Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N20F21
"
level
="
3
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N20F2E
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N225D0
">
<
s
xml:id
="
N225E8
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
Tertii tractatus
"
file
="
0188
"
n
="
188
"/>
quoniã ſignetur illud et ſit vnū pedale / et arguo ſic /
<
lb
/>
illud pedale eſt infinite rarum: igitur in eo eſt infi-
<
lb
/>
nita ꝓportio quantitatis ad materiam: ſed quã-
<
lb
/>
titas eſt finita: ergo materia eſt infinite modica:
<
lb
/>
ſed non eſt dabilis materia infinite modica: igitur
<
lb
/>
eo nulla eſt materia vel ipſum nõ eſt infinite rarum
<
lb
/>
ſed non eſt dicendum in eo nulla eſt materia: er-
<
lb
/>
go eſt dicendum non eſt infinite rarum / quod
<
lb
/>
fuit probandum.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N22600
">
<
s
xml:id
="
N22601
"
xml:space
="
preserve
">In oppoſitū tamen arguitur ſic / quia
<
lb
/>
hec apinio eſt adeo ſuſtentabilis et rationabilis ſi
<
lb
/>
cut ſecunda: ergo eo modo poteſt deffenſari vera
<
lb
/>
ſicut ſecunda. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2260A
"
xml:space
="
preserve
">Antecedens patebit ſoluendo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2260D
"
xml:space
="
preserve
">ea que
<
lb
/>
hanc poſitionem opugnant.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N22612
">
<
s
xml:id
="
N22613
"
xml:space
="
preserve
">Pro ſolutione huius dubitationis:
<
lb
/>
et exacta huius opinionis inquiſitione. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22618
"
xml:space
="
preserve
">Cõſideran
<
lb
/>
dum eſt / in hac opinioue ſicut et in aliis, peculia-
<
lb
/>
ribus definitionibus raritatis et denſitatis ſiue ra
<
lb
/>
ri et denſi vtendum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22621
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim hec opinio dicat
<
lb
/>
ad raritatem requiri proportionem maioris ine-
<
lb
/>
qualitatis quantitatis ad materiam: et ad denſita
<
lb
/>
tem ecõtra requiri proportionem maioris inequa-
<
lb
/>
litatis materie ad quantitatem id ſignum nobis
<
lb
/>
erit, et fidem faciet rarum hoc pacto diffiniri debe-
<
lb
/>
re.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0188-01a
"
xlink:label
="
note-0188-01
"
xml:id
="
N226D0
"
xml:space
="
preserve
">q̇d rarū</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22635
"
xml:space
="
preserve
">Rarum eſt illud in quo eſt proportio maioris in
<
lb
/>
equalitatis quantitatis ad materiam.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0188-02a
"
xlink:label
="
note-0188-02
"
xml:id
="
N226D6
"
xml:space
="
preserve
">q̇d dēſuꝫ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N2263F
"
xml:space
="
preserve
">Denſum ve-
<
lb
/>
ro ita deſcribi debet. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22644
"
xml:space
="
preserve
">denſum eſt illud in quo eſt ꝓ-
<
lb
/>
portio maioris inequalitatis materie ad quanti-
<
lb
/>
tatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2264B
"
xml:space
="
preserve
">Aliter tamen poſſunt iſti termini ſic deſcri-
<
lb
/>
bi manente eadem ſententia paululum verbis va-
<
lb
/>
riatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22652
"
xml:space
="
preserve
">Rarum eſt cuius quãtitas eiuſdem materi-
<
lb
/>
am exuperat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22657
"
xml:space
="
preserve
">Denſum vero eſt cuius materia ſuam
<
lb
/>
excedit quantitatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2265C
"
xml:space
="
preserve
">Quo in loco intelligendum
<
lb
/>
eſt hanc opinionem, et materie, et quantitati gra-
<
lb
/>
dus aſcribere: nõ quidem intenſionales: ita ipſa
<
lb
/>
quantitas ſit intenſa, aut ipſa materia, velut albe
<
lb
/>
do ſiue nigredo: ſed habet certas partes ſue ſubſtã
<
lb
/>
tie ſiue entitatis ipſa materia: et ſimiliter ipſa quã
<
lb
/>
titas certas portiones quas iſta opinio gradꝰ ap-
<
lb
/>
pellat: vt ſi dicamus quartã partem vnius pedalis
<
lb
/>
vnū gradum quantitatis eſſe, et medietatē quarte
<
lb
/>
mediū gradum quantitatis, et ſic cõſequenter: tunc
<
lb
/>
recte dicemus pedale quatuor gradus quãtitatis
<
lb
/>
cõtinere, et bipedale octo, et ſic cõſequēter, et pari in
<
lb
/>
duſtria nõ abs re aſſignauerit hec opinio ipſa ma-
<
lb
/>
terie gradus: vt ſi dicamꝰ mariam exiſtentē in vna
<
lb
/>
octaua parte pedalis terre exñtis in ſua naturali
<
lb
/>
diſpoſitiõe eſſe vnū gradū materie, et medietatem
<
lb
/>
illiꝰ materie vnū mediū gradū, et ſic ↄ̨ñter diuiden-
<
lb
/>
do ex ↄ̨ñti manifeſtū nobis eſſet vnū pcdale terre in
<
lb
/>
ſua naturali, et optima diſpoſitione exiſtēs .8. gra
<
lb
/>
dus materie ↄ̨tinere, et bipedale terre decē et ſex, et
<
lb
/>
ſic ↄ̨ñter aſcēdendo: et iſto mõ aſſignãdo g̈dus et ip̄i
<
lb
/>
materie et quãtitati facile erit inſpicere qñ gradus
<
lb
/>
quãtitatis excedunt gradꝰ materie: aut econtra, et
<
lb
/>
ſic iuidicare: vtrū tale corp° debeat dici dēſum, aut
<
lb
/>
nõ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2268F
"
xml:space
="
preserve
">Nã ſcḋm hanc opinionē nullū dēſum eſt rarum
<
lb
/>
nec rarū eſt dēſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22694
"
xml:space
="
preserve
">Qḋ ſic patꝫ manifeſte. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22697
"
xml:space
="
preserve
">Si em̄ a.
<
lb
/>
eſt dēſum gradꝰ materie ipſiꝰ a. exuperant gradus
<
lb
/>
quãtitatis eiꝰ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2269E
"
xml:space
="
preserve
">Si vero ip̄m a. ſit rarū iam gradus
<
lb
/>
quãtitatis gradꝰ materie exuperãt: ſed īpoſſibile ē
<
lb
/>
idē ſit maiꝰ altero: et ecõtra. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226A5
"
xml:space
="
preserve
">Ideo nõ eſt poſſibile
<
lb
/>
huic opinioni adherēdo idē ſimul fater rarū et dē-
<
lb
/>
ſum vel ſaltē in eodē loco etc̈. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226AC
"
xml:space
="
preserve
">Sequit̄̄ ſecūdo iuxta
<
lb
/>
hanc opinionē nullū infinitarū vbi eſt infinitum de
<
lb
/>
materia eſt rarū aut denſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226B3
"
xml:space
="
preserve
">Patet / q2 ibi, nec ma
<
lb
/>
teria exuperat quantitatē, nec ab ea ſuperatur: vt
<
lb
/>
conſtat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226BA
"
xml:space
="
preserve
">Sequitur tertio / aliquod finitū eſt quod
<
cb
chead
="
Capitulū primum.
"/>
nec eſt rarū, nec denſum: et tamen habet materiam
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N226C1
"
xml:space
="
preserve
">Patet de pedali habēte quatuor gradus materie
<
lb
/>
eſto / quarta pedalis ſit vnus gradus quantitatꝪ
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N226C7
"
xml:space
="
preserve
">In tali enim pedali, nec quantitas excedit mate-
<
lb
/>
riam, nec ab ea exceditur.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N226DC
">
<
s
xml:id
="
N226DD
"
xml:space
="
preserve
">Aduertendum eſt ſecundo / diuerſi-
<
lb
/>
mode hec opinio, et communis qui ī ſequenti no-
<
lb
/>
tabili declarabitur cenſent raritatem duplari, tri
<
lb
/>
plari: aut in aliqua alia proportione augeri. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226E6
"
xml:space
="
preserve
">Nam
<
lb
/>
opinio cõmunis aſſeuerat ad duplationem quan-
<
lb
/>
titatis ſequi duplationem raritatis: et econtra ad
<
lb
/>
duplationem raritatis ſequi duplationem quan-
<
lb
/>
titatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226F1
"
xml:space
="
preserve
">Hec vero opinio oppoſitum dicit. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226F4
"
xml:space
="
preserve
">Ali-
<
lb
/>
quando enim ad duplationem raritatis dupla-
<
lb
/>
tur quantitas, aliquando vero efficitur in ſexqui-
<
lb
/>
altero maior dumtaxat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N226FD
"
xml:space
="
preserve
">vt ſecundum huius prin-
<
lb
/>
cipalis queſtionis argumentum oſtendit. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22702
"
xml:space
="
preserve
">Unum ta
<
lb
/>
men certum habet hec opinio: dicit enī ſemper ad
<
lb
/>
dupla tionem raritatis ſequi duplationē propor-
<
lb
/>
tionis quantitatis ad materiam: vt ſi ipſa propor
<
lb
/>
tio quantitatis ad materiã fuerit dupla: duplata
<
lb
/>
raritate erit quadrupla: et ſi fuerit quadrupla: du-
<
lb
/>
plata raritate erit ſexdecupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22711
"
xml:space
="
preserve
">Si autem tripla du
<
lb
/>
plata raritate erit nonocupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22716
"
xml:space
="
preserve
">ſi vero fuerit ſexqui
<
lb
/>
altera: duplata raritate erit dupla ſexquiquarta:
<
lb
/>
et ſic in aliis exemplificandum eſt.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:id
="
N2271D
"
xml:space
="
preserve
">1. correĺ.</
note
>
<
p
xml:id
="
N22721
">
<
s
xml:id
="
N22722
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo educitur clare / ſi quantitatis ad ma-
<
lb
/>
teriam fuerit proportio minor dupla: duplata ra-
<
lb
/>
ritate nequaquam duplabitur quantitas: ſed mi-
<
lb
/>
nus quam ad duplam augebitur: quemadmo-
<
lb
/>
dum promptum eſt in proportione ſexquitertia
<
lb
/>
intueri. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2272F
"
xml:space
="
preserve
">Si veruo fuerit proportio maior dupla
<
lb
/>
neceſſum erit quantitatem pluſ̄ ad duplum au-
<
lb
/>
geri. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22736
"
xml:space
="
preserve
">Si autem fuerit dupla dumtaxat quanti-
<
lb
/>
tatis ad materiam proportio: raritate dupla-
<
lb
/>
ta quantitas ipſa dupla euadet dumtaxat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2273D
"
xml:space
="
preserve
">Patet
<
lb
/>
hoc correlarium in ſingulis inducenti. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22742
"
xml:space
="
preserve
">Ipſum enim
<
lb
/>
correlariū mathematico ordine et apparatu oſten
<
lb
/>
dere ſiue demõſtrare maiori ſollicitudini eſſet quã
<
lb
/>
huic opinioni adiumento. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2274B
"
xml:space
="
preserve
">Radix tamen et baſis hu
<
lb
/>
ius opinionis eſt: ex qua baſi facile ea que ab hac
<
lb
/>
opinione aſſeuerantur claram ſortiuntur demon-
<
lb
/>
ſtrationem. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22754
"
xml:space
="
preserve
">Eſt em̄ hoc fundamentum: cuilibet pro
<
lb
/>
portioni quantitatis ad materiam determinati
<
lb
/>
gradus raritatis correſpondent: itidem et cuilibet
<
lb
/>
proportioni materie ad quantitatem determinati
<
lb
/>
gradus denſitatis correſpondent: perinde at in
<
lb
/>
motus velocitate certe proportioni potentie ad re
<
lb
/>
ſiſtentiam certa motuum velocitas correſpondet:
<
lb
/>
et duple proportioni dupla motus velocitas: et ſex
<
lb
/>
quialtere proportioni ſexquialtera velocitas aſcri
<
lb
/>
bitur: volo dicere / ſecundum hanc opinionē pro-
<
lb
/>
portioni duple quantitatis ad materiam corre-
<
lb
/>
ſpondent certi gradus raritatis qui gratia exem
<
lb
/>
pli ſint duo, ita videlicet vbicun ſiue in magno
<
lb
/>
corpore ſiue in paruo dupla proportio quantita-
<
lb
/>
tis ad materiam reperiatur iudicabitur tale cor-
<
lb
/>
pus rarum adequate vt duo: et vbicun reperietur
<
lb
/>
proportio quadrupla quantitatis ad materiam
<
lb
/>
raritas erit vt .4. quoniam proportio quadrupla
<
lb
/>
dupla eſt ad ipſam duplam: et ſic conſequenter tu
<
lb
/>
poteris exemplicare in aliis proportionum ſpe-
<
lb
/>
ciebus et generibus.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N2277F
">
<
s
xml:id
="
N22780
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo ſequitur / raritas proueniens a pro-
<
lb
/>
portione tripla non ſe habet in aliqua proportio-
<
lb
/>
ne rationali ad raritatem prouenientem a propor
<
lb
/>
tione dupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22789
"
xml:space
="
preserve
">Quod ptꝫ / q2 ꝓportio dupla et tripla
<
lb
/>
nõ ſe hñt ī in ꝓportiõe rõnali / igitur nec raritas pro-
<
lb
/>
ueniens a ꝓportione dupla ad raritatē ꝓuenieutē </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>