191177SECTIO NONA.
diverſis temporibus fiant emboli elevatio &
depreſſio, ſunt velocitates recipro-
ce ut tempora & aſcenſus potentiales reciproce ut quadrata temporum. Eſt igi-
tur aſcenſus potentialis aquæ influxu generatus ad aſcenſum potent. qui ab effluxu
oritur ſolusque intenditur, in ratione reciproca quadrata compoſita ex ratio-
ne foraminis influxus ad foramen effluxus & temporis, quo hauriuntur aquæ ad
tempus quo expelluntur.
ce ut tempora & aſcenſus potentiales reciproce ut quadrata temporum. Eſt igi-
tur aſcenſus potentialis aquæ influxu generatus ad aſcenſum potent. qui ab effluxu
oritur ſolusque intenditur, in ratione reciproca quadrata compoſita ex ratio-
ne foraminis influxus ad foramen effluxus & temporis, quo hauriuntur aquæ ad
tempus quo expelluntur.
Scholium.
§.
18.
Ex utraque æſtimandi ratione ſequitur lente embolum eſſe ele-
vandum: ita enim parva fit potentia movens ratione primæ methodi aut magnum
fit tempus elevationis ratione ſecundæ, atque ſic operarii ſingulis elevationis
emboli intervallis à conatu præcedentis depreſſionis exantlato reficientur. Po-
ſterior porro methodus indicat foramina, per quæ aquæ attrahuntur amplian-
da & multiplicanda eſſe; id vero etiam priori conforme eſt methodo, quia
ſic ſufficiens fere aquæ quantitas ſua ſponte influit, minorique adeo potentia mo-
vente opus eſt.
vandum: ita enim parva fit potentia movens ratione primæ methodi aut magnum
fit tempus elevationis ratione ſecundæ, atque ſic operarii ſingulis elevationis
emboli intervallis à conatu præcedentis depreſſionis exantlato reficientur. Po-
ſterior porro methodus indicat foramina, per quæ aquæ attrahuntur amplian-
da & multiplicanda eſſe; id vero etiam priori conforme eſt methodo, quia
ſic ſufficiens fere aquæ quantitas ſua ſponte influit, minorique adeo potentia mo-
vente opus eſt.
Regula 9.
§.
19.
Denique jactum aqueum verticaliter aſſurgentem nunquam
eam attingere altitudinem obſervandum eſt, quæ debeatur aquæ velocitati ini-
tiali, id eſt, ſi vena fluidi verticaliter aſſurgere incipiat ab ſua origine veloci-
tate tali, quam grave libere cadendo ex altitudine a acquirat, non poterit flui-
dum aſcendere ad totam altitudinem a, etiamſi aëris reſiſtentiam removeas, aut
quicquid excogitare velis, quod caſu motum retardare queat. Ipſa enim rei na-
tura defectum aliquem exigit neceſſario, cujus rei ratio phyſica hæc eſt: Nem-
pe quælibet guttula etiamſi aſcenſum incipiens verticalem, non poteſt tamen,
quin ſenſim ad latera deflectatur & tandem, cum ad ſummum pervenit, motu
feratur horizontali, qui notabilis eſſe debet, quia per ſupremum limbum vel
ſectionem venæ aqueæ omnis aqua tranſit, quæ per foramen effluxit: fac igi-
tur unicuique guttulæ eo temporis puncto quo horizontaliter movetur veloci-
tatem ineſſe, quam grave lapſu libero per altitudinem b acquirit: ita vides non
poſſe venam ultra altitudinem a - b aſſurgere: Atque hoc titulo diſpendium
oritur ratione potentiæ abſolutæ totius ut b ad a.
eam attingere altitudinem obſervandum eſt, quæ debeatur aquæ velocitati ini-
tiali, id eſt, ſi vena fluidi verticaliter aſſurgere incipiat ab ſua origine veloci-
tate tali, quam grave libere cadendo ex altitudine a acquirat, non poterit flui-
dum aſcendere ad totam altitudinem a, etiamſi aëris reſiſtentiam removeas, aut
quicquid excogitare velis, quod caſu motum retardare queat. Ipſa enim rei na-
tura defectum aliquem exigit neceſſario, cujus rei ratio phyſica hæc eſt: Nem-
pe quælibet guttula etiamſi aſcenſum incipiens verticalem, non poteſt tamen,
quin ſenſim ad latera deflectatur & tandem, cum ad ſummum pervenit, motu
feratur horizontali, qui notabilis eſſe debet, quia per ſupremum limbum vel
ſectionem venæ aqueæ omnis aqua tranſit, quæ per foramen effluxit: fac igi-
tur unicuique guttulæ eo temporis puncto quo horizontaliter movetur veloci-
tatem ineſſe, quam grave lapſu libero per altitudinem b acquirit: ita vides non
poſſe venam ultra altitudinem a - b aſſurgere: Atque hoc titulo diſpendium
oritur ratione potentiæ abſolutæ totius ut b ad a.
Scholium.
§.
20.
Obſervatum fuit inter aquas communi velocitate ex tubulis