Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="188" xlink:href="009/01/188.jpg"/>
            <p type="head">
              <s id="s.003178">
                <emph type="italics"/>
              QVÆSTIO XXIIII.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="head">
              <s id="s.003179">
                <emph type="italics"/>
              De duobus circulis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003180">
                <arrow.to.target n="marg253"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003181">
                <margin.target id="marg253"/>
              263</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003182">Vnde eſt, quod ſi duo circuli, vnus altero maior, circa idem cen­
                <lb/>
              trum poſiti, volutentur, ita vt etiam centrum feratur, eo ſcilicet
                <lb/>
              modo, quo plauſtrorum rotæ ſolent, ſecundum æqualem lineam
                <lb/>
              conuoluuntur, ſiue æquale ſpatium conficiunt: ſi verò ſeorſum
                <lb/>
              ſeparati quilibet eodem modo volutetur, non æquale
                <expan abbr="ſpatiũ">ſpatium</expan>
              pertranſibunt,
                <lb/>
              ſed maior maiorem lineam, quàm minor;
                <expan abbr="idq́">idque</expan>
              ; ea proportione, quam inui­
                <lb/>
              cem eorum circunferentiæ obtinent, cum in hac veluti rotæ conuolutione,
                <lb/>
              circunferentia tota ſucceſſiuè decurſo ſpatio adaptetur, ita vt tanta ſit de­
                <lb/>
              curſa linea, quanta eſt rotæ circunferentia? </s>
              <s id="s.003183">Quin etiam eodem exiſtente
                <lb/>
                <expan abbr="vtriuſq;">vtriuſque</expan>
              centro, aliquando confectum ſpatium ab
                <expan abbr="vtroq;">vtroque</expan>
              tantum eſt, quan­
                <lb/>
              tum minor circulus ſolus, ſecundum ſuam periphæriam reuolutus perfeciſ­
                <lb/>
              ſet;
                <expan abbr="quandoq́">quandoque</expan>
              ; verò quantum maior ſolus abſoluiſſet. </s>
              <s id="s.003184">Quod autem maior
                <lb/>
              ſolus in ſua reuolutione maiorem lineam deſcribat, manifeſtum eſt hinc,
                <lb/>
              quia ſenſu patet maiorem circunferentiam in maiori circulo ſubtendere
                <lb/>
              angulum, qui fit à diametris in centro; minorem verò circunferentiam
                <lb/>
              ſubtendere eundem angulum in minori orbe, vt etiam in 8. quæſt. </s>
              <s id="s.003185">
                <expan abbr="dictũ">dictum</expan>
              eſt:
                <lb/>
              eandem igitur, vt proximè dixi habebunt etiam proportionem illæ lineæ,
                <lb/>
              quæ à ſingulis ſeorſum orbibus reuolutis deſignabuntur. </s>
              <s id="s.003186">Quod præterea ſe­
                <lb/>
              cundum æqualem conuoluuntur, quando circa idem poſiti fuerint centrum,
                <lb/>
              manifeſtum eſt, ita tamen, vt aliquando ambæ æquales ſint ei, ſecundum
                <lb/>
              quam ſolus maior conuolueretur; aliquando verò ſecundum quam minor.
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.188.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/188/1.jpg" number="112"/>
                <lb/>
              ſit enim circulus maior quidem vbi
                <lb/>
              D F C, minor verò vbi E G B,
                <expan abbr="vtriq;">vtrique</expan>
                <lb/>
              autem centrum A, linea, ſecundum
                <lb/>
              quam quadrans F C, maioris per ſe
                <lb/>
              rotaretur, ſit F L. linea verò, ſecun­
                <lb/>
              dum quam
                <expan abbr="quadrãs">quadrans</expan>
              G B, minoris ſe­
                <lb/>
              iuncti à maiori, volutaretur ſit G K,
                <lb/>
              quæ æqualis eſt dicto quadranti G B,
                <lb/>
              ſicut etiam F I, æqualis eſt quadran­
                <lb/>
              ti F C. ſi quis igitur impellat mino­
                <lb/>
              rem orbem mouens ſimul commune
                <lb/>
              centrum A, cui maior eſt circumpo­
                <lb/>
              ſitus, donec diameter A B, perpendicularis ſit lineæ G K, in puncto K. tunc
                <lb/>
              pariter diameter maioris A C, erit perpendicularis lineæ F L, in puncto L.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.003187">G K, autem, & F L, neceſſariò erunt æquales per 34. primi, æquales igitur
                <lb/>
              lineas hoc modo peragrarunt inæquales circunferentiæ, ſiue quadrantes
                <lb/>
              G B, F C. ſi autem quadrantes hoc præſtant, manifeſtum eſt, quod & toti
                <lb/>
              ambitus idem efficiunt, quare quando tota periphæria G B E G, fuerit re­
                <lb/>
              uoluta etiam tota F C D F, ſuum orbem
                <expan abbr="completũ">completum</expan>
              habebit. </s>
              <s id="s.003188">ſimiliter ſi ma­
                <lb/>
              iorem quis mouerit, cui minor ſit annexus eodem exiſtente centro, ſimul ac </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>