Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/019.jpg"/>
              ant abſurdi, unde totius tandem Philoſophiæ fundamenta convel­
                <lb/>
              lantur. </s>
              <s>Etenim cauſæ continuo nexu procedere ſolent a compo­
                <lb/>
              ſitis ad ſimpliciora: ubi ad cauſam ſimpliciſſimam perveneris, jam
                <lb/>
              non licebit ulterius progredi. </s>
              <s>Cauſæ igitur ſimpliciſſimæ nulla
                <lb/>
              dari poteſt mechanica explicatio: ſi daretur enim, cauſa non­
                <lb/>
              dum eſſet ſimpliciſſima. </s>
              <s>Has tu proinde cauſas ſimpliciſſimas
                <lb/>
              appellabis occultas, & exulare jubebis? </s>
              <s>ſimul vero exulabunt
                <lb/>
              & ab his proxime pendentes & quæ ab illis porro pendent,
                <lb/>
              uſQ.E.D.m a cauſis omnibus vacua fuerit & probe purgata Phi­
                <lb/>
              loſophia. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Sunt qui Gravitatem præter naturam eſſe dicunt, & Miraculum
                <lb/>
              perpetuum vocant. </s>
              <s>Itaque rejiciendam eſſe volunt, cum in Phy­
                <lb/>
              ſica præternaturales cauſæ locum non habeant. </s>
              <s>Huic ineptæ
                <lb/>
              prorſus objectioni diluendæ, quæ & ipſa Philoſophiam ſubruit
                <lb/>
              univerſam, vix operæ pretium eſt immorari. </s>
              <s>Vel enim Gravita­
                <lb/>
              tem corporibus omnibus inditam eſſe negabunt, quod tamen dici
                <lb/>
              non poteſt: vel eo nomine præter naturam eſſe affirmabunt, quod
                <lb/>
              ex aliis corporum affectionibus atque adeo ex cauſis Mechanicis
                <lb/>
              originem non habeat. </s>
              <s>Dantur certe primariæ corporum affecti­
                <lb/>
              ones; quæ, quoniam ſunt primariæ, non pendent ab aliis. </s>
              <s>Vide­
                <lb/>
              rint igitur annon & hæ omnes ſint pariter præter naturam, eo­
                <lb/>
              que pariter rejiciendæ: viderint vero qualis ſit deinde futura
                <lb/>
              Philoſophia. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Nonnulli ſunt quibus hæc tota Phyſica cæleſtis vel ideo minus
                <lb/>
              placet, quod cum
                <emph type="italics"/>
              Carteſii
                <emph.end type="italics"/>
              dogmatibus pugnare & vix conciliari
                <lb/>
              poſſe videatur. </s>
              <s>His ſua licebit opinione frui; ex æquo autem
                <lb/>
              agant oportet: non ergo denegabunt aliis eandem libertatem
                <lb/>
              quam ſibi concedi poſtulant. </s>
              <s>NEWTONIANAM itaque Philoſophi­
                <lb/>
              am, quæ nobis verior habetur, retinere & amplecti licebit, & cauſas
                <lb/>
              ſequi per Phænomena comprobatas, potius quam fictas & nondum
                <lb/>
              comprobatas. </s>
              <s>Ad veram Philoſophiam pertinet, rerum naturas
                <lb/>
              ex cauſis vere exiſtentibus derivare: eas vero leges quærere, qui­
                <lb/>
              bus voluit Summus opifex hunc Mundi pulcherrimum ordinem
                <lb/>
              ſtabilire; non eas quibus potuit, ſi ita viſum fuiſſet. </s>
              <s>Rationi enim
                <lb/>
              conſonum eſt, ut a pluribus cauſis, ab invicem nonnihil diverſis,
                <lb/>
              idem poſſit Effectus proficiſci: hæc autem vera erit cauſa, ex qua
                <lb/>
              vere atque actu proficiſcitur; reliquæ locum non habent in Philo­
                <lb/>
              ſophia vera. </s>
              <s>In Horologiis automatis idem Indicis horarii mo­
                <lb/>
              tus vel ab appenſo Pondere vel ab intus concluſo Elatere oriri po­
                <lb/>
              teſt. </s>
              <s>Quod ſi oblatum Horologium revera ſit inſtructum Pondere; </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>