Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
168
"/>
quo cum ventum fuerit, non exiſtit amplius motus: virtutis autem; quia per illud vt inſtrumen
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1246
"/>
<
lb
/>
tum actio fiat, vt ſiquis cogitet hominem baculo pellere lapidem per interuallum vnius ſtadij, in
<
lb
/>
hoc motu duo ſunt ordines, alter qui pertinet ad ſpatium qui duobus terminis concluditur, car
<
lb
/>
cere & calce, alter eſt inter cauſſas, à prima quod eſt impellens, ad vltimam & proximam qui eſt
<
lb
/>
baculus. </
s
>
<
s
>Igitur motio lapidis eſt continua, ea tamen efficitur proximè à baculo, & eſt terminus
<
lb
/>
impulſionis quæ fit à primo mouente, & planè inſtrumentum eſt vltimum mouens, & agit in vir
<
lb
/>
tute primi mouentis: itaque eius actio eſt terminus cęterarum actionum: non idcirco tempus
<
lb
/>
excludit. </
s
>
<
s
>Sic ego fatebor, generationem eſſe terminum alterationis, non ſanè, ſi capiamus pro
<
lb
/>
greſſum, ſed virtutis; ipſi verò non aduerſatur neceſſariò tempus. </
s
>
<
s
>Verùm quòd gratis accipiunt
<
lb
/>
generationem eſſe terminum alterationis; age & hoc obiter adnotemus. </
s
>
<
s
>vbi
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
locorum talem
<
lb
/>
eſſe ortum legerunt apud Ariſtotelem? </
s
>
<
s
>vnde id colligitur? </
s
>
<
s
>Planè formam eſſe finem alteratio
<
lb
/>
nis ex eo concludere licet, quòd oſtenſum ſit dari in ſucceſsione vltimum eſſe, quod eſt ipſa for
<
lb
/>
ma quæ ſupereſt qua terminatur omnis motus, hanc verò formam quid prohibet, quominus ſu
<
lb
/>
ſpicemur eſſe magis è prædicamento ſubſtantiæ, quàm è reliquis? </
s
>
<
s
>etenim albefactio definit in
<
lb
/>
albedinem & latio in certum vbi. </
s
>
<
s
>Quin ſi veri ſunt canones dialectici, planum, quòd cùm per
<
lb
/>
accidens & per modum inſtrumenti motus ſecundum qualitatem ſubſtantia finiatur, per ſe verò
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1247
"/>
<
lb
/>
qualitate, intelligenda erit forma prædicamenti illius quod per ſe ſpectat motus. </
s
>
<
s
>Quod
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
per
<
lb
/>
accidens eſt, in methodis negligi ſolet. </
s
>
<
s
>Et quanuis Ariſtoteles aliquando ſubſtantiæ generatio
<
lb
/>
nem nomine alterationis exprimet; attamen, aut dicendum eſt, id accepiſſe Ariſtotelem quod eſt
<
lb
/>
vt inſtrumentum generationis propter
<
expan
abbr
="
euidẽtiam
">euidentiam</
expan
>
, aut quoniam inualuërat opinio apud veteres
<
lb
/>
philoſophos præter materiam nullam eſſe ſubſtantiam, appellabant
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ipſi quicquid præter ma
<
lb
/>
teriam foret, & formas, ac differentias, quanuis ad ſubſtantiam pertinerent,
<
foreign
lang
="
grc
">παθη</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>paſsiones,
<
lb
/>
quòd ea ſola maneret, cętera variarentur. </
s
>
<
s
>Ad paſsiones autem generatio non eſt, ſed alteratio,
<
lb
/>
philoſophum appellaſſe viam ad ſubſtantiam, nomine alterationis antiquis gratificantem, vt in
<
lb
/>
ratione viſionis
<
expan
abbr
="
aliiſq́
">aliiſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>nonnullis feciſſe perſpicitur. </
s
>
<
s
>Nam quòd alteratio fit generatione euiden
<
lb
/>
tior, manifeſtum eſt: cùm fiat mutatio qualitatis, & adhuc ſubſtantia conſerueur, & quòd ſic ſe
<
lb
/>
habeat via ad accidens ad viam ad ſubſtantiam, ſicut accidens ad ſubſtantiam: accidens autem
<
lb
/>
nobis notius eſt, quàm ſubſtantia ſimpliciter, etiam via ad accidens nobis notior ſit neceſſe eſt,
<
lb
/>
quàm via ad ſubſtantiam. </
s
>
<
s
>Demum ſic dicimus, generationem eſſe terminum alterationis, quòd
<
lb
/>
vbi alteratio finitur; ibi incipiat generatio, ineſt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
calor prius in ligno per affectionem, poſt mu
<
lb
/>
tat materiæ poteſtatem, & eò ſolùm pertinere hoc dictum, vt contiguam ſucceſsionem genera
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1248
"/>
<
lb
/>
tionis oſtendat, non vt indiuiduam quandam naturam ſignificet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1235
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1236
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1237
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1238
"/>
a 8. Phyſ.
<
lb
/>
T. 69.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1239
"/>
b 5. lib. de
<
lb
/>
Gen. an.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1240
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1241
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1242
"/>
a 6. Phyſ.
<
lb
/>
T. 83.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1243
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1244
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1245
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1246
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1247
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1248
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Examinatur vis illius pronunciati: Mutationem quę ſit in tempore, terminari forma quæ
<
lb
/>
plus & minus accipiat, & Simplicij dictum perpenditur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XVII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>POTERAT apud aduerſatios illud multum. </
s
>
<
s
>Mutationem quæ tempore abſoluitur, ter
<
lb
/>
minari forma quę plus minus'ue ſuſciperet, quod ſanè cùm abhorreat à ſubſtantia, ſequitur
<
lb
/>
ipſam neceſſariò fieri puncto temporis. </
s
>
<
s
>Opinor autem hanc rationem pluribus ſcatere vitiis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quæro enim, ecquis ſit illius propoſitionis ſenſus. </
s
>
<
s
>Num'ne ita eſt accipienda, vt tali forma ter
<
lb
/>
minari, ſtrati locum ſibi vendicarit & antecedentis, an conſequentis & attributi? </
s
>
<
s
>Si primum
<
lb
/>
dederint; quis non videt aſyllogiſton eſſe rationem, cùm aſſumptio in prima figura ſit negans?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>aſſumere
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
illos huiuſmodi enunciationem oportet. </
s
>
<
s
>Generationem non terminari forma quæ
<
lb
/>
intendatur & remittatur, quòd ſi locum attributi ipſi aſsignent. </
s
>
<
s
>Mutationem tempori
<
expan
abbr
="
obnoxiã
">obnoxiam</
expan
>
<
lb
/>
terminari forma quę intendatur & remittatur, & ſtruant argumentum in ſecunda figura: at nos
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1249
"/>
<
lb
/>
eam, veluti falſam inficiamur, & vniuerſalem eſſe negamus. </
s
>
<
s
>Iam
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
à nobis oſtenſum eſt, duo eſſe
<
lb
/>
initia, vnde plus & minus in mutatione ſumatur, neque ſolùm ex permixtione formarum con
<
lb
/>
trariarum, verùm etiam ex natura materiæ quæ gradatim à non ente procedit ad ens, & à pri
<
lb
/>
ma
<
expan
abbr
="
remotaq́
">remotaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>poteſtate ad vltimam & proximam quæ non niſi temporis interuallo ſuccedunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Itaque non reciprocantur hæc, vt oporteret. </
s
>
<
s
>ſi argumentatio ritè concludenda eſſet. </
s
>
<
s
>Tempore fie
<
lb
/>
ri & terminari forma quę intendatur & remittatur, quandò omne id quidem quod tali forma
<
lb
/>
continetur, tempore producitur, ſed etiam tempore abſoluitur, quicquid per materiæ tranſmu
<
lb
/>
tationem per ſe generatur, licet tali formarum genere non terminetur. </
s
>
<
s
>Plus ergo patet tempore
<
lb
/>
fieri, quàm terminari forma in qua plus & minus inſit. </
s
>
<
s
>Non me latet, Simplicium aliter de ſub
<
lb
/>
ſtantiæ diuiſione ſenſiſſe, & eam quam nos ſecundum
<
expan
abbr
="
poteſtatẽ
">poteſtatem</
expan
>
& gradus eſſe volumus, accidenti
<
lb
/>
ſoli tribuiſſe. </
s
>
<
s
>Nam, inquit, duplicem ineſſe diuiſionem in quoque motu, alteram quidem ſecun
<
lb
/>
dum ſubiectum cuius meritò pars vna prius mutatur; altera poſterius;
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
alterum ſecundum
<
lb
/>
gradus, vbi materia paullatim de poteſtate transfertur ad actum, ſicuti
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt, atque hanc qui
<
lb
/>
dem quę eſt ſecundum gradus, ſolam tempori ſubiici, cęterùm eam in ſolo accidente ineſſe, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>