniã ſignetur illud et ſit vnū pedale / et arguo ſic /
<
lb
/>
illud pedale eſt infinite rarum: igitur in eo eſt infi-
<
lb
/>
nita ꝓportio quantitatis ad materiam: ſed quã-
<
lb
/>
titas eſt finita: ergo materia eſt infinite modica:
<
lb
/>
ſed non eſt dabilis materia infinite modica: igitur
<
lb
/>
eo nulla eſt materia vel ipſum nõ eſt infinite rarum
<
lb
/>
ſed non eſt dicendum in eo nulla eſt materia: er-
<
lb
/>
go eſt dicendum non eſt infinite rarum / quod
<
lb
/>
fuit probandum.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N22600
">
<
s
xml:id
="
N22601
"
xml:space
="
preserve
">In oppoſitū tamen arguitur ſic / quia
<
lb
/>
hec apinio eſt adeo ſuſtentabilis et rationabilis ſi
<
lb
/>
cut ſecunda: ergo eo modo poteſt deffenſari vera
<
lb
/>
ſicut ſecunda. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2260A
"
xml:space
="
preserve
">Antecedens patebit ſoluendo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2260D
"
xml:space
="
preserve
">ea que
<
lb
/>
hanc poſitionem opugnant.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N22612
">
<
s
xml:id
="
N22613
"
xml:space
="
preserve
">Pro ſolutione huius dubitationis:
<
lb
/>
et exacta huius opinionis inquiſitione. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22618
"
xml:space
="
preserve
">Cõſideran
<
lb
/>
dum eſt / in hac opinioue ſicut et in aliis, peculia-
<
lb
/>
ribus definitionibus raritatis et denſitatis ſiue ra
<
lb
/>
ri et denſi vtendum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22621
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim hec opinio dicat
<
lb
/>
ad raritatem requiri proportionem maioris ine-
<
lb
/>
qualitatis quantitatis ad materiam: et ad denſita
<
lb
/>
tem ecõtra requiri proportionem maioris inequa-
<
lb
/>
litatis materie ad quantitatem id ſignum nobis
<
lb
/>
erit, et fidem faciet rarum hoc pacto diffiniri debe-
<
lb
/>
re.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0188-01a
"
xlink:label
="
note-0188-01
"
xml:id
="
N226D0
"
xml:space
="
preserve
">q̇d rarū</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22635
"
xml:space
="
preserve
">Rarum eſt illud in quo eſt proportio maioris in
<
lb
/>
equalitatis quantitatis ad materiam.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0188-02a
"
xlink:label
="
note-0188-02
"
xml:id
="
N226D6
"
xml:space
="
preserve
">q̇d dēſuꝫ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N2263F
"
xml:space
="
preserve
">Denſum ve-
<
lb
/>
ro ita deſcribi debet. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22644
"
xml:space
="
preserve
">denſum eſt illud in quo eſt ꝓ-
<
lb
/>
portio maioris inequalitatis materie ad quanti-
<
lb
/>
tatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2264B
"
xml:space
="
preserve
">Aliter tamen poſſunt iſti termini ſic deſcri-
<
lb
/>
bi manente eadem ſententia paululum verbis va-
<
lb
/>
riatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22652
"
xml:space
="
preserve
">Rarum eſt cuius quãtitas eiuſdem materi-
<
lb
/>
am exuperat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22657
"
xml:space
="
preserve
">Denſum vero eſt cuius materia ſuam
<
lb
/>
excedit quantitatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2265C
"
xml:space
="
preserve
">Quo in loco intelligendum
<
lb
/>
eſt hanc opinionem, et materie, et quantitati gra-
<
lb
/>
dus aſcribere: nõ quidem intenſionales: ita ipſa
<
lb
/>
quantitas ſit intenſa, aut ipſa materia, velut albe
<
lb
/>
do ſiue nigredo: ſed habet certas partes ſue ſubſtã
<
lb
/>
tie ſiue entitatis ipſa materia: et ſimiliter ipſa quã
<
lb
/>
titas certas portiones quas iſta opinio gradꝰ ap-
<
lb
/>
pellat: vt ſi dicamus quartã partem vnius pedalis
<
lb
/>
vnū gradum quantitatis eſſe, et medietatē quarte
<
lb
/>
mediū gradum quantitatis, et ſic cõſequenter: tunc
<
lb
/>
recte dicemus pedale quatuor gradus quãtitatis
<
lb
/>
cõtinere, et bipedale octo, et ſic cõſequēter, et pari in
<
lb
/>
duſtria nõ abs re aſſignauerit hec opinio ipſa ma-
<
lb
/>
terie gradus: vt ſi dicamꝰ mariam exiſtentē in vna
<
lb
/>
octaua parte pedalis terre exñtis in ſua naturali
<
lb
/>
diſpoſitiõe eſſe vnū gradū materie, et medietatem
<
lb
/>
illiꝰ materie vnū mediū gradū, et ſic ↄ̨ñter diuiden-
<
lb
/>
do ex ↄ̨ñti manifeſtū nobis eſſet vnū pcdale terre in
<
lb
/>
ſua naturali, et optima diſpoſitione exiſtēs .8. gra
<
lb
/>
dus materie ↄ̨tinere, et bipedale terre decē et ſex, et
<
lb
/>
ſic ↄ̨ñter aſcēdendo: et iſto mõ aſſignãdo g̈dus et ip̄i
<
lb
/>
materie et quãtitati facile erit inſpicere qñ gradus
<
lb
/>
quãtitatis excedunt gradꝰ materie: aut econtra, et
<
lb
/>
ſic iuidicare: vtrū tale corp° debeat dici dēſum, aut
<
lb
/>
nõ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2268F
"
xml:space
="
preserve
">Nã ſcḋm hanc opinionē nullū dēſum eſt rarum
<
lb
/>
nec rarū eſt dēſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22694
"
xml:space
="
preserve
">Qḋ ſic patꝫ manifeſte. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22697
"
xml:space
="
preserve
">Si em̄ a.
<
lb
/>
eſt dēſum gradꝰ materie ipſiꝰ a. exuperant gradus
<
lb
/>
quãtitatis eiꝰ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2269E
"
xml:space
="
preserve
">Si vero ip̄m a. ſit rarū iam gradus
<
lb
/>
quãtitatis gradꝰ materie exuperãt: ſed īpoſſibile ē
<
lb
/>
idē ſit maiꝰ altero: et ecõtra. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226A5
"
xml:space
="
preserve
">Ideo nõ eſt poſſibile
<
lb
/>
huic opinioni adherēdo idē ſimul fater rarū et dē-
<
lb
/>
ſum vel ſaltē in eodē loco etc̈. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226AC
"
xml:space
="
preserve
">Sequit̄̄ ſecūdo iuxta
<
lb
/>
hanc opinionē nullū infinitarū vbi eſt infinitum de
<
lb
/>
materia eſt rarū aut denſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226B3
"
xml:space
="
preserve
">Patet / q2 ibi, nec ma
<
lb
/>
teria exuperat quantitatē, nec ab ea ſuperatur: vt
<
lb
/>
conſtat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226BA
"
xml:space
="
preserve
">Sequitur tertio / aliquod finitū eſt quod
<
cb
chead
="
Capitulū primum.
"/>
nec eſt rarū, nec denſum: et tamen habet materiam
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N226C1
"
xml:space
="
preserve
">Patet de pedali habēte quatuor gradus materie
<
lb
/>
eſto / quarta pedalis ſit vnus gradus quantitatꝪ
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N226C7
"
xml:space
="
preserve
">In tali enim pedali, nec quantitas excedit mate-
<
lb
/>
riam, nec ab ea exceditur.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N226DC
">
<
s
xml:id
="
N226DD
"
xml:space
="
preserve
">Aduertendum eſt ſecundo / diuerſi-
<
lb
/>
mode hec opinio, et communis qui ī ſequenti no-
<
lb
/>
tabili declarabitur cenſent raritatem duplari, tri
<
lb
/>
plari: aut in aliqua alia proportione augeri. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226E6
"
xml:space
="
preserve
">Nam
<
lb
/>
opinio cõmunis aſſeuerat ad duplationem quan-
<
lb
/>
titatis ſequi duplationem raritatis: et econtra ad
<
lb
/>
duplationem raritatis ſequi duplationem quan-
<
lb
/>
titatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226F1
"
xml:space
="
preserve
">Hec vero opinio oppoſitum dicit. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226F4
"
xml:space
="
preserve
">Ali-
<
lb
/>
quando enim ad duplationem raritatis dupla-
<
lb
/>
tur quantitas, aliquando vero efficitur in ſexqui-
<
lb
/>
altero maior dumtaxat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226FD
"
xml:space
="
preserve
">vt ſecundum huius prin-
<
lb
/>
cipalis queſtionis argumentum oſtendit. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22702
"
xml:space
="
preserve
">Unum ta
<
lb
/>
men certum habet hec opinio: dicit enī ſemper ad
<
lb
/>
dupla tionem raritatis ſequi duplationē propor-
<
lb
/>
tionis quantitatis ad materiam: vt ſi ipſa propor
<
lb
/>
tio quantitatis ad materiã fuerit dupla: duplata
<
lb
/>
raritate erit quadrupla: et ſi fuerit quadrupla: du-
<
lb
/>
plata raritate erit ſexdecupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22711
"
xml:space
="
preserve
">Si autem tripla du
<
lb
/>
plata raritate erit nonocupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22716
"
xml:space
="
preserve
">ſi vero fuerit ſexqui
<
lb
/>
altera: duplata raritate erit dupla ſexquiquarta:
<
lb
/>
et ſic in aliis exemplificandum eſt.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:id
="
N2271D
"
xml:space
="
preserve
">1. correĺ.</
note
>
<
p
xml:id
="
N22721
">
<
s
xml:id
="
N22722
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo educitur clare / ſi quantitatis ad ma-
<
lb
/>
teriam fuerit proportio minor dupla: duplata ra-
<
lb
/>
ritate nequaquam duplabitur quantitas: ſed mi-
<
lb
/>
nus quam ad duplam augebitur: quemadmo-
<
lb
/>
dum promptum eſt in proportione ſexquitertia
<
lb
/>
intueri. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2272F
"
xml:space
="
preserve
">Si veruo fuerit proportio maior dupla
<
lb
/>
neceſſum erit quantitatem pluſ̄ ad duplum au-
<
lb
/>
geri. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22736
"
xml:space
="
preserve
">Si autem fuerit dupla dumtaxat quanti-
<
lb
/>
tatis ad materiam proportio: raritate dupla-
<
lb
/>
ta quantitas ipſa dupla euadet dumtaxat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2273D
"
xml:space
="
preserve
">Patet
<
lb
/>
hoc correlarium in ſingulis inducenti. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22742
"
xml:space
="
preserve
">Ipſum enim
<
lb
/>
correlariū mathematico ordine et apparatu oſten
<
lb
/>
dere ſiue demõſtrare maiori ſollicitudini eſſet quã
<
lb
/>
huic opinioni adiumento. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2274B
"
xml:space
="
preserve
">Radix tamen et baſis hu
<
lb
/>
ius opinionis eſt: ex qua baſi facile ea que ab hac
<
lb
/>
opinione aſſeuerantur claram ſortiuntur demon-
<
lb
/>
ſtrationem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22754
"
xml:space
="
preserve
">Eſt em̄ hoc fundamentum: cuilibet pro
<
lb
/>
portioni quantitatis ad materiam determinati
<
lb
/>
gradus raritatis correſpondent: itidem et cuilibet
<
lb
/>
proportioni materie ad quantitatem determinati
<
lb
/>
gradus denſitatis correſpondent: perinde at in
<
lb
/>
motus velocitate certe proportioni potentie ad re
<
lb
/>
ſiſtentiam certa motuum velocitas correſpondet:
<
lb
/>
et duple proportioni dupla motus velocitas: et ſex
<
lb
/>
quialtere proportioni ſexquialtera velocitas aſcri
<
lb
/>
bitur: volo dicere / ſecundum hanc opinionē pro-
<
lb
/>
portioni duple quantitatis ad materiam corre-
<
lb
/>
ſpondent certi gradus raritatis qui gratia exem
<
lb
/>
pli ſint duo, ita videlicet vbicun ſiue in magno
<
lb
/>
corpore ſiue in paruo dupla proportio quantita-
<
lb
/>
tis ad materiam reperiatur iudicabitur tale cor-
<
lb
/>
pus rarum adequate vt duo: et vbicun reperietur
<
lb
/>
proportio quadrupla quantitatis ad materiam
<
lb
/>
raritas erit vt .4. quoniam proportio quadrupla
<
lb
/>
dupla eſt ad ipſam duplam: et ſic conſequenter tu
<
lb
/>
poteris exemplicare in aliis proportionum ſpe-
<
lb
/>
ciebus et generibus.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N2277F
">
<
s
xml:id
="
N22780
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo ſequitur / raritas proueniens a pro-
<
lb
/>
portione tripla non ſe habet in aliqua proportio-
<
lb
/>
ne rationali ad raritatem prouenientem a propor
<
lb
/>
tione dupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22789
"
xml:space
="
preserve
">Quod ptꝫ / q2 ꝓportio dupla et tripla
<
lb
/>
nõ ſe hñt ī in ꝓportiõe rõnali / igitur nec raritas pro-
<
lb
/>
ueniens a ꝓportione dupla ad raritatē ꝓuenieutē </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>