Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
page |< < (136) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="136" file="0188" n="188" rhead="THEORIÆ"/>
            que naturam eodem ubique modo ſimpliciſſimo agere, compo-
              <lb/>
            nendo tantummodo vires, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus plures, ſive edendo ſimul
              <lb/>
            eum effectum, quem ederent illæ omnes cauſæ; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi aliæ poſt
              <lb/>
            alias effectus ederent ſuos æquales, & </s>
            <s xml:space="preserve">eandem habentes dire-
              <lb/>
            ctionem cum iis, quos ſingulæ, ſi ſolæ eſſent, producerent.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem id generale eſſe Theoriæ meæ, patet vel ex eo,
              <lb/>
            quod nulli poſſunt eſſe motus ex parte impediti, ubi nullus
              <lb/>
            eſt immediatus contactus, ſed in libero vacuo ſpatio punctum
              <lb/>
            quodvis liberrime movetur parendo ſimul velocitati, quam ha-
              <lb/>
            bet jam acquiſitam, & </s>
            <s xml:space="preserve">viribus omnibus, quæ ab aliis omni-
              <lb/>
            bus pendent materiæ punctis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">288. </s>
            <s xml:space="preserve">Quanquam autem habeatur revera ſola compoſitio vi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0188-01" xlink:href="note-0188-01a" xml:space="preserve">Reſo’utio tan-
                <lb/>
              tum mente
                <lb/>
              concepta ſæpe
                <lb/>
              utilis ad con-
                <lb/>
              trahendas ſolu-
                <lb/>
              tiones.</note>
            rium; </s>
            <s xml:space="preserve">licebit adhuc vires imaginatione noſtra reſolvere in plu-
              <lb/>
            res, quod ſæpe demonſtrationes theorematum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſolutionem
              <lb/>
            problematum contrahet mirum in modum, ac expeditiores
              <lb/>
            reddet, & </s>
            <s xml:space="preserve">elegantiores; </s>
            <s xml:space="preserve">nam licebit pro unica vi aſſumere
              <lb/>
            vires illas, ex quibus ea componeretur. </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam enim idem
              <lb/>
            omnino effectus oriri debet, ſive adſit unica vis componens,
              <lb/>
            ſive reapſe habeantur ſimul plures illæ vires componentes; </s>
            <s xml:space="preserve">ma-
              <lb/>
            niſeſtum eſt, ſubſtitutione harum pro illa nihil turbari con-
              <lb/>
            cluſiones, quæ inde deducuntur: </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ſi poſt reſolutionem ejuſ-
              <lb/>
            modi inveniatur vis contraria, & </s>
            <s xml:space="preserve">æqualis alicui e viribus, in
              <lb/>
            quas vis illa data reſolvitur; </s>
            <s xml:space="preserve">illa haberi poteſt pro nulla, con-
              <lb/>
            ſideratis ſolis reliquis, ſi in plures reſoluta fuit, vel ſola al-
              <lb/>
            tera reliqua, ſi reſoluta fuit in duas. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam componendo vim,
              <lb/>
            quæ reſolvitur, cum illa contraria uni ex iis, in quas reſol-
              <lb/>
            vitur, eadem vis provenire debet omnino, quæ oritur com-
              <lb/>
            ponendo ſimul reliquas, quæ fuerant in reſolutione ſociæ il-
              <lb/>
            lius eliſæ, vel retinendo unicam illam alteram reliquam, ſi
              <lb/>
            reſolutio facta eſt in duas tantummodo; </s>
            <s xml:space="preserve">atque id ipſum con-
              <lb/>
            ſtat pro reſolutione in duas ipſis ſuperioribus exemplis, & </s>
            <s xml:space="preserve">pro
              <lb/>
            quacunque reſolutione in vires quotcunque facile demonſtratur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">289. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro quod pertinet ad reſolutionem in plures vires,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0188-02" xlink:href="note-0188-02a" xml:space="preserve">Methodus ge-
                <lb/>
              neralis reſol-
                <lb/>
              vendi vim in
                <lb/>
              alias quotc
                <unsure/>
              un-
                <lb/>
              que.</note>
            vel motus, facile eſt ex iis, quæ dicta ſunt num. </s>
            <s xml:space="preserve">257. </s>
            <s xml:space="preserve">definire
              <lb/>
            legem, quæ ipſam reſolutionem rite dirigat, ut habeantur vi-
              <lb/>
            res, quæ datam aliquam componant. </s>
            <s xml:space="preserve">Sit in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">48. </s>
            <s xml:space="preserve">vis quę-
              <lb/>
            cunque, vel motus AP, & </s>
            <s xml:space="preserve">incipiendo ab A ducantur quot-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0188-03" xlink:href="note-0188-03a" xml:space="preserve">Fig. 48.</note>
            cunque, & </s>
            <s xml:space="preserve">cujuſcunque longitudinis rectę AB, BC, CD,
              <lb/>
            DE, EF, FG, GP, continuo inter ſe connexę ita, ut
              <lb/>
            incipiant ex A, ac deſinant in P; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ipſis BC, CD &</s>
            <s xml:space="preserve">c.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ducantur parallelæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquales Ac, Ad &</s>
            <s xml:space="preserve">c; </s>
            <s xml:space="preserve">vires omnes AB
              <unsure/>
            ,
              <lb/>
            Ac, Ad, Ae, Af, Ag, Ap component vim AP; </s>
            <s xml:space="preserve">unde
              <lb/>
            patet illud: </s>
            <s xml:space="preserve">ad componendam vim quamcumqua poſſe aſſumi
              <lb/>
            vires quotcunque, & </s>
            <s xml:space="preserve">quaſcunque, quibus aſſumptis determina-
              <lb/>
            ri poterit una alia præterea, quæ compoſitionem perficiat; </s>
            <s xml:space="preserve">nam
              <lb/>
            poterunt duci rectæ AB, BC, CD &</s>
            <s xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:space="preserve">parallelæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">æqua-
              <lb/>
            les datis quibuſcunque, & </s>
            <s xml:space="preserve">ubi poſtremo deventum fuerit ad
              <lb/>
            aliquod punctum G, ſatis erit addere vim expreſſam per GP.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>