Clavius, Christoph, Geometria practica

Page concordance

< >
Scan Original
161 131
162 132
163 133
164 134
165 135
166 163
167 137
168 138
169 139
170 140
171 141
172 142
173 143
174 144
175 145
176 146
177 147
178 148
179 149
180 150
181 151
182 152
183 153
184 154
185 155
186 156
187 157
188 158
189 159
190 160
< >
page |< < (158) of 450 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div416" type="section" level="1" n="171">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6121" xml:space="preserve">
              <pb o="158" file="188" n="188" rhead="GEOMETR. PRACT."/>
            angulum, vnius in alterum; </s>
            <s xml:id="echoid-s6122" xml:space="preserve">adeo vt in quadrato ſatis ſit ducere vnum latus in
              <lb/>
            ſe, vt eius area cognoſcatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s6123" xml:space="preserve">quippe cum duo latera circa vnum angulum re-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-188-01" xlink:href="fig-188-01a" number="119">
                <image file="188-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/188-01"/>
              </figure>
            ctum æqualia ſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s6124" xml:space="preserve">Vtin quadrato A B C D,
              <lb/>
            cuius ſingula latera quinos palmos con-
              <lb/>
            tinent, ſi latus A B, quinque palmorum
              <lb/>
            in ſe ducatur, producentur 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s6125" xml:space="preserve">quadrata,
              <lb/>
            quorum quodlibet habet latus vnius pal-
              <lb/>
            mi; </s>
            <s xml:id="echoid-s6126" xml:space="preserve">atque tot palmos quadratos conti-
              <lb/>
            nere dicetur area quadrati A B C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s6127" xml:space="preserve">At
              <lb/>
            area rectanguli altera parte longioris
              <lb/>
            EFGH, cuius vnum latus circa rectum an-
              <lb/>
            gulum continet 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s6128" xml:space="preserve">pedes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6129" xml:space="preserve">alterum 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6130" xml:space="preserve">dicetur continere 15. </s>
            <s xml:id="echoid-s6131" xml:space="preserve">palmos quadra-
              <lb/>
            tos, propterea quod ex mutua laterum 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s6132" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6133" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6134" xml:space="preserve">multiplicatione numerus 15.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6135" xml:space="preserve">procreatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6136" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Vt camp{us}
            <lb/>
          rectangul{us}
            <lb/>
          menſuretur,
            <lb/>
          quid agen-
            <lb/>
          dum.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6137" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6138" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Itaqve</emph>
            ſi campum aliquem rectangulum, vel parallelo grammum re-
              <lb/>
            ctangulum metiri iubeamur, menſuranda erunt per aliquam menſuram notam,
              <lb/>
            vt per palmum, vel pedem, &</s>
            <s xml:id="echoid-s6139" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6140" xml:space="preserve">duo latera circa angulum rectum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6141" xml:space="preserve">Nam vno
              <lb/>
            in alterum ducto, area propoſiti campi, vel parallelogrammi rectanguli produ-
              <lb/>
            cetur, vt dictum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s6142" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div418" type="section" level="1" n="172">
          <head xml:id="echoid-head175" xml:space="preserve">DE AREA TRIANGVLORVM
            <lb/>
            <emph style="sc">Capvt</emph>
          II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6143" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s6144" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvando</emph>
            trianguli omnia tria latera cognita ſunt, duabus viis eius area
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-188-2" xlink:href="hd-188-2a" number="56"/>
            cognoſci poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6145" xml:space="preserve">Prima, quæ accuratiſsima eſt, ita ſe habet.</s>
            <s xml:id="echoid-s6146" xml:space="preserve">
              <unsure/>
            Colligantur omnia
              <lb/>
            latera in vnam ſummam: </s>
            <s xml:id="echoid-s6147" xml:space="preserve">Ex hui{us} ſummæ ſemiſſe ſubtr ahantur ſingula latera, vt ha-
              <lb/>
            beantur tr{es} differentiæ inter illam ſemiſſem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6148" xml:space="preserve">latera ſingula: </s>
            <s xml:id="echoid-s6149" xml:space="preserve">Poſtremo tr{es} hæ diffe-
              <lb/>
            rentiæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6150" xml:space="preserve">dicta ſemiſſis inter ſe mutuo multiplicentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6151" xml:space="preserve">Producti enim numeriradix
              <lb/>
            quadrata erit area trianguli quæſita.</s>
            <s xml:id="echoid-s6152" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <handwritten number="57"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6153" xml:space="preserve">Verbigratia, ſi latera ſint 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s6154" xml:space="preserve">17. </s>
            <s xml:id="echoid-s6155" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s6156" xml:space="preserve">erit ſumma ex illis collecta 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s6157" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6158" xml:space="preserve">ſemiſsis
              <lb/>
            24. </s>
            <s xml:id="echoid-s6159" xml:space="preserve">Differentiæ autem inter hanc ſemiſſem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6160" xml:space="preserve">latera erunt 147. </s>
            <s xml:id="echoid-s6161" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6162" xml:space="preserve">Hæ inter ſe
              <lb/>
            multip licatæ) ducendo primum 14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6163" xml:space="preserve">in 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s6164" xml:space="preserve">deinde productum in 3.) </s>
            <s xml:id="echoid-s6165" xml:space="preserve">faciunt
              <lb/>
            294. </s>
            <s xml:id="echoid-s6166" xml:space="preserve">quæ ducta in 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s6167" xml:space="preserve">ſemiſſem prædictam, producunt 7056. </s>
            <s xml:id="echoid-s6168" xml:space="preserve">cuius numeriradix
              <lb/>
            quadrata 84. </s>
            <s xml:id="echoid-s6169" xml:space="preserve">erit area dicti trianguli, cuius latera ſunt 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s6170" xml:space="preserve">17. </s>
            <s xml:id="echoid-s6171" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s6172" xml:space="preserve">Rurſus ſi in alio
              <lb/>
            quopiam triangulo latera ſint 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s6173" xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6174" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s6175" xml:space="preserve">inueniemus eandem a@eam. </s>
            <s xml:id="echoid-s6176" xml:space="preserve">Nam ſ@m̃a
              <lb/>
            laterum eſt 42. </s>
            <s xml:id="echoid-s6177" xml:space="preserve">ſemiſsis 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s6178" xml:space="preserve">Differẽtię inter hanc ſemiſſem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6179" xml:space="preserve">tria latera ſunt 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s6180" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s6181" xml:space="preserve">6.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6182" xml:space="preserve">quæ inter ſe multip licatæ faciunt 336. </s>
            <s xml:id="echoid-s6183" xml:space="preserve">quæ ducta in 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s6184" xml:space="preserve">ſemiſſem prædictam effi-
              <lb/>
            ciunt 7056. </s>
            <s xml:id="echoid-s6185" xml:space="preserve">cuius numeri quadrata radix 84. </s>
            <s xml:id="echoid-s6186" xml:space="preserve">dabit aream trianguli, quod lateri-
              <lb/>
            bus 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s6187" xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6188" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s6189" xml:space="preserve">continetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6190" xml:space="preserve">Denique ſi detur triangulum A B C, in quo latus A B,
              <lb/>
            7. </s>
            <s xml:id="echoid-s6191" xml:space="preserve">B C, 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s6192" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6193" xml:space="preserve">A C, 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s6194" xml:space="preserve">ſumma omnium eſt 28. </s>
            <s xml:id="echoid-s6195" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6196" xml:space="preserve">ſemiſsis 14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6197" xml:space="preserve">quæ latera ſuperat hiſ-
              <lb/>
            ce numeris 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s6198" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s6199" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6200" xml:space="preserve">qui inter ſemultip licati faciunt 84. </s>
            <s xml:id="echoid-s6201" xml:space="preserve">quę ducta in 14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6202" xml:space="preserve">ſemiſſem
              <lb/>
            ſummæ gignunt numerum 1176. </s>
            <s xml:id="echoid-s6203" xml:space="preserve">cuius radix quadrata 34 {20/69}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6204" xml:space="preserve">ferè dabit aream
              <lb/>
            trianguli A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s6205" xml:space="preserve">Ex quo colliges, non omnis trianguli aream eſſe numerum ra-
              <lb/>
            tionalem: </s>
            <s xml:id="echoid-s6206" xml:space="preserve">propterea quod numerus vltimo loco productus non eſt ſemper
              <lb/>
            quadratus, vt in poſtremo hoc exemplo @ontigit.</s>
            <s xml:id="echoid-s6207" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>