Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
< >
page |< < (140) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="140" file="0192" n="192" rhead="THEORIÆ"/>
            etiam poſſet, ubi ſemel deventum ſit alicubi, ut in Q, ad di-
              <lb/>
            rectionem parallelam plano, debere deinceps deſcribi arcum
              <lb/>
            QD prorſus æqualem, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimilem arcui QB, & </s>
            <s xml:space="preserve">ita ſimiliter
              <lb/>
            poſitum reſpectu plani CO, ut ejus inclinationes ad ipſum
              <lb/>
            planum in diſtantiis æqualibus ab eo, & </s>
            <s xml:space="preserve">a Q hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde
              <lb/>
            ſint prorſus æquales; </s>
            <s xml:space="preserve">quam ob cauſam tangentes BN, DP,
              <lb/>
            quæ ſunt quaſi continuationes rectarum AB, MD, angulos
              <lb/>
            faciunt ANC, MPO æquales, qui deinde habentur pro an-
              <lb/>
            gulis incidentiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">reflexionis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">299. </s>
            <s xml:space="preserve">Si planum ſit aſperum, ut Figura exhibet, & </s>
            <s xml:space="preserve">ut ſem-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0192-01" xlink:href="note-0192-01a" xml:space="preserve">Quid, ſi pla-
                <lb/>
              num ſit aſpe-
                <lb/>
              rum: applica-
                <lb/>
              tio ad reflexio-
                <lb/>
              nem lucis.</note>
            per contingit in Natura; </s>
            <s xml:space="preserve">æqualitas illa virium utique non ha-
              <lb/>
            betur. </s>
            <s xml:space="preserve">At ſi ſcabrities ſit ſatis exigua reſpectu ejus diſtantiæ,
              <lb/>
            ad quam vires ſenſibiles protenduntur; </s>
            <s xml:space="preserve">inæqualitas ejuſmodi
              <lb/>
            erit perquam exigua, & </s>
            <s xml:space="preserve">anguli incidentiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">reflexionis æqua-
              <lb/>
            les erunt ad ſenſum. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim eo intervallo concipiatur ſphæ-
              <lb/>
            ra VRTS habens centrum in puncto mobili, cujus ſegmen-
              <lb/>
            tum RTS jaceat ultra planum; </s>
            <s xml:space="preserve">agent omnia puncta conſtitu-
              <lb/>
            ta intra illud ſegmentum, adeoque monticuli prominentes ſa-
              <lb/>
            tis exigui reſpectu totius ejus maſſæ, ſatis exiguam inæqualita-
              <lb/>
            tem poterunt inducere; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">proinde ſenſibilem æqualitatem an-
              <lb/>
            gulorum incidentiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">reflexionis non turbabunt, ſicut & </s>
            <s xml:space="preserve">no-
              <lb/>
            itri terreſtres montes in globo oblique projecto, & </s>
            <s xml:space="preserve">ita ponde-
              <lb/>
            rante, ut a reſiſtentia aeris non multum patiatur, ſenſibiliter
              <lb/>
            non turbant parabolicum motum ipſius, in quo bina crura ad
              <lb/>
            idem horizontale planum eandem ad ſenſum inclinationem ha-
              <lb/>
            bent. </s>
            <s xml:space="preserve">Secus accideret, ſi illi monticuli ingentes eſſent etiam
              <lb/>
            reſpectu ejuſdem ſphæræ. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque hæc quidem, qui diligentius
              <lb/>
            perpenderit, videbit ſane, & </s>
            <s xml:space="preserve">lucem a vitro ſatis lævigato re-
              <lb/>
            ſilire debere cum angulo reflexionis æquali ad ſenſum angulo
              <lb/>
            incidentiæ licet & </s>
            <s xml:space="preserve">ibi pulviſculus, quo poliuntur vitra, relin-
              <lb/>
            quat ſulcos, & </s>
            <s xml:space="preserve">monticulos, ſed perquam exiguos etiam reſpectu
              <lb/>
            diſtantiæ, ad quam extenditur ſenſibilis actio vitri in lucem; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed
              <lb/>
            reſpectu ſuperficierum, quæ ad ſenſum ſcabræ ſunt, debere i-
              <lb/>
            pſam lucem irregulariter diſpergi quaqua verſus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">300. </s>
            <s xml:space="preserve">Pariter ubi globus non elaſticus deveniat per AB in ea-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0192-02" xlink:href="note-0192-02a" xml:space="preserve">Quid in im-
                <lb/>
              pactu obliquo
                <lb/>
              globi
                <unsure/>
              mollis in
                <lb/>
              planum: velo-
                <lb/>
              citas amiſſa,
                <lb/>
              quæ manet il-
                <lb/>
              læſa in curva-
                <lb/>
              tura continua.</note>
            dem illa fig. </s>
            <s xml:space="preserve">43, & </s>
            <s xml:space="preserve">deinde debeat ſine reflexione excurrere per
              <lb/>
            BQ, non deſcribet utique rectam lineam accurate, ſed ſer-
              <lb/>
            pet, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſaltitabit non nihil: </s>
            <s xml:space="preserve">erit tamen recta ad ſenſum: </s>
            <s xml:space="preserve">ve-
              <lb/>
            locitas vero mutabitur ita; </s>
            <s xml:space="preserve">ut ſit velocitas prior AB ad po-
              <lb/>
            ſteriorem BI, ut radius ad coſinum inclinationis OBI rectæ
              <lb/>
            BO ad planum CD, ac ipſa velocitas prior ad velocitatum dif-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0192-03" xlink:href="note-0192-03a" xml:space="preserve">Fig. 43.</note>
            ferentiam, ſive ad partem velocitatis amiſſam, quam exprimit
              <lb/>
            IQ determinata ab arcu OQ habente centrum in B, erit ut ra-
              <lb/>
            dius ad ſinum verſum ipſius inclinationis. </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam autem im-
              <lb/>
            minuto in infinitum angulo, ſinus verſus decreſcit in infinitum
              <lb/>
            etiam reſpectu ipſius arcus, adeoque ſumma omnium ſinuum ver-
              <lb/>
            ſorum pertinentium ad omnes inflexiones infiniteſimas tempore
              <lb/>
            finito factas adhuc in infinitum decreſcit; </s>
            <s xml:space="preserve">ubi inflexio </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>