1digitus ſit, carere dentibus multis contingit
piſcibus, velut ſturioni, ſed cibum non cape
re paucis.
piſcibus, velut ſturioni, ſed cibum non cape
re paucis.
Cete.
Virgæ pul
cherrimæ.
cherrimæ.
Nauium à
monſtris ma
rinis deſen
ſio.
monſtris ma
rinis deſen
ſio.
Orcas.
Ziphus.
Springual.
Piſcis bar
batus.
batus.
Rhinoceros
piſcis.
piſcis.
Triton.
Oſtrea ma
gnitudinis
immenſæ.
gnitudinis
immenſæ.
Cur in mari
monſtra plu
rima.
monſtra plu
rima.
Raia homini
amica.
amica.
Cur ſola
raia alterius
generis pi
ſcibus mi
ſceatur.
raia alterius
generis pi
ſcibus mi
ſceatur.
Piſces mari
ni cur adeò
magni.
ni cur adeò
magni.
Piſces omne;
cur poſtrema
parte ſimiles
inter ſe ſint.
Piſcium in
credibilis
captura.
cur poſtrema
parte ſimiles
inter ſe ſint.
Piſcium in
credibilis
captura.
Vt ſterilis
concipiat.
concipiat.
Monſtroſus
piſcis.
piſcis.
Mors.
Contrà mors, quem Roſmarum quidam
vocant, piſcis eſt è vitulorum genere, pilo,
forma, moribus, in Iachis è boreali Oceani
latere iuxta Moſchouiam: dentibus adeò ma
gnis, vt capulos enſium ex eis faciant: nam
ebori candore ſimillimi ſunt, verùm ſolidio
res, grauiores, firmiores.
vocant, piſcis eſt è vitulorum genere, pilo,
forma, moribus, in Iachis è boreali Oceani
latere iuxta Moſchouiam: dentibus adeò ma
gnis, vt capulos enſium ex eis faciant: nam
ebori candore ſimillimi ſunt, verùm ſolidio
res, grauiores, firmiores.
Animalia
bene olentia,
ſed tamen
parui vſus.
bene olentia,
ſed tamen
parui vſus.
Sunt & piſces odorati, vt polyporum ge
nus quoddam nimium & ſcarabeorum vo
lantium ſpecies certa inter inſecta, tum in
ter aues gallinæ Indiæ occidentalis, imò
potiùs vulturis genus: nam cadauera, &
res corruptas ſectatur: olet tamen benè,
ob caloris vehementiam, & ſiccitatem tem
periei.
nus quoddam nimium & ſcarabeorum vo
lantium ſpecies certa inter inſecta, tum in
ter aues gallinæ Indiæ occidentalis, imò
potiùs vulturis genus: nam cadauera, &
res corruptas ſectatur: olet tamen benè,
ob caloris vehementiam, & ſiccitatem tem
periei.
Sunt & piſces viribus admirandis: Tor
pedo quam Genuenſes vocant tremorizam,
ex raiarum genere: quod os Lunæ figura ha
bet: cuius contactu, vel etiam ipſorum re
tium manus obſtupeſcunt: doloréſque ſe
dantur: ſed à morte ſoluitur tanta vis: Et
echineis ex concharum genere, quem Re
moram vocant Latini: dictus echinus, ἀπὸ
τοῡ ἔχειν τὴν ναῦν, quòd naues ſiſtat, fundo
illarum hærens. Vnde C. Caligulæ Cæſaris
triremen moratus eſt, malo illius omine. Li
maci magnæ perſimilis eſt, rarúſque, vt
qui poſt ea tempora non viſus ſit. Referunt
etiam in Arotan flumine beatiſſimæ inſulæ
Zeilam, quam inferiùs deſcribemus, eſſe
piſcium genus, quod manu deprehenſum,
febrem accendat, illicóque qui talem piſ
cem tetigerit, febre corripiatur. Et quam
vis incerto auctore res tam mira paruam
habitura ſit fidem, nihilominùs tamen hoc
minùs mirum, quàm quòd de torpedine,
& remora dictum eſt ſuperiùs: animæ
enim viribus variis præditæ ſunt, & ma
re ( vt dictum eſt ) totum vitale ac monſtris
ſcatens: minimúmque in animalibus, quæ
in eo gignuntur natura laborauit vt ſapien
tiam, aut ſenſum egregium conſequeren
tur, ob loci in quo ſunt qualitatem. Adeò
verò hebetes ſunt ſenſu piſces, vt multas
eorum ſpecies neſcias, an inter animalia,
an plantas numeres, vt ſpongias atque vr
ticas: affixæ enim lapidibus nullum animalis
veſtigium præ ſe ferunt, quàm quòd tra
ctæ contrahunt ſeſe, manifeſtéque mouen
tur. Nec in arborum partibus hoc forſan
negandum eſſe poſſe, vt in palmarum trun
cis obſcurè, in foliis autem arboris cuiuſ
dam, cuius folia ſimilia mori foliis, præter
quam quòd duos habeant pedes, manifeſtè
ac conſpicuè cerni affirmant: hanc enim
arborem in Limbulon inſula iuxta Molu
chias octo partibus ab æquinoctij circulo di
ſtantem, natam in nemoribus folia habere
dicunt, quæ excuſſa ab arbore vſque ad
dies octo ſi vexentur, ambulent, fitque ar
bos hæc ſenſitiua atque animalis, vt vrticæ,
pulmonéſque marini ac ſpongiæ animalia
arborea: tametſi pulmones haud in planta
rum genere ſunt collocandi. Cùm enim mo
tus ſenſu & in illis conſtet, nihil prohibet
in calida regione, & pingui ſolo partes plan
tarum: quæ auelli ſolent, motum habere: hu
midum enim quo nutriuntur, pingue, & te
nue, quale animalibus his eſſe poteſt. Sed cur
non alia animalia immobilia præter quàm
in mari, in eo autem tot genera, tantáque
copia, vt præter vrticas, & ſpongias con
chyliorum tanta multitudo, totque illorum
diuerſa genera, velut & oſtrearum? Quo
niam neceſſe eſt alimento veſci animal, ob
idque vel animali, vel alimento motum in
eſſe: in aqua autem motus, in alimento igi
tur atque in eo, quod alimentum defert. Ob
id etiam animalia fructibus innata, quando
que manifeſtè motu, progrediendi loquor,
carent.
pedo quam Genuenſes vocant tremorizam,
ex raiarum genere: quod os Lunæ figura ha
bet: cuius contactu, vel etiam ipſorum re
tium manus obſtupeſcunt: doloréſque ſe
dantur: ſed à morte ſoluitur tanta vis: Et
echineis ex concharum genere, quem Re
moram vocant Latini: dictus echinus, ἀπὸ
τοῡ ἔχειν τὴν ναῦν, quòd naues ſiſtat, fundo
illarum hærens. Vnde C. Caligulæ Cæſaris
triremen moratus eſt, malo illius omine. Li
maci magnæ perſimilis eſt, rarúſque, vt
qui poſt ea tempora non viſus ſit. Referunt
etiam in Arotan flumine beatiſſimæ inſulæ
Zeilam, quam inferiùs deſcribemus, eſſe
piſcium genus, quod manu deprehenſum,
febrem accendat, illicóque qui talem piſ
cem tetigerit, febre corripiatur. Et quam
vis incerto auctore res tam mira paruam
habitura ſit fidem, nihilominùs tamen hoc
minùs mirum, quàm quòd de torpedine,
& remora dictum eſt ſuperiùs: animæ
enim viribus variis præditæ ſunt, & ma
re ( vt dictum eſt ) totum vitale ac monſtris
ſcatens: minimúmque in animalibus, quæ
in eo gignuntur natura laborauit vt ſapien
tiam, aut ſenſum egregium conſequeren
tur, ob loci in quo ſunt qualitatem. Adeò
verò hebetes ſunt ſenſu piſces, vt multas
eorum ſpecies neſcias, an inter animalia,
an plantas numeres, vt ſpongias atque vr
ticas: affixæ enim lapidibus nullum animalis
veſtigium præ ſe ferunt, quàm quòd tra
ctæ contrahunt ſeſe, manifeſtéque mouen
tur. Nec in arborum partibus hoc forſan
negandum eſſe poſſe, vt in palmarum trun
cis obſcurè, in foliis autem arboris cuiuſ
dam, cuius folia ſimilia mori foliis, præter
quam quòd duos habeant pedes, manifeſtè
ac conſpicuè cerni affirmant: hanc enim
arborem in Limbulon inſula iuxta Molu
chias octo partibus ab æquinoctij circulo di
ſtantem, natam in nemoribus folia habere
dicunt, quæ excuſſa ab arbore vſque ad
dies octo ſi vexentur, ambulent, fitque ar
bos hæc ſenſitiua atque animalis, vt vrticæ,
pulmonéſque marini ac ſpongiæ animalia
arborea: tametſi pulmones haud in planta
rum genere ſunt collocandi. Cùm enim mo
tus ſenſu & in illis conſtet, nihil prohibet
in calida regione, & pingui ſolo partes plan
tarum: quæ auelli ſolent, motum habere: hu
midum enim quo nutriuntur, pingue, & te
nue, quale animalibus his eſſe poteſt. Sed cur
non alia animalia immobilia præter quàm
in mari, in eo autem tot genera, tantáque
copia, vt præter vrticas, & ſpongias con
chyliorum tanta multitudo, totque illorum
diuerſa genera, velut & oſtrearum? Quo
niam neceſſe eſt alimento veſci animal, ob
idque vel animali, vel alimento motum in
eſſe: in aqua autem motus, in alimento igi
tur atque in eo, quod alimentum defert. Ob
id etiam animalia fructibus innata, quando
que manifeſtè motu, progrediendi loquor,
carent.
Piſces qui
tacti tangen
tes, febre affi
ciant.
tacti tangen
tes, febre affi
ciant.
Vrticæ, &
ſpongiæ inter
plantas ani
malia me
diæ.
ſpongiæ inter
plantas ani
malia me
diæ.
Folia quæ
vexata mo
uentur.
vexata mo
uentur.
Cur nullum
animal im
mobile præ
terquam in
aquis.
animal im
mobile præ
terquam in
aquis.
Inter marina etiam animalia quædam
ſunt, quæ non mouentur, velut oſtrea con
chilia, in quibus natura luſiſſe mirum in mo
dum colorum varietate cernitur. Cauſa eſt,
quòd velut arbores, herbæque pro ſua quæ
que ſpecie formas, & colores excipiunt, ſed
colores poſtmodum non retinent humidi
abundantia, ſic in conchyliis ob terrenam
ſubſtantiam color manet, & confirmatur. Fit
autem varietas tum ſtriæ certo ordine, quo
niam res parua variata ac miſta etiam obi
ter, dum æqualiter creſcunt, ſpatia certo ſem
per ordine elaborata videtur. Sed commune
eſt verè omnibus animalibus aliis, vt vngu
læ, & chelæ, tum pili, cornua, roſtra, colorem
cutis ſequantur, nec tamen hoc ſemper eſt
neceſſarium.
ſunt, quæ non mouentur, velut oſtrea con
chilia, in quibus natura luſiſſe mirum in mo
dum colorum varietate cernitur. Cauſa eſt,
quòd velut arbores, herbæque pro ſua quæ
que ſpecie formas, & colores excipiunt, ſed
colores poſtmodum non retinent humidi
abundantia, ſic in conchyliis ob terrenam
ſubſtantiam color manet, & confirmatur. Fit
autem varietas tum ſtriæ certo ordine, quo
niam res parua variata ac miſta etiam obi
ter, dum æqualiter creſcunt, ſpatia certo ſem
per ordine elaborata videtur. Sed commune
eſt verè omnibus animalibus aliis, vt vngu
læ, & chelæ, tum pili, cornua, roſtra, colorem
cutis ſequantur, nec tamen hoc ſemper eſt
neceſſarium.
Cauſa varie
tatis coloris
conchyliorum.
Vngulæ, che
læ, pili, cor
nua roſtra,
colorem ſe
quuntur cu
tis.
tatis coloris
conchyliorum.
Vngulæ, che
læ, pili, cor
nua roſtra,
colorem ſe
quuntur cu
tis.
Sed ad mare reuertar, ipſum enim eſt
monſtrorum pater. Salſedine verò, quæ fixa
manent, obdurant, ſic oſtrea, & conchylia,
& corallum, quamvis hic dum ſub aqua lati
tat tener ſit. Sed cur dureſcunt conchylia,
non alga, quæ & ipſa in mari naſcitur? Cauſa
eſt, quòd alga creſcit, ob id fluctibus maris
reſiſtere non poteſt, atque ideò tenuis à na
tura creata eſt, vt maris impetum obſequens
effugiat ac deuitet: conchylia & oſtrea in
imo manent, & craſſa ab initio creantur.
Diximus ſuprà, cur mollis alga ſit, conſtát
que contraria ratione duras eſſe conchas.
Optimus eſt piſcis ibi Manatus, & qui
plauſtro vix à duobus iunctis bobus veha
tur: huius caro adeò vituli carnem imita
tur, vt ſi piſcem quis non te doceat eſſe, car
nem iuraueris. Contingit id, quoniam ca
lor magnus concoquit humidum: hoc enim
differ caro à piſcis ſubſtantia, quòd piſcis
humidum ab exiguo calore concoctum eſt.
Referunt in huius piſcis capite lapidem in
ueniri calculo renum ſaluberrimum. Mam
mas habet, quibus raro exemplo editos fi
lios admouet: parit autem geminos pro
mammarum numero. Sunt qui Boa illum
vocent, quòd capite bouillo ad vnguem ſit
duobus, qua ſi brachiis, dorſo plano, ſqua
ma, & duriſſima pelle, docilis, vt canis, man
ſueſcit admodum, & recordatur iniuriarum.
Eſt & Tiburo ibi captu facilis ob voracita
tem, vtilis ob magnitudinem, & carnis ſa
lubritatem ac ſuauitatem. Hic inter maris
maxima miracula eſt, cui duplex genitale
maſculo, vnica vulua fœminæ: duplicem ha
bent dentium ordinem, paritque piſcem ſui
generis non oua.
monſtrorum pater. Salſedine verò, quæ fixa
manent, obdurant, ſic oſtrea, & conchylia,
& corallum, quamvis hic dum ſub aqua lati
tat tener ſit. Sed cur dureſcunt conchylia,
non alga, quæ & ipſa in mari naſcitur? Cauſa
eſt, quòd alga creſcit, ob id fluctibus maris
reſiſtere non poteſt, atque ideò tenuis à na
tura creata eſt, vt maris impetum obſequens
effugiat ac deuitet: conchylia & oſtrea in
imo manent, & craſſa ab initio creantur.
Diximus ſuprà, cur mollis alga ſit, conſtát
que contraria ratione duras eſſe conchas.
Optimus eſt piſcis ibi Manatus, & qui
plauſtro vix à duobus iunctis bobus veha
tur: huius caro adeò vituli carnem imita
tur, vt ſi piſcem quis non te doceat eſſe, car
nem iuraueris. Contingit id, quoniam ca
lor magnus concoquit humidum: hoc enim
differ caro à piſcis ſubſtantia, quòd piſcis
humidum ab exiguo calore concoctum eſt.
Referunt in huius piſcis capite lapidem in
ueniri calculo renum ſaluberrimum. Mam
mas habet, quibus raro exemplo editos fi
lios admouet: parit autem geminos pro
mammarum numero. Sunt qui Boa illum
vocent, quòd capite bouillo ad vnguem ſit
duobus, qua ſi brachiis, dorſo plano, ſqua
ma, & duriſſima pelle, docilis, vt canis, man
ſueſcit admodum, & recordatur iniuriarum.
Eſt & Tiburo ibi captu facilis ob voracita
tem, vtilis ob magnitudinem, & carnis ſa
lubritatem ac ſuauitatem. Hic inter maris
maxima miracula eſt, cui duplex genitale
maſculo, vnica vulua fœminæ: duplicem ha
bent dentium ordinem, paritque piſcem ſui
generis non oua.
Cur mane
conchylia
dura reddat,
non tamen
algam.
conchylia
dura reddat,
non tamen
algam.
Manatus.
Tiburo.
Vituli mari
ni mira na
tura: variæ
que vires.
ni mira na
tura: variæ
que vires.
Vituli marini maior eſt longè admiratio:
mammas habet, habet & pilos, ſtertit mi-
mammas habet, habet & pilos, ſtertit mi-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib