Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
169
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1250
"/>
<
lb
/>
illam verò quæ ſecundum ſubiectum exiſtit, eſſe planè ſubſtantiæ & accidenti communem, non
<
lb
/>
dico in omni tranſmutatione
<
expan
abbr
="
neceſſariã
">neceſſariam</
expan
>
: aliter nulla foret athroa illa mutatio, ſed pertinere poſ
<
lb
/>
ſe
<
expan
abbr
="
partitionẽ
">partitionem</
expan
>
ſecundum ſubiectum ad omne genus mutationis, nanque & pars vicina prius inca
<
lb
/>
leſcit quàm remota, & prius producitur cerebrum, quàm oculus. </
s
>
<
s
>ad omne igitur mutationis ge
<
lb
/>
nus eam
<
expan
abbr
="
partitionẽ
">partitionem</
expan
>
pertinere dicit. </
s
>
<
s
>verùm non neceſſariò cum tempore
<
expan
abbr
="
coniunctã
">coniunctam</
expan
>
eſſe, vt opinor,
<
lb
/>
quia forma accidentis, cùm diuidua ſit, ſucceſsiuè quoque perducatur: forma autem ſubſtantiæ
<
lb
/>
cùm ſit indiuidua, puncto temporis exiſtat. </
s
>
<
s
>Neque illud obſtare, quominus ſubitò ſubſtantia
<
lb
/>
producatur; quia variæ partes diuerſis temporis punctis extiterint. </
s
>
<
s
>quod, cùm ſingulæ tempo
<
lb
/>
ris puncto, quod indiuiduum eſt, abſoluantur; ex indiuiduis non fiat diuiduum, quod eſt tem
<
lb
/>
pus. </
s
>
<
s
>Hæc ipſe Simplicius, non debemus committere tamen, quin etiam hunc locum taciti præ
<
lb
/>
tereamus, cùm propter decreta Simplicij, tùm etiam propter eorum concordiam quæ nos in hac
<
lb
/>
diſceptatione conſtituimus. </
s
>
<
s
>Atqui tu ò Simplici, (ad te enim me prius
<
expan
abbr
="
conuertã
">conuertam</
expan
>
, qui putas pri
<
lb
/>
mas qualitateis eſſe
<
expan
abbr
="
elementorũ
">elementorum</
expan
>
formas,
<
expan
abbr
="
eaſdemq́
">eaſdemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>per ſe eſſe
<
expan
abbr
="
accidẽtia
">accidentia</
expan
>
) quomodo potes ponere
<
lb
/>
diuerſum generationis
<
expan
abbr
="
modũ
">modum</
expan
>
in qualitate atque ſubſtantia? </
s
>
<
s
>per idem
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
principium per quod
<
lb
/>
tu vis ignem eſſe calidum, tu fateris item eſſe ignem. </
s
>
<
s
>Sed ſit hoc contra te; rem ipſam ſimplici
<
lb
/>
tre exquiramus. </
s
>
<
s
>Non'ne eſt etiam forma in quanto, quali, & vbi quæ ad extremum exiſtit, &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1251
"/>
<
lb
/>
eſt terminus ſuæ quoque mutationis? </
s
>
<
s
>Non'ne itidem ibi mutata eſſe reperiuntur quæ puncto
<
expan
abbr
="
tẽ-poris
">ten
<
lb
/>
poris</
expan
>
exiſtunt, vt in ſubſtantia, dum generatur, vt ex his quoque quod fit,
<
expan
abbr
="
indiuiduũ
">indiuiduum</
expan
>
eſſe debeat?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Dices fortè non extare diſcrimen hiſce nominibus inter generationem & reliquos motus: ſed id
<
lb
/>
circò quòd in quolibet mutato eſſe accidentis forma reperitur etiam, antequam mutatio
<
expan
abbr
="
cõpleta
">completa</
expan
>
<
lb
/>
ſit, non ſic in ſubſtantia, neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
homo eſſe dicitur, niſi ad extremum. </
s
>
<
s
>Verum hoc nihil eſt, quia
<
lb
/>
conſimiliter, dicam ego mutata eſſe quę in alteratione, puta tu, deſignantur, eſſe indiuidua, ex in
<
lb
/>
indiuiduis autem, non niſi indiuiduum effici. </
s
>
<
s
>Prætereà doceas oportet, quemadmodum in gene
<
lb
/>
tione ſubſtantię ſint & generari & genitum eſſe,
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>non modò naturæ inſtanti ſeparata, verùm
<
lb
/>
etiam extenſiuè diſiuncta. </
s
>
<
s
>Voco autem naturę inſtans, vbi nulla ratio temporis habeatur, vt in
<
lb
/>
homine & riſus compote. </
s
>
<
s
>etenim inſtans vnum eſt, quo vtraque exiſtunt: attamen homo eſt na
<
lb
/>
tura prior:
<
expan
abbr
="
ſimiliq́
">ſimilique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>modo vltimum non eſſe rei quæ corrumpebatur, & primùm eſſe illius quæ
<
lb
/>
genita eſt, in eodem inſtanti ſunt; nihilominus primùm eſſe eſt natura poſterius, vbi adeſt exten
<
lb
/>
tio, termini diſiuncti
<
expan
abbr
="
sũt
">sunt</
expan
>
, adeò, vt inter ipſa tempus interponatur. </
s
>
<
s
>hoc igitur modo prius eſt gigni
<
lb
/>
quàm genitum eſſe & genitum eſſe quàm gigni, non natura ſola diſtincta, ſed extentionis inter
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1252
"/>
<
lb
/>
uentu, cui comitatur neceſſariò tempus. </
s
>
<
s
>Proptereà dictum Simplicij ex ea parte approbamus
<
lb
/>
qua facta eſſe temporis puncto fieri aſſeuerat: etſi in vnum omnia cogantur, cùm indiuidua ſint,
<
lb
/>
neque diuiduum quid efficere, neque tempori ſubiacere, Sed tempus, ſi non in iis quæ facta vo
<
lb
/>
camus, poni placet: at ab ipſa factione ſegregandum non eſſe defendimus;
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
aſſerimus in par
<
lb
/>
tium quoque productione ante vltimum illud in quo ponimus
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
, eſſe profectum
<
expan
abbr
="
ſecũdùm
">ſecundùm</
expan
>
<
lb
/>
potentiam
<
expan
abbr
="
partibilitatemq́
">partibilitatemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>materiæ, quæ tempus neceſſariò conſequitur. </
s
>
<
s
>Neque ſecus in earum
<
lb
/>
generatione contingere, quà in generatione totius, niſi quòd vbi genitum fuerit totum, omnis
<
lb
/>
materiæ progreſſus abſolutus eſt; partibus productis, niſi extrema fuerit, adhuc materia promo
<
lb
/>
ueri cupit vlterius. </
s
>
<
s
>Itaque etiam ſi ſigillatim pars quæque ſpectetur, eius ſanè
<
expan
abbr
="
cõplementum
">complementum</
expan
>
eſt
<
lb
/>
ſubitum, ſed generatio tempori ſubiicitur, & omnis antecedens mutatio materiam tentat ſolam,
<
lb
/>
& forma terminatur ad extremum. </
s
>
<
s
>Quamobrem optimè Auerroës,
<
expan
abbr
="
dũ
">dum</
expan
>
inquit
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ceſſare partes
<
lb
/>
ſpermatis fieri partes hominis, ſi verba illius ſine vlla cauillatione accipiantur. </
s
>
<
s
>Nanque docet in
<
lb
/>
ea generatione ſubiecti partitionem intercedere, & ſingularum partium propriam eſſe generatio
<
lb
/>
nem, non ſanè ſubitam, ſed, in qua ſit fluxus cum extentione, & idcircò tempus. </
s
>
<
s
>Porrò partes
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1253
"/>
<
lb
/>
cùm ſint multis modis, & eſſentiæ quæ definitione exponuntur, & ſubiecti, atque illæ quidem,
<
lb
/>
vel eiuſdem rationis omnes, vt in ſimplicibus; vel rationis diuerſę, vt in difformibus, & organicis,
<
lb
/>
non videtur omnium eſſe idem faciendum iudicium, quòd in iis quæ ſunt eiuſdem rationis caſus
<
lb
/>
ordinem ponit: prout
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
agenti viciniores ſunt, aut quoquomodo magis eius virtute
<
expan
abbr
="
participãt
">participant</
expan
>
,
<
lb
/>
prius immutantur. </
s
>
<
s
>in iis verò, quę diuerſas
<
expan
abbr
="
habẽt
">habent</
expan
>
rationes, illa quæ poſtremò producitur reliquas
<
lb
/>
perfectione ſuperat, niſi ab ipſis originem ducat. </
s
>
<
s
>Ecce caput & oculos hęc omnium vltimò per
<
lb
/>
ficiuntur, & perfectiſsima ſunt, tamen, ſi cum corde conferantur, & ſi poſt ipſum gignuntur, non
<
lb
/>
ſunt perfectiora, quia cor eſt
<
foreign
lang
="
grc
">ἡγεμονικὸν</
foreign
>
, & obtinet principatum, & ab ipſo cętera deriuantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>In iis quæ per definitionem exponuntur ordo duplex obſeruatur: alter in mente, atque naturæ
<
lb
/>
alter. </
s
>
<
s
>Et in mente quidem illa vltimum locum iure obſidet, quæcunque orationem, quid eſt
<
expan
abbr
="
ex-plicantẽ
">ex
<
lb
/>
plicantem</
expan
>
, cùm definito
<
expan
abbr
="
reciprocã
">reciprocam</
expan
>
facit: in natura cui cęterę ſeruiunt, & quaſi famulantur,
<
expan
abbr
="
quemad-modũ
">quemad
<
lb
/>
modum</
expan
>
in homine ratio. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Quamobrẽ
">Quamobrem</
expan
>
cùm cęteræ vel ſint quidam apparatus, vel vt
<
expan
abbr
="
inſtrumẽta
">inſtrumenta</
expan
>
ſine
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quib9
">quibus</
expan
>
<
expan
abbr
="
oẽ
">omnem</
expan
>
eius
<
expan
abbr
="
officiũ
">officium</
expan
>
ſit
<
expan
abbr
="
intermortuũ
">intermortuum</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
hãc
">hanc</
expan
>
vltimò aduenire probabile eſt. </
s
>
<
s
>Ergo vt ad pauca
<
expan
abbr
="
redeã
">redeam</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nec diuiduntur formę per ſe, nec
<
expan
abbr
="
tẽpus
">tempus</
expan
>
in ortu
<
expan
abbr
="
tribuendũ
">tribuendum</
expan
>
eſt formę, nec ab ipſa generatione
<
expan
abbr
="
tẽpus
">tempus</
expan
>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
arcẽdũ
">arcendum</
expan
>
, ſed hęc omnia materiæ, poteſtati, &
<
expan
abbr
="
earũ
">earum</
expan
>
proceſſui in
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
<
expan
abbr
="
sũt
">sunt</
expan
>
planè
<
expan
abbr
="
adſcribẽda
">adſcribenda</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>