1rum in modum dormiens in littoribus.
Hi
ſpani, lupi potiùs nomine illum ſignificant:
Erigi ac ſubſidere pilos in pellibus pro ma
ris vario affectu tam multi etiam nunc affir
mant, vt plinio huius rei authori gratias de
beamus. Sed forſan naturale eſt omninò: ſi
quidem auſtrinis flatibus implentur, & ob
id eriguntur, borealibus exinaniuntur, &
ſubſident: ſic enim obſeruauit Rondelle
tius. Nos ex illius corio cingulum habemus,
quo enſis dum equitamus accingitur. Serò
amittit pilum: corium bubalo ſimile: colos
pili varius: ac lyncei pelli quoquo modo
ſimilis. Dextram pinnam capiti ſuppoſitam
affirmant, ſomnum conciliare, firmaré
que. Atque hic eſt piſcis, cuius pellem di
ximus ſuprè non tangi è fulminibus: atque
ſi de eo, quæ referuntur omnia vera ſunt,
neſcio an aliud mirabilius natura fecerit:
quandoquidem & quoſdam morbos eadem
pellis geſtata ſanare credatur. Ocreæ quæ
illius adipe oblinuntur, aquam non remit
tunt. Nec nauium tabulis infeſta glacies, ſi
eo inungantur. Commune etiam eſt hoc
cetaceorum omni generi. Refert Olaus
Magnus coria eo inuncta, à muribus non
arrodi: atque ob id equorum ornamenta,
eo inungi ſolere: in cauſa odorem eſſe ne
ceſſe eſt. Halicibus infeſti præcipuè ſunt,
quorum maximam multitudinem deuorant.
Diuturnæ vitæ eſſe exiſtimandum eſt, quod
magnum ſit, ſanguineum ac ſpiret. Senio
ribus honorem deferre videntur, illis enim
in mare deſcendentibus ſequuntur iuniores:
nam ſeorſum in littore iuuenes ac ſenes
degere ſolent. Captum aut percuſſum vnum
è ſociis, cæteri tanquam auxilium laturi
ſequuntur, ſuum more, quibus etiam vo
ce aſſimilantur, Ob id ergo dolis piſcato
rum obnoxij ſunt. Piſcatores enim nigra
pelle induti, dum fœminæ vitulæ vocem
referunt, multos mares in inſidias trahunt.
Nullum mare fermè horum genere caret:
ſed parum inter ſe differunt, qui in Medi
terraneo, & Auſtrali, atque Boreali Ocea
no, tum alibi inueniuntur, quemadmo
dum & ſues. Erudiri etiam dicunt, & diſcipli
næ eſſe capacem, agnoſceréque familiares,
& populum mugitu Romanum ac geſtu,
quandoque ſalutaſſe, vt videatur natura non
ſecùs ac fortuna, aliis omnia negaſſe, aliis
conceſſiſſe.
ſpani, lupi potiùs nomine illum ſignificant:
Erigi ac ſubſidere pilos in pellibus pro ma
ris vario affectu tam multi etiam nunc affir
mant, vt plinio huius rei authori gratias de
beamus. Sed forſan naturale eſt omninò: ſi
quidem auſtrinis flatibus implentur, & ob
id eriguntur, borealibus exinaniuntur, &
ſubſident: ſic enim obſeruauit Rondelle
tius. Nos ex illius corio cingulum habemus,
quo enſis dum equitamus accingitur. Serò
amittit pilum: corium bubalo ſimile: colos
pili varius: ac lyncei pelli quoquo modo
ſimilis. Dextram pinnam capiti ſuppoſitam
affirmant, ſomnum conciliare, firmaré
que. Atque hic eſt piſcis, cuius pellem di
ximus ſuprè non tangi è fulminibus: atque
ſi de eo, quæ referuntur omnia vera ſunt,
neſcio an aliud mirabilius natura fecerit:
quandoquidem & quoſdam morbos eadem
pellis geſtata ſanare credatur. Ocreæ quæ
illius adipe oblinuntur, aquam non remit
tunt. Nec nauium tabulis infeſta glacies, ſi
eo inungantur. Commune etiam eſt hoc
cetaceorum omni generi. Refert Olaus
Magnus coria eo inuncta, à muribus non
arrodi: atque ob id equorum ornamenta,
eo inungi ſolere: in cauſa odorem eſſe ne
ceſſe eſt. Halicibus infeſti præcipuè ſunt,
quorum maximam multitudinem deuorant.
Diuturnæ vitæ eſſe exiſtimandum eſt, quod
magnum ſit, ſanguineum ac ſpiret. Senio
ribus honorem deferre videntur, illis enim
in mare deſcendentibus ſequuntur iuniores:
nam ſeorſum in littore iuuenes ac ſenes
degere ſolent. Captum aut percuſſum vnum
è ſociis, cæteri tanquam auxilium laturi
ſequuntur, ſuum more, quibus etiam vo
ce aſſimilantur, Ob id ergo dolis piſcato
rum obnoxij ſunt. Piſcatores enim nigra
pelle induti, dum fœminæ vitulæ vocem
referunt, multos mares in inſidias trahunt.
Nullum mare fermè horum genere caret:
ſed parum inter ſe differunt, qui in Medi
terraneo, & Auſtrali, atque Boreali Ocea
no, tum alibi inueniuntur, quemadmo
dum & ſues. Erudiri etiam dicunt, & diſcipli
næ eſſe capacem, agnoſceréque familiares,
& populum mugitu Romanum ac geſtu,
quandoque ſalutaſſe, vt videatur natura non
ſecùs ac fortuna, aliis omnia negaſſe, aliis
conceſſiſſe.
Pedes cur
piſcibus qui
buſdam.
piſcibus qui
buſdam.
Nihil tamen fermè toti piſcium gene
ra natura negaſſe videtur, præter exquiſi
tum ſenſum. Nam licet ad natationem
pedes eſſent piſcibus inutiles, atque ob id
paucis opportuni: quibuſdam tamen etiam
illorum pedes natura conceſſit, aut quia
in imo aquarum gradiantur, aut in litto
re: aut armorum cauſa, aut vt in tem
peſtatibus firmius petris hærerent, aut tan
quam manus, vt in cancris chelæ. Viden
tur autem in polypis, & cancris, ac gam
maris, tum locuſtis, ſquilliſque pedes om
nium horum cauſa dati: propterea etiam
lentè natant. Vidimus in fonte paruulo
Lugduni piſciculos cum duobus pedibus
in parte anteriore quaſi ſub alis. Erant
autem veri piſces, quos ego capitones li
benter à capitis magnitudine, quod ra
nis ſimile habent, lato ſcilicet & humi
li, ac magno ore appellauerim. In his vi
detur natura prouidiſſe, vt è ripa firmius
cibum ſumere poſſent. An verò à rana
rum naſcentium numero? an Cordylus A
riſtotelis? ſed Cordylus quatuor pedes
habet.
ra natura negaſſe videtur, præter exquiſi
tum ſenſum. Nam licet ad natationem
pedes eſſent piſcibus inutiles, atque ob id
paucis opportuni: quibuſdam tamen etiam
illorum pedes natura conceſſit, aut quia
in imo aquarum gradiantur, aut in litto
re: aut armorum cauſa, aut vt in tem
peſtatibus firmius petris hærerent, aut tan
quam manus, vt in cancris chelæ. Viden
tur autem in polypis, & cancris, ac gam
maris, tum locuſtis, ſquilliſque pedes om
nium horum cauſa dati: propterea etiam
lentè natant. Vidimus in fonte paruulo
Lugduni piſciculos cum duobus pedibus
in parte anteriore quaſi ſub alis. Erant
autem veri piſces, quos ego capitones li
benter à capitis magnitudine, quod ra
nis ſimile habent, lato ſcilicet & humi
li, ac magno ore appellauerim. In his vi
detur natura prouidiſſe, vt è ripa firmius
cibum ſumere poſſent. An verò à rana
rum naſcentium numero? an Cordylus A
riſtotelis? ſed Cordylus quatuor pedes
habet.
Piſces bipe
des.
des.
Contrà inutilis eſt piſcis, quem viuellam
vocant, alij priſtim, quamvis magnus, nam
caro eius haud iucunda eſt, forma tamen
mirabilis eſt hic piſcis, vt qui enſis imagine
cartilagineum quoddam in fronte ferat pal
morum quatuor longitudine, aut etiam am
pliùs, ab imo vſque ad ſupremum dentatum
acutis, robuſtiſque dentibus. Serram Bello
nius appellauit: qui etiam quinquaginta
octo dentes habere eam affirmat. Serram ſæpè
vidi, piſcem nunquam. Piſces etiam volantes
ibi naſcuntur: parui ſunt, & alati, alas habent
iuxta branchias longas, vt ipſi piſces palmo
ſcilicet amplius, quæ dum hument, piſcem
ſuſtinent, cùm ſiccantur, decidunt. Grega
tim eunt, & cum Oratis inimicitia interce
dit. Multi iuxta Bermudam ſeu Garzam in
ſulam inueniuntur. Multa horum genera mi
hi cognita ſunt. Parùm manſueſcunt piſces,
quoniam paruo, & hebeti ingenio ſunt: ob
id igitur maximè manſueſcunt delphini, qui
etiam celerrimi ſunt piſcium, vt ingenioſiſ
ſimi, & affectuum humanorum haud exper
tes, præcipuè miſericordiæ. Eadem ratione
aues omnes fermè cicurant: quadrupedia vt
ſunt medio ingenio inter aues, & piſces, ita
aliqua manſueſcunt, aliqua non. Quædam
etiam timor, non ſinit vt manſueſcant, vt
mures, & lepores: quomodo enim amabis,
quem inſidiari vitæ tuæ ſit perſuaſum? at hoc
ſibi perſuadent, qui timent: propterea ty
ranni etiam ſi beneficio multos afficiant, à
nullis tamen ob timorem aſſiduum arman
tur. Sic Neroni contigit, nec tamen exiſti
mes non in multos Neronem fuiſſe bene
ficium. Itaque piſces ob ingenij ruditatem,
& incommodam tractationem vix manſueſ
cunt, & parùm: accedit ( vt dixi ) etiam
plerunque timor. Cùm igitur delphinus in
genio valeat, ſicque audaciſſimus, & ſpiret,
atque ob id tractari poſſit commodè, neceſ
ſe eſt, vt vel ſolus, vel etiam maximè inter
omnes piſces manſueſcat: qui ſi traduci poſ
ſet in piſcinas, parùm manſuetudine à cane
differret.
vocant, alij priſtim, quamvis magnus, nam
caro eius haud iucunda eſt, forma tamen
mirabilis eſt hic piſcis, vt qui enſis imagine
cartilagineum quoddam in fronte ferat pal
morum quatuor longitudine, aut etiam am
pliùs, ab imo vſque ad ſupremum dentatum
acutis, robuſtiſque dentibus. Serram Bello
nius appellauit: qui etiam quinquaginta
octo dentes habere eam affirmat. Serram ſæpè
vidi, piſcem nunquam. Piſces etiam volantes
ibi naſcuntur: parui ſunt, & alati, alas habent
iuxta branchias longas, vt ipſi piſces palmo
ſcilicet amplius, quæ dum hument, piſcem
ſuſtinent, cùm ſiccantur, decidunt. Grega
tim eunt, & cum Oratis inimicitia interce
dit. Multi iuxta Bermudam ſeu Garzam in
ſulam inueniuntur. Multa horum genera mi
hi cognita ſunt. Parùm manſueſcunt piſces,
quoniam paruo, & hebeti ingenio ſunt: ob
id igitur maximè manſueſcunt delphini, qui
etiam celerrimi ſunt piſcium, vt ingenioſiſ
ſimi, & affectuum humanorum haud exper
tes, præcipuè miſericordiæ. Eadem ratione
aues omnes fermè cicurant: quadrupedia vt
ſunt medio ingenio inter aues, & piſces, ita
aliqua manſueſcunt, aliqua non. Quædam
etiam timor, non ſinit vt manſueſcant, vt
mures, & lepores: quomodo enim amabis,
quem inſidiari vitæ tuæ ſit perſuaſum? at hoc
ſibi perſuadent, qui timent: propterea ty
ranni etiam ſi beneficio multos afficiant, à
nullis tamen ob timorem aſſiduum arman
tur. Sic Neroni contigit, nec tamen exiſti
mes non in multos Neronem fuiſſe bene
ficium. Itaque piſces ob ingenij ruditatem,
& incommodam tractationem vix manſueſ
cunt, & parùm: accedit ( vt dixi ) etiam
plerunque timor. Cùm igitur delphinus in
genio valeat, ſicque audaciſſimus, & ſpiret,
atque ob id tractari poſſit commodè, neceſ
ſe eſt, vt vel ſolus, vel etiam maximè inter
omnes piſces manſueſcat: qui ſi traduci poſ
ſet in piſcinas, parùm manſuetudine à cane
differret.
Viuella.
Piſces vo
lantes.
lantes.
Cur piſces
vix man
ſueſcant.
Delphini.
vix man
ſueſcant.
Delphini.
Lepores &
mures cur non
cicurentur.
mures cur non
cicurentur.
Delphini cur
maximè in
ter piſces
manſueſcant.
maximè in
ter piſces
manſueſcant.
Sed poſtquàm in murium ſermonem inci
dimus, de illis, illorúmque generibus, quæ
plurima ſunt: aliqua dicenda ſunt, altiùs re
petitio principio. Nam cùm animalia pluri
bus modis diſtinguantur, ex alimentorum
etiam diſcrimine differentias ſumi docuimus
generaliter quidem herbarum, arborúmque,
tum carnium, propriè autem quatuor mo
dis: aut enim elementorum humido veſcun
tur, vt chamæleon aëris, ſturio, & multi
piſces alij aquæ, buffones terræ: quamvis
enim terram edant, terra tamen non eſt illis
alimentum, ſed exiguum illud pingue humi
dum, quod in terra continetur: aut plan
tis, vt ſolipeda, pleraque tum etiam corni
gera, atque hæc prioribus nobiliora: aut car
nibus, vt leones, & canes præcedentibus am
bobus præſtantiora. Quarum genus fru-
dimus, de illis, illorúmque generibus, quæ
plurima ſunt: aliqua dicenda ſunt, altiùs re
petitio principio. Nam cùm animalia pluri
bus modis diſtinguantur, ex alimentorum
etiam diſcrimine differentias ſumi docuimus
generaliter quidem herbarum, arborúmque,
tum carnium, propriè autem quatuor mo
dis: aut enim elementorum humido veſcun
tur, vt chamæleon aëris, ſturio, & multi
piſces alij aquæ, buffones terræ: quamvis
enim terram edant, terra tamen non eſt illis
alimentum, ſed exiguum illud pingue humi
dum, quod in terra continetur: aut plan
tis, vt ſolipeda, pleraque tum etiam corni
gera, atque hæc prioribus nobiliora: aut car
nibus, vt leones, & canes præcedentibus am
bobus præſtantiora. Quarum genus fru-