Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
>
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N20F21
"
level
="
3
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N20F2E
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N2277F
">
<
s
xml:id
="
N22789
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
De motu rarefactionis condenſationis.
"
file
="
0189
"
n
="
189
"/>
a proportione dupla: quod patet quia proportio
<
lb
/>
dupla et tripla non ſe habent in proportione ra-
<
lb
/>
tionali / vt patet intuenti tractatum proportionum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0189-01a
"
xlink:label
="
note-0189-01
"
xml:id
="
N228D2
"
xml:space
="
preserve
">3. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N227A0
"
xml:space
="
preserve
">¶ Et exinde deducitur ſi quãtitatis alicuius cor-
<
lb
/>
poris ad ſuam materiam fuerit proportio tripla et
<
lb
/>
alterius corporis fuerit proportio dupla: rarita-
<
lb
/>
tes illorum corporum ſunt incõmenſurabiles
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0189-02a
"
xlink:label
="
note-0189-02
"
xml:id
="
N228D8
"
xml:space
="
preserve
">4. correĺ</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N227AE
"
xml:space
="
preserve
">¶ De
<
lb
/>
ducitur vlterius ſi quantitas alicuius corporis
<
lb
/>
rari ſine acquiſitione materie quadrupletur: ipſuꝫ
<
lb
/>
corpus quatuor gradus raritatis acquiret ſupra
<
lb
/>
raritatem prehabitam: quoniã talis raritas ipſi
<
lb
/>
proportioni quadruple correſpõdet: et ſi aliud cor-
<
lb
/>
pus rarum acquirat proportionē triplam ſue quã
<
lb
/>
titatis ſine materie augmento aut decremento: ta-
<
lb
/>
le corpus acquiret maiorem raritem quam vt .2. in
<
lb
/>
nulla tamen proportione rationali maiorem ade-
<
lb
/>
quate. </
s
>
<
s
xml:id
="
N227C5
"
xml:space
="
preserve
">Patet hoc / quia raritas vt duo correſpon-
<
lb
/>
det proportioni duple: maior igitur raritas corre
<
lb
/>
ſpondet triple: cum ipſa ſit maior et cū ipſa in nul-
<
lb
/>
la proportione rationali ſit maior: ſequens eſt in
<
lb
/>
nulla proportione rationali ſibi maiorem rarita-
<
lb
/>
tem correſpondere quã duple. </
s
>
<
s
xml:id
="
N227D2
"
xml:space
="
preserve
">Caute igitur reſpon
<
lb
/>
dendum eſt cum queritur quante raritatis eſt cor-
<
lb
/>
pus in quo quãtitatis ad materiam eſt proportio
<
lb
/>
tripla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N227DB
"
xml:space
="
preserve
">Non em̄ ſignanda eſt talis raritas per ali-
<
lb
/>
queꝫ numerū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N227E0
"
xml:space
="
preserve
">Quēadmodum ſi queratur quãta eſt
<
lb
/>
velocitas correſpondens proportioni duple. </
s
>
<
s
xml:id
="
N227E5
"
xml:space
="
preserve
">et di-
<
lb
/>
catur exempli gratia eſt vt .2. et deinde queratur
<
lb
/>
quantã eſt velocitas correſpondens proportioni
<
lb
/>
triple: nullo modo ſignanda eſt per aliquem nume
<
lb
/>
rum: cum em̄ inter quoſcū numeros ſit proportio
<
lb
/>
rationalis / vt conſtat: et proportio velocitatum ſe-
<
lb
/>
quatur proportionem proportionū: naſceretur in
<
lb
/>
de proportionem triplam duple proportioni fore
<
lb
/>
cõmenſurabilem proportione ratiõali: quo nichil
<
lb
/>
in hac ſcientia falſiꝰ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N227FA
"
xml:space
="
preserve
">Et ſi queras an ſecundū hanc
<
lb
/>
opinionē raritas vel denſitas diſtinguatur ab ip-
<
lb
/>
ſa materia. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22801
"
xml:space
="
preserve
">¶ Reſpondeo non. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22804
"
xml:space
="
preserve
">Nã quando dici
<
lb
/>
mus iſtud corpus eſt rarum vt .2. adequate: volumꝰ
<
lb
/>
dicere / ibi eſt proportio dupla quãtitatis ad ma
<
lb
/>
teriam: eſto proportioni duple correſpondeant
<
lb
/>
duo gradus raritatis: et ſic in aliis proportionibꝰ
<
lb
/>
exēplificandū eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22811
"
xml:space
="
preserve
">ſēper tamen cauēdo proporti-
<
lb
/>
oni irrationali ad duplam aſſignes raritatē aliq̊
<
lb
/>
numero ſignatam: </
s
>
<
s
xml:id
="
N22818
"
xml:space
="
preserve
">¶ Aduertendū eſt tertio / ſcḋm
<
lb
/>
hanc opinionem ad diiuidicandū raritatē alicuius
<
lb
/>
corporis ſiue vniformis ſiue difformis: aſpicienda
<
lb
/>
eſt totalis eius quantitas, et totalis eius materia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22822
"
xml:space
="
preserve
">Et deinde inſpiciēda eſt ꝓportio totius quãtitatis
<
lb
/>
ad totã eius materiã: et ſecundã illam metiri opor-
<
lb
/>
tet raritatem talis corporis: vt ſi ſit vnū bipedale
<
lb
/>
cuius vna medietas ſit rara vt .2. et alia vt .4. ad vi
<
lb
/>
dendum quanta eſt totius bipedalis raritas: capi
<
lb
/>
enda eſt tota materia illius bipedalis que vt ↄ̨ſtat
<
lb
/>
ex predictis eſt vt .3. et deinde capienda eſt tota quã-
<
lb
/>
titas, que eſt vt .8. cum bipedale contineat .4. q̈rtas
<
lb
/>
pedalis: et aſſerendū eſt talem raritatem eſſe tantã
<
lb
/>
quãta ꝓportioni .8. ad .3. que eſt dupla ſuperbipar-
<
lb
/>
tiens tertias correſpondet. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22839
"
xml:space
="
preserve
">Et ſic īuenietur totam
<
lb
/>
raritatem illius corporis non eſſe vt .3. ſed minorē:
<
lb
/>
vt patet ex deductione tertii argumenti huiꝰ dubii.
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0189-03a
"
xlink:label
="
note-0189-03
"
xml:id
="
N228DE
"
xml:space
="
preserve
">.1. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22847
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo ſequitur ſecundū / hanc opinionē rarita-
<
lb
/>
tem difformiter difformē cuius vtra medietas eſt
<
lb
/>
vniformis vel vniformiter difformis nõ correſpon
<
lb
/>
dere ſuo gradui medio vt argumentū tertiū p̄alle-
<
lb
/>
gatū bene oſtendit.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0189-04a
"
xlink:label
="
note-0189-04
"
xml:id
="
N228E4
"
xml:space
="
preserve
">2. correĺ.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22857
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ex quo ſequitur vlteriꝰ / ra-
<
lb
/>
ritas difformis nõ eſt iudicanda penes reductioneꝫ
<
lb
/>
ad vniformitatē ſui: ſed penes reductionē ad vnifor
<
lb
/>
mitatē ſue materie: vt ſi vna medietas cuiuſdã bi-
<
cb
chead
="
De motu rarefactionis condenſationis.
"/>
pedalis habeat vnū gradū materie et alia habeat
<
lb
/>
duos capienda eſt vna medietas vniꝰ gradus illo-
<
lb
/>
rum duoꝝ et addenda eſt alteri medietati ipſiꝰ bi-
<
lb
/>
pedalis et illud manebit vniformiter rarum et eque
<
lb
/>
rarū ſicut antea: (volo em̄ / nulla fiat deperditio
<
lb
/>
aut acquiſitio quãtitatis aut materie). </
s
>
<
s
xml:id
="
N2286D
"
xml:space
="
preserve
">Et eodē mö
<
lb
/>
debet fieri ſi prima pars ꝓportionalis, et ſecunda
<
lb
/>
haberet in quadruplo minꝰ quã prima, et tertia in
<
lb
/>
quadruplo minꝰ quã ſcḋa, et ſic cõſequenter: tūc re-
<
lb
/>
ducenda eſt materia ad vniformitatē et videndū eſt
<
lb
/>
quãta eſt tota materia et tota quãtitas: et penes ꝓ-
<
lb
/>
portionē totiꝰ quãtitatis ad totã materiã diiudica
<
lb
/>
bitur raritas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2287E
"
xml:space
="
preserve
">Eſt iſto etiã modo metienda eſt denſi
<
lb
/>
tas corporis denſi penes videlicet ꝓportionē to-
<
lb
/>
tius materie ad totã quãtitatē: et nõ penes denomi
<
lb
/>
nationē quēadmodū fit in qualitatibꝰ difformibꝰ
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22888
"
xml:space
="
preserve
">Quod diligenter aīaduerte ſi hanc opinionē de-
<
lb
/>
fenſare affectas.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0189-05a
"
xlink:label
="
note-0189-05
"
xml:id
="
N228EA
"
xml:space
="
preserve
">Queſtio</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N22892
"
xml:space
="
preserve
">¶ Sed nõ abs requireres quomõ
<
lb
/>
iudicanda eſt et mēſuranda materia corporis rari
<
lb
/>
aut denſi in quo eſt infinita difformitas ita diui
<
lb
/>
ſo tali corpore ꝓportione dupla nulla pars ꝓpor-
<
lb
/>
tionalis ſecundū talē diuiſionē ſit ita rara aut den
<
lb
/>
ſa ſicut alia vt tangitur in quarto argumēto huiꝰ
<
lb
/>
queſtionis.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0189-06a
"
xlink:label
="
note-0189-06
"
xml:id
="
N228F0
"
xml:space
="
preserve
"> Solutio
<
lb
/>
q̄ſtionis.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N228A6
"
xml:space
="
preserve
">¶ Reſpõdeo breuiter / aliquando ma
<
lb
/>
teria talis corporis ſe habet continuo in certa
<
lb
/>
propoſitione: ita materie prime ad materiã ſcḋe
<
lb
/>
partis ſit aliqua ꝓportio: et materie ſecūde ad ma
<
lb
/>
teriam tertie ſit eadē ꝓportio: et ſic cõſeqnēter: ali-
<
lb
/>
quando vero nõ eadē cõtinuo ꝓportio obſeruatur
<
lb
/>
ſed in infinitum variatur puta ſi materie prime ad
<
lb
/>
materiã ſecūde ſit ꝓportio dupla: et materie partꝪ
<
lb
/>
ſecūde ad materiã tertie ſit ꝓportio tripla: et ma-
<
lb
/>
terie tertie ad materiã quarte ſit quadrupla: et ſic
<
lb
/>
cõſequēter aſcendendo per ſpecies ꝓportiõis mul-
<
lb
/>
tiplicis: et tūc nõ eſt poſſibile capacitati intellectus
<
lb
/>
finite adequate illã materiam menſurare vt iam in
<
lb
/>
ſimili dictū eſt circa materiã de motu locali penes
<
lb
/>
effectū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N228C5
"
xml:space
="
preserve
">Sed ſi materie illarū partiū ꝓportionaliū
<
lb
/>
cõtinuo ſe habeant in eadē proportione: facile erit
<
lb
/>
diiudicare totalem materiam ex concluſionibus et
<
lb
/>
correlariis quīti capitis prime partis huiꝰ operis</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N228F8
">
<
s
xml:id
="
N228F9
"
xml:space
="
preserve
">Ad ratiões ante oppoſitū huiꝰ dubii.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N228FD
"
xml:space
="
preserve
">Ad primã reſponſū eſt ibi vſ ad replicã ad quam
<
lb
/>
reſpõdeo ↄ̨cedēdo ſequelã, q2 illud ↄ̨ñs manifeſte
<
lb
/>
ſequit̄̄ ex hac poſitiõe: et negat̄̄ falſitas ↄ̨ñtis: et ad
<
lb
/>
ꝓbationē: datis illis duobus corporibꝰ equalibus
<
lb
/>
quãtitatiue et īequalibꝰ in raritate et cū ſic argr̄ eq̄
<
lb
/>
ꝓportionabiliṫ ſicut iſta duo corpora acquirūt de
<
lb
/>
quãtitate acquirūt de raritate: negat̄̄ illud m hãc
<
lb
/>
opinionē: īmo dico / oīa corpora ſiue eq̈lia quãti-
<
lb
/>
tatiue, ſiue īeq̈lia, ſiue eq̄ rara ſiue nõ, q̄ eque ꝓpor
<
lb
/>
tionabiliṫ acquir̄t de quãtitate eq̈liṫ oīno acquir̄t
<
lb
/>
de raritate: qm̄ eq̈les ꝓportiones acquirūt, et ſemꝑ
<
lb
/>
ab equalibꝰ ꝓportionibꝰ eq̈les raritates nate ſunt
<
lb
/>
ꝓuenire / vt dictū eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22918
"
xml:space
="
preserve
">¶ Ad ſecundã rationē reſpõſū
<
lb
/>
eſt ibi vſ ad replicam: ad quam reſpondeo conce
<
lb
/>
dendo ſequelam: et negando falſitatem conſequen
<
lb
/>
tis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N22921
"
xml:space
="
preserve
">Et ad probationem negatur hec conſequentia
<
lb
/>
in qua eſt vis rationis: vna medietas huius bipe-
<
lb
/>
dalis eſt denſa vt duo adequate, et alia rara vt duo
<
lb
/>
adequate: et raritas et denſitas non ſe compatiunt̄̄
<
lb
/>
immo ſe cohabent ſicut cecitas et viſus; / igitur illud
<
lb
/>
corpus nec eſt rarum non eſt denſum: et ad probationē
<
lb
/>
que conſiſtit in quadam ſimilitudine concedo an-
<
lb
/>
tecedens: et nego conſequentiam: quia non eſt oīno
<
lb
/>
ſimile de illis qualitatibus et de raritate et denſi-
<
lb
/>
tate que ſunt duo oppoſita priuatiue: nam ſi </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>