Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

List of thumbnails

< >
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/019.jpg"/>
              ant abſurdi, unde totius tandem Philoſophiæ fundamenta convel­
                <lb/>
              lantur. </s>
              <s>Etenim cauſæ continuo nexu procedere ſolent a compo­
                <lb/>
              ſitis ad ſimpliciora: ubi ad cauſam ſimpliciſſimam perveneris, jam
                <lb/>
              non licebit ulterius progredi. </s>
              <s>Cauſæ igitur ſimpliciſſimæ nulla
                <lb/>
              dari poteſt mechanica explicatio: ſi daretur enim, cauſa non­
                <lb/>
              dum eſſet ſimpliciſſima. </s>
              <s>Has tu proinde cauſas ſimpliciſſimas
                <lb/>
              appellabis occultas, & exulare jubebis? </s>
              <s>ſimul vero exulabunt
                <lb/>
              & ab his proxime pendentes & quæ ab illis porro pendent,
                <lb/>
              uſQ.E.D.m a cauſis omnibus vacua fuerit & probe purgata Phi­
                <lb/>
              loſophia. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Sunt qui Gravitatem præter naturam eſſe dicunt, & Miraculum
                <lb/>
              perpetuum vocant. </s>
              <s>Itaque rejiciendam eſſe volunt, cum in Phy­
                <lb/>
              ſica præternaturales cauſæ locum non habeant. </s>
              <s>Huic ineptæ
                <lb/>
              prorſus objectioni diluendæ, quæ & ipſa Philoſophiam ſubruit
                <lb/>
              univerſam, vix operæ pretium eſt immorari. </s>
              <s>Vel enim Gravita­
                <lb/>
              tem corporibus omnibus inditam eſſe negabunt, quod tamen dici
                <lb/>
              non poteſt: vel eo nomine præter naturam eſſe affirmabunt, quod
                <lb/>
              ex aliis corporum affectionibus atque adeo ex cauſis Mechanicis
                <lb/>
              originem non habeat. </s>
              <s>Dantur certe primariæ corporum affecti­
                <lb/>
              ones; quæ, quoniam ſunt primariæ, non pendent ab aliis. </s>
              <s>Vide­
                <lb/>
              rint igitur annon & hæ omnes ſint pariter præter naturam, eo­
                <lb/>
              que pariter rejiciendæ: viderint vero qualis ſit deinde futura
                <lb/>
              Philoſophia. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Nonnulli ſunt quibus hæc tota Phyſica cæleſtis vel ideo minus
                <lb/>
              placet, quod cum
                <emph type="italics"/>
              Carteſii
                <emph.end type="italics"/>
              dogmatibus pugnare & vix conciliari
                <lb/>
              poſſe videatur. </s>
              <s>His ſua licebit opinione frui; ex æquo autem
                <lb/>
              agant oportet: non ergo denegabunt aliis eandem libertatem
                <lb/>
              quam ſibi concedi poſtulant. </s>
              <s>NEWTONIANAM itaque Philoſophi­
                <lb/>
              am, quæ nobis verior habetur, retinere & amplecti licebit, & cauſas
                <lb/>
              ſequi per Phænomena comprobatas, potius quam fictas & nondum
                <lb/>
              comprobatas. </s>
              <s>Ad veram Philoſophiam pertinet, rerum naturas
                <lb/>
              ex cauſis vere exiſtentibus derivare: eas vero leges quærere, qui­
                <lb/>
              bus voluit Summus opifex hunc Mundi pulcherrimum ordinem
                <lb/>
              ſtabilire; non eas quibus potuit, ſi ita viſum fuiſſet. </s>
              <s>Rationi enim
                <lb/>
              conſonum eſt, ut a pluribus cauſis, ab invicem nonnihil diverſis,
                <lb/>
              idem poſſit Effectus proficiſci: hæc autem vera erit cauſa, ex qua
                <lb/>
              vere atque actu proficiſcitur; reliquæ locum non habent in Philo­
                <lb/>
              ſophia vera. </s>
              <s>In Horologiis automatis idem Indicis horarii mo­
                <lb/>
              tus vel ab appenſo Pondere vel ab intus concluſo Elatere oriri po­
                <lb/>
              teſt. </s>
              <s>Quod ſi oblatum Horologium revera ſit inſtructum Pondere; </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>