Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
[Figure 81]
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[Figure 87]
[Figure 88]
[Figure 89]
[Figure 90]
[Figure 91]
[Figure 92]
[Figure 93]
[Figure 94]
[Figure 95]
[Figure 96]
[Figure 97]
[Figure 98]
[Figure 99]
[Figure 100]
[Figure 101]
[Figure 102]
[Figure 103]
[Figure 104]
[Figure 105]
[Figure 106]
[Figure 107]
[Figure 108]
[Figure 109]
[Figure 110]
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.003188">
                <pb pagenum="189" xlink:href="009/01/189.jpg"/>
              diameter A C, erit perpendicularis ad F I, in puncto I, erit etiam A B, per­
                <lb/>
              pendicularis ipſi G M, in M; ſunt autem G M, & F I, æquales, quare quan­
                <lb/>
              do F C, quadrans maioris pertranſiuerit rectam F C, etiam C B, quadrans
                <lb/>
              minoris tranſactam habebit illi parem G M. hoc autem accidit nulla inter­
                <lb/>
              cedente mora in vllo ipſorum: quando enim mouetur maior, nihil ceſſat
                <lb/>
              minor: & quando minor agitur, maior nunquam quieſcit. </s>
              <s id="s.003189">quod ſi hoc acci­
                <lb/>
              dit quartæ parti circulorum, idem, & totis accidit periphærijs. </s>
              <s id="s.003190">vbi inſuper
                <lb/>
              illud etiam mirum, centrum nimirum ipſorum eadem celeritate motum,
                <lb/>
              ac vnica ſemper exiſtenti latione, modo maius, modo minus ſpatium per­
                <lb/>
              ficere; idem verò eadem velocitate latum, æquale ſemper deberet interual­
                <lb/>
              lum tranſilire. </s>
              <s id="s.003191">& tamen in præſentia vtrouis modo moueas eadem pernici­
                <lb/>
              tate, modò maius, modò minus ſpatium pertranſibit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003192">Huius quæſtionis enodandæ cauſa, ſupponendum primò eſt, quod eadem,
                <lb/>
              ſeu æqualis potentia, hanc quidem magnitudinem tardius, illam verò citius
                <lb/>
              mouere poteſt. </s>
              <s id="s.003193">ſi enim fuerit quippiam, quod à ſeipſo moueri minimè ap­
                <lb/>
              tum ſit; & aliud, quod à ſe ipſo moueri aptum ſit; qui hoc ſimul cum illo
                <lb/>
              coniunctum mouerit, tardius mouebit, quàm ſi ipſum ſolum moueret. </s>
              <s id="s.003194">& ſi
                <lb/>
              quid moueatur, quod aptum ſit ex ſe moueri, verumtamen in eo motu nihil
                <lb/>
              ex ſe moueatur, perinde eſt, ac ſi minimè aptum ſit ad motum, & proinde
                <lb/>
              tardius mouebitur; nec fieri poterit, vt pluſquam mouens moueatur, cum
                <lb/>
              nihil innata motione vtatur. </s>
              <s id="s.003195">Si quis igitur minorem circulum, quem mo­
                <lb/>
              do B, appello, mouerit ſupra ſuam circunferentiam, cui annexus ſit maior,
                <lb/>
              quem modo appello A, ſic quidem maior mouebitur, non autem ex ſe, ſed
                <lb/>
              ſolum quatenus à minori feretur, vnde tantum pertranſibit de recta F L,
                <lb/>
              quantum à minori fuerit impulſus; tantum autem eſt impulſus, quantum
                <lb/>
              minor eſt motus; quare æqualem cum illo viam confecit. </s>
              <s id="s.003196">ſi igitur minor fe­
                <lb/>
              cit pedalem G K, maior confecit etiam pedalem F L, quia maior nihil de
                <lb/>
              proprio motu addidit, ſed ſolum motione minoris eſt tranſlatus. </s>
              <s id="s.003197">ſimiliter
                <lb/>
              ſi quis rotet maiorem ſupra ſuam circunferentiam annexo minori, tantum
                <lb/>
              minor mouebitur, quantum à maiori deportabitur, quia nihil ex ſe impel­
                <lb/>
              litur. </s>
              <s id="s.003198">Verum ſi ſeorſum ambo ex ſe ſecundum ſuos ambitus moueantur, ſiue
                <lb/>
              citò, ſiue tardè, eadem etiam velocitate perficiant integram ſuæ periphæ­
                <lb/>
              riæ volutationem, maior maius, minor verò minus conficiet ſpatium.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003199">Sed fortè augebitur difficultas conſideranti, quod prædicti circuli ſunt
                <lb/>
              circa idem centrum, & circa illud mouentur. </s>
              <s id="s.003200">moueri autem circulum cir­
                <lb/>
              ca ſuum centrum, eſt moueri ſecundum ſuum naturalem motum, ad quem
                <lb/>
              circuli ex ſe ſunt apti. </s>
              <s id="s.003201">ſi verò vnus moueretur circa ſuum centrum, alter ve­
                <lb/>
              rò non, vt quando alter alteri non eſt circa idem centrum compactus, & ab
                <lb/>
              altero mouetur, vbi manifeſtè apparet, quod fertur omninò ab illo, & in il­
                <lb/>
              la latione non circumuertitur circa proprium centrum, quare tunc minimè
                <lb/>
              mirum eſt, ſi
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              plus,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              minus ſpatium conficiat, quàm ab altero de­
                <lb/>
              portetur, cui quoquo modo adiacet, aut appenſus eſt extra illius centrum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003202">Huic obiectioni
                <expan abbr="reſpondẽdum">reſpondendum</expan>
              eſt, quod quamuis prædicti orbes ſint con­
                <lb/>
              centrici, nihilominus non mouentur ambo ſuamet motione, ſed ille, qui ab
                <lb/>
              alio fertur mouetur ſecundum motionem illam, tanquam ſi nullam ad eam
                <lb/>
              haberet aptitudinem; quamuis enim poſſit moueri circa centrum illud A,</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>