Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
171
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1259
"/>
<
lb
/>
tes ſpermatis fieri partes hominis, non'ne ſunt compoſita? </
s
>
<
s
>non'ne perficiuntur ex ea mutatione?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Rurſus tribuunt
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
materiæ, quaſi verò materia moueatur. </
s
>
<
s
>At rationem reddit Ariſtoteles,
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
cur materia ſit expers motus: quod
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
non eſt, inquit, non moueri,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſſe intelligens actu. </
s
>
<
s
>Ergo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1260
"/>
<
lb
/>
materia quę
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt actu, non mouebitur. </
s
>
<
s
>Num fortè dicent
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
ſpectare
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
, non quòd
<
expan
abbr
="
illã
">illam</
expan
>
<
lb
/>
denominet, ſed quòd inhæreat; multò magis ipſi mutatio
<
expan
abbr
="
tribuẽda
">tribuenda</
expan
>
erit, quò materia prius inhęret
<
lb
/>
generatio quæ eſt mutatio, quàm cęteri qui ſunt verè motus: eſt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
materia poteſtate prius
<
expan
abbr
="
ſubſtã-tia
">ſubſtan
<
lb
/>
tia</
expan
>
, quàm
<
expan
abbr
="
quãtũ
">quantum</
expan
>
, aut quale. </
s
>
<
s
>Et quanuis ij qui
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
<
expan
abbr
="
oppoſitã
">oppoſitam</
expan
>
tueri
<
expan
abbr
="
volũt
">volunt</
expan
>
, trahere
<
expan
abbr
="
conẽtur
">conentur</
expan
>
Ariſto
<
lb
/>
telis verba ad
<
expan
abbr
="
ſignificandũ
">ſignificandum</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõpoſitũ
">compoſitum</
expan
>
, quod ſanè non eſt: etenim homo non eſt qui dicitur fieri: at
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ſubiectũ
">ſubiectum</
expan
>
generationis quod tum quæritur ab Ariſtotele,
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt, ſed illud eſt quod fit, i.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>erit poſteà per materiæ tranſmutationem. </
s
>
<
s
>Præterquàmquòd materia eſt compoſitum poten
<
lb
/>
tia; quare potentia homo
<
expan
abbr
="
hominiſq́
">hominiſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>materia non differunt. </
s
>
<
s
>Ex quo ipſa eſt, quę verè mutatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ergo eadem attributa vtique conuenient. </
s
>
<
s
>Quod ſi dixerint ſemen ex quo fit planta, ſubiectum
<
lb
/>
eſſe generationis, cùm ſit actu; quid prohibebit, quominus de illo prædicari poſsit, moueri? </
s
>
<
s
>quod
<
lb
/>
enim cùm ſit actu, mutatur, quatenus actu eſt, propriè moueri dicitur, vel ipſo Ariſtotele teſte.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sed neque id quod eſt actu, ſubiectum poteſt eſſe generationis, cùm ex eo quod eſt actu, per acci
<
lb
/>
dens fiat id quod fit. </
s
>
<
s
>Accedamus nunc ad alterum caput. </
s
>
<
s
>Illud profectò negari non poteſt, quin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1261
"/>
<
lb
/>
inter contradicentia ſit generatio, cùm cęteroquin alij motus ſint inter contraria. </
s
>
<
s
>Cauſſam er
<
lb
/>
go talis differentię reddituri, ſic aiunt. </
s
>
<
s
>Quoniam hoc intereſt accidentis formæ cum forma ſub
<
lb
/>
ſtantiæ, quia repugnantiam illa habeat, verùmetiam illam quidem certam, vt album cum atro &
<
lb
/>
mediis. </
s
>
<
s
>Si autem quæras quid ſit certa iſta repugnantia, reſpondent eam eſſe ſine cuius aliquo
<
lb
/>
termino non reperitur ſubiectum, coloris
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ſubiectum ſemper eſt cum aliqua ſpecie coloris, con
<
lb
/>
trà verò forma ſubſtantiæ vacat oppoſito, ac ſi quo pacto illud obtinet (neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
abhorret omni
<
lb
/>
no ſubſtantia ab attributo communi repugnantiæ propter oppoſitionem qua inter formam in
<
lb
/>
tercedit & priuationem) ea incerta eſt, & latè peruagatur, atque extra certum genus diffunditur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nanque eadem materia non modo capit elementorum formas, sed etiam mixtorum
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
, & è
<
lb
/>
mixto fit elementum quodlibet, fit etiam mixtum, vt quaſi cum Anaxagora cogi videamur aſſe
<
lb
/>
uerare quodlibet ex quocunque fieri:
<
expan
abbr
="
dũmodo
">dummodo</
expan
>
id proximè non fiat. </
s
>
<
s
>neque enim ex ſeſe mutuò
<
lb
/>
ſubſtantiæ gignuntur, vt etſi acetum ex vino, non tamen viciſsim ex aceto vinum producatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nos quantum eſt de oppoſitione formarum ſubſtantiæ mox agemus. </
s
>
<
s
>Sed quod attinet ad
<
expan
abbr
="
infi-nitatẽ
">infi
<
lb
/>
nitatem</
expan
>
illam quam in ſubſtantiis ponunt, certè nil abſurdius in vniuerſa philoſophia Peripatetica.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1262
"/>
<
lb
/>
Quam ſæpe
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
clamauit Ariſtoteles
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
non quodlibet ex quoque fieri, ſed definitum ex definito,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1263
"/>
<
lb
/>
nec acetum ex aqua, ſed ex vino fieri, & cadauer ex animali, atque id tam ſimplicibus quàm
<
expan
abbr
="
cõ-poſitis
">con
<
lb
/>
poſitis</
expan
>
eſſe commune? </
s
>
<
s
>Quòd ſi quando ex oppoſitis fieri non videantur, præſertim in genera
<
lb
/>
tione ſubſtantiæ, id ex eo proficiſci, quòd latent nomina quibus oppoſitæ formæ exprimuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quanquam generationis formulæ non vniuſmodi ſunt, non
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
eodem modo fit aqua ex aëre, &
<
lb
/>
aër ex aqua
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
verùm aliqua fiunt per compoſitionem veluti domus, & omnia mixta ex elemen
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1264
"/>
<
lb
/>
tis, alia per reſolutionem, vt contrà lateres ex domo, & elementa ex mixtis, nonnulla per ſubtra
<
lb
/>
ctionem, velut ex marmore ſtatuæ, & cùm ex putri materia natura producit, dulcia ſegregans ab
<
lb
/>
amaris, illa quidem recipiens, hæc verò reſpuens, aut per figuræ permutationem, veluti ex ære fi
<
lb
/>
gura Mercurij, & vbi ex vniformibus partes difformes & organicę conformentur. </
s
>
<
s
>Nam ſic etiam
<
lb
/>
generantur. </
s
>
<
s
>etenim partes ſubſtantiæ, quomodocunque ſubſtantia capiatur, non poſſunt eſſe,
<
lb
/>
niſi ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>quædam adiectione materiæ, vt, cùm ex luto ſignum fingitur, & in vtero primùm
<
lb
/>
viuens conſtituitur, prius
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quàm actu viuat, hoc eſt, muneribus animi fungatur, ad
<
expan
abbr
="
certã
">certam</
expan
>
quan
<
lb
/>
dam magnitudinem ab externo mouente deducatur oportet,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
alia per materiæ
<
expan
abbr
="
tranſmutationẽ
">tranſmutationem</
expan
>
,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1265
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1266
"/>
<
lb
/>
quemadmodum chalybs ex ferro, & ignis ex oleo. </
s
>
<
s
>Omninò verò ſemper aduerſatur compoſito
<
lb
/>
incompoſitum; inepto aptum, & inconſonanti conſonans,
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſic inter ſe mutantur, vt conſo
<
lb
/>
nans ex inconſonanti, nec ex alio quoque fieri poſſet: neque ex inconſonanti ſimpliciter, ſed, ſi
<
lb
/>
vox conſona fiat, ex altera voce abſona fiat neceſſe eſt. </
s
>
<
s
>Sic inter ſubſtantiæ formas non modò
<
lb
/>
certa ſeruatur oppoſitio; verùmetiam certum ſubiectum, proptereà certis affectionibus vtitur
<
lb
/>
natura qua certam afferat formam, certæ verò affectiones certa priuatione, certa priuatio certa
<
lb
/>
forma fundatur quam nos perhibemus eſſe contrariam, tametſi quælibet oppoſitio
<
expan
abbr
="
ſuũ
">ſuum</
expan
>
certum
<
lb
/>
genus habet & ſuum ſubiectum, ad quod per ſe categoriæ cauſſa referatur. </
s
>
<
s
>Quoniam ergo non
<
lb
/>
ſolùm materia requiritur quæ præcedat in ortu ſubſtantiæ, ſed prætereà varij ſunt modi genera
<
lb
/>
tionis & per compoſitionem & per reſolutionem; inde eſt vt inter formas ſubſtantiæ certus non
<
lb
/>
videatur eſſe regreſſus. </
s
>
<
s
>Veruntamen obſeruanti diligenter in ortu ſingularum certa oppoſitio
<
lb
/>
perſpicietur. </
s
>
<
s
>Cùm enim acetum è vino fiat per putredinem & reſolutionem, facta reſolutione
<
lb
/>
rurſus ex aceto vinum fieri non poterit: ſed opus erit, vt intercedant tot mutationes, quouſque
<
lb
/>
ſit aliud mixtum in quo elementa tot ad numerum & ita affecta ſint, vnde vinum exoriatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Attamen acetum vino opponitur, vt incompoſitum compoſito, & cadauer animali. </
s
>
<
s
>animal </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>