Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
111
111 (59)
112
112 (60)
113
113 (61)
114
114 (62)
115
115 (63)
116
116 (64)
117
117 (65)
118
118 (66)
119
119 (67)
120
120 (68)
< >
page |< < (137) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="137" file="0189" n="189" rhead="PARS SECUNDA."/>
          <p>
            <s xml:space="preserve">290. </s>
            <s xml:space="preserve">Eo autem generali caſu continetur particularis caſus
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-01" xlink:href="note-0189-01a" xml:space="preserve">Evolutio reſo-
                <lb/>
              lutionis in duas
                <lb/>
              tantum.</note>
            reſolutionis in vires tantummodo duas, quæ poteſt fieri per
              <lb/>
            duo quævis latera trianguli cujuſcunque, ut in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">49, ſi da-
              <lb/>
            tur vis AP, & </s>
            <s xml:space="preserve">fiat quodcunque triangulum ABP; </s>
            <s xml:space="preserve">vis reſol-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-02" xlink:href="note-0189-02a" xml:space="preserve">Fig. 49.</note>
            vi poteſt in duas AB, BP, & </s>
            <s xml:space="preserve">data illarum altera, datur & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            altera, quod quidem conſtat etiam ex ipſa compoſitione, ſeu
              <lb/>
            reſolutione per parallelogrammum ABPC, quod ſemper com-
              <lb/>
            pleri poteſt, & </s>
            <s xml:space="preserve">in quo AC eſt parallela, & </s>
            <s xml:space="preserve">æqualis BP, ac
              <lb/>
            binæ vires AB, AC componunt vim AP: </s>
            <s xml:space="preserve">atque idem di-
              <lb/>
            cendum de motibus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">291. </s>
            <s xml:space="preserve">Ejuſmodi reſolutio illud etiam palam faciet; </s>
            <s xml:space="preserve">cur vis
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-03" xlink:href="note-0189-03a" xml:space="preserve">Cur vis compo-
                <lb/>
              ſita ſit minor
                <unsure/>
                <lb/>
              componentibus
                <lb/>
              ſimul ſumptis.</note>
            compoſita a viribus non in directum jacentibus, ſit minor ip-
              <lb/>
            ſis componentibus, quæ nimirum ſunt ex parte ſibi invicem
              <lb/>
            contrariæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">eliſis mutuo contrariis, & </s>
            <s xml:space="preserve">æqualibus, remanet in
              <lb/>
            vi compoſita ſumma virium conſpirantium, vel differentia op-
              <lb/>
            poſitarum pertinentium ad componentes. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">50,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-04" xlink:href="note-0189-04a" xml:space="preserve">Fig. 50.</note>
            51, 52 vis AP componatur ex viribus AB, AC, quæ ſint
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-05" xlink:href="note-0189-05a" xml:space="preserve">51.</note>
            l
              <unsure/>
            atera parallelogrammi ABPC, & </s>
            <s xml:space="preserve">ducantur in AP perpen-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-06" xlink:href="note-0189-06a" xml:space="preserve">52.</note>
            dicula BE, CF, cadentibus E, & </s>
            <s xml:space="preserve">F inter A, & </s>
            <s xml:space="preserve">P in fig.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">50, in A, & </s>
            <s xml:space="preserve">P in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">51, extra in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">52; </s>
            <s xml:space="preserve">ſatis patet, fore
              <lb/>
            in prima, & </s>
            <s xml:space="preserve">poſtrema æqualia triangula AEB, PFC, adeo-
              <lb/>
            que vires EB, FC contrarias, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquales elidi; </s>
            <s xml:space="preserve">vim vero
              <lb/>
            AP in primo caſu eſſe ſummam binarum virium conſpiran-
              <lb/>
            tium AE, AF, æquari unicæ AF in ſecundo, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſore dif-
              <lb/>
            ferentiam in tertio oppoſitarum AE, AF.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">292. </s>
            <s xml:space="preserve">In reſolutione quidem vis creſcit quodammodo; </s>
            <s xml:space="preserve">quia
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0189-07" xlink:href="note-0189-07a" xml:space="preserve">Cur ea creſce-
                <lb/>
              re videatur in
                <lb/>
              reſolutione: ni-
                <lb/>
              hil inde poſſe
                <lb/>
              deduci pro vi-
                <lb/>
              ribus vivis.</note>
            mente adjungimus alias oppoſitas, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquales, quæ adjunctæ
              <lb/>
            cum ſe invicem elidant, rem non turbant. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">52 re-
              <lb/>
            ſolvendo AP in binas AB, AC, adjicimus ipſi AP binas
              <lb/>
            AE, PF contrarias, & </s>
            <s xml:space="preserve">præterea in directione perpendiculari
              <lb/>
            binas EB, FC itidem contrarias, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquales. </s>
            <s xml:space="preserve">Cum reſolutio
              <lb/>
            non ſit realis, ſed imaginaria tantummodo ad faciliorem proble-
              <lb/>
            matum ſolutionem; </s>
            <s xml:space="preserve">nihil inde difficultatis afferri poteſt contra
              <lb/>
            communem methodum concipiendi vires, quas huc uſque con-
              <lb/>
            ſideravimus, & </s>
            <s xml:space="preserve">quæ momento temporis exercent ſolum niſum,
              <lb/>
            ſive preſſionem; </s>
            <s xml:space="preserve">unde etiam fit, ut dicantur vires mortuæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            idcirco ſolum continuo durantes tempore ſine contraria aliqua
              <lb/>
            vi, quæ illas elidat, velocitatem inducunt, ut cauſæ velocitatis
              <lb/>
            ipſius inductæ: </s>
            <s xml:space="preserve">nec inde argumentum ullum deſumi poterit
              <lb/>
            pro admittendis illis, quas Leibnitius invexit primus, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            vires vivas appellavit, quas hinc potiſſimum neceſſario ſaltem
              <lb/>
            concipiendas eſſe arbitrantur nonnulli, ne nimirum in reſo-
              <lb/>
            lutione virium habeatur effectus non æqualis ſuæ cauſæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Ef-
              <lb/>
            fectus quidem non æqualis, ſed proportionalis eſſe debet, non
              <lb/>
            cauſæ, ſed actioni cauſæ, ubi ejuſmodi actio contraria aliqua
              <lb/>
            actione non impeditur vel tota, vel ex parte, quod accidit, uti
              <lb/>
            vidimus, in obliqua compoſitione: </s>
            <s xml:space="preserve">ac utcunque & </s>
            <s xml:space="preserve">aliæ reſpon-
              <lb/>
            ſiones ſint in communi etiam ſententia pro caſu reſolutionis;</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>