Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
174
"/>
ma eſt in primis principium ſubſtantiæ, deinde conſequuntur eam quantum, quale & reliqua.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1280
"/>
<
lb
/>
Ita quoque contraria primò inſunt in ſubſtantia, deinde in quanto, & quali. </
s
>
<
s
>Nouimus item con
<
lb
/>
traria in ſubſtantiis ab Alexandro
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
diſtingui ſic, vt quædam formalia dicerentur, quia ſint diffe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1281
"/>
<
lb
/>
rentiæ formæ ſolius, inter quæ non interuenit mutatio, cuiuſmodi ſunt rationis
<
expan
abbr
="
cõpos
">compos</
expan
>
& expers.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>alia verò actuoſa, atque horum quidem veriſimile eſt inſtrumenta eſſe qualitates, & cętera con
<
lb
/>
traria quibus actio vt inſtrumentis attribui ſolet. </
s
>
<
s
>Quapropter argumentum illud primum, me
<
lb
/>
maximè mouit. </
s
>
<
s
>Quoniam verò oppoſitio exiſtimatur accipi communiter pro omni oppoſitio
<
lb
/>
ne quam in quattuor
<
expan
abbr
="
mẽbra
">membra</
expan
>
ſecari nouit vnuſquiſque, ac proprie pro ea quæ eſt inter oppoſita,
<
lb
/>
quæ ſignificantur affirmatione, in principiis autem repugnantiam fertur ineſſe communiter, cùm
<
lb
/>
re vera principia ſint oppoſita priuatiuè. </
s
>
<
s
>& ita Simplicius 1. de cęlo pronunciauit: quanquam
<
lb
/>
& ipſe non rarò oppoſitionem illam poſitiuam eſſe voluerit. </
s
>
<
s
>Ab hac interpretatione me abdu
<
lb
/>
cit quidam locus apud Ariſtotelem quo inueſtigans principia motus inquit, ea eſſe contraria,
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quoniam in vnoquoque contrario duo inſunt, poteſtas quidem ad alterum, & actus proprius;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1282
"/>
<
lb
/>
quapropter inter ſe afficiunt, dum vnum propter actum conuertit alterum in ſui
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
, & pro
<
lb
/>
pter poteſtatem tranſit in naturam alterius. </
s
>
<
s
>Si ergo oppoſitio hæc eſt coniuncta cum actu, igi
<
lb
/>
tur affirmatione ſignificatur, & eſt poſitiua. </
s
>
<
s
>quòd ſi pendet ab oppoſitione ſubſtantiæ, vtique &
<
lb
/>
eam in ſubſtantia poſitiuam eſſe probabile eſt, ne dixerim neceſſarium: aliter, à cauſſa priuante
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1283
"/>
<
lb
/>
proficiſceretur per ſe effectus poſitiuus. </
s
>
<
s
>per ſe enim à ſubſtantia proficiſcitur,
<
expan
abbr
="
quodcunq.
">quodcunque</
expan
>
ab ipſa
<
lb
/>
accidenti communicatur, vt patet intuenti ordinem quem habet accidens ad ſubſtantiam. </
s
>
<
s
>Sed
<
lb
/>
quoniam in philoſophia Peripatetica, qua quid Ariſtoteles ſenſerit, exquiritur: magnum pon
<
lb
/>
dus eſt Ariſtotelicorum decretorum; vide obſecro, quę ipſe litteris conſignauerit, & memorię tra
<
lb
/>
diderit,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vbi non tantùm concludit in ſubſtantiis eſſe huiuſmodi oppoſitionem, ſed planè oſten
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1284
"/>
<
lb
/>
dit oppoſitionis ſpeciem eſſe
<
expan
abbr
="
poſitiuã
">poſitiuam</
expan
>
, vbi inquit de differentiis agens quibus animal in ſuas ſpe
<
lb
/>
cies diſtribuitur, futurum eſſe, vt per ſe hoc quidem tale quid animal ſit, hoc verò tale quid, vt
<
lb
/>
hoc quidem, equus, hoc verò homo, hanc verò oppoſitionem mox teſtatur eſſe contrariorum,
<
lb
/>
fatuum verò dicere id per quod equus eſt, aut homo, ſolam eſſe priuationem. </
s
>
<
s
>Ergo oppoſitio
<
lb
/>
poſitiua adſcribenda ſubſtantiæ differentiis. </
s
>
<
s
>Quo magis inducor, vt ita credam, quòd & viri ſa
<
lb
/>
pientiſsimi noſtræ ætatis, cùm partem problematis oppoſitam defendant, nihilominus illud ſal
<
lb
/>
tem dare coguntur in formis eſſe priuationem non ſimpliciter, ſed cum quodam actu
<
expan
abbr
="
coniunctã
">coniunctam</
expan
>
,
<
lb
/>
aut contrariorum repugnantiam metaphyſicam. </
s
>
<
s
>At nos eam contrariorum repugnantiam con
<
lb
/>
ſtituimus quæ cum exuperatione & imminutione coniuncta eſt, vt reliqua omnia contraria.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1285
"/>
<
lb
/>
Quin etiam, ſi per differentias formæ rerum monſtrantur, differentiæ verò priuatiuè non oppo
<
lb
/>
nuntur: etenim ſunt natura ſimul, oppoſita verò priuatiuè nequaquam. </
s
>
<
s
>non igitur formæ pri
<
lb
/>
uatiuè opponentur, vt videatur prorſus is qui aliter opinatur, à germana præceptoris noſtri
<
lb
/>
ſententia diſcedere. </
s
>
<
s
>Verùm ſpecta obſecro argumentum quod ſtruxit Ariſtoteles 1. de cœlo
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vbi ex oppoſitione contrariorum cęlo negauit contrarium. </
s
>
<
s
>Contrariorum, inquit, motus con
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1286
"/>
<
lb
/>
trarij ſunt. </
s
>
<
s
>Ergo quorum motui nihil opponitur, neque illa erunt contraria. </
s
>
<
s
>Nunc (niſi me
<
lb
/>
animus fallit) qui neget non eſſe idem iudicium de motu & ſubſtantia faciendum, pręterquàm
<
lb
/>
quòd euertet progreſſum Ariſtotelis in eodem libro approbatum. </
s
>
<
s
>de motibus & corporibus, is
<
lb
/>
etiam hiſce anguſtiis concludetur, ne fortè pondus ablaturus ſit eiuſmodi rationi, dabit enim oc
<
lb
/>
caſionem aduerſario negandi coniunctum eius argumenti. </
s
>
<
s
>cur enim ſequitur, ſi contrariæ ſub
<
lb
/>
ſtantiæ, motus quoque contrarij ſunt, aut motui nihil eſt contrarium. </
s
>
<
s
>ergo neque ſubſtantiæ, niſi
<
lb
/>
quia contrariorum ratio tota radices agit in ſubſtantia, vt etiam 1. phyſ. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
oſtenſum eſt? </
s
>
<
s
>Sic
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1287
"/>
<
lb
/>
ergo ex oppoſitione
<
expan
abbr
="
motuũ
">motuum</
expan
>
oppoſitio ſubſtantiæ concluditur, quę tamen à priori pendet à ſub
<
lb
/>
ſtantia: nam functiones & motus conditionem ſubſtantiæ conſequuntur. </
s
>
<
s
>Atque ita perpetuus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1288
"/>
<
lb
/>
eſt iſtæ ſubſtantiæ nexus & accidentium, ſeu functionum, ac ſubſtantiæ quidem vt principij, fun
<
lb
/>
ctionis verò vt ſigni, vt etiam de animi eſſentia ferri iudicium voluërit Ariſtoteles ab operationi
<
lb
/>
bus propriis. </
s
>
<
s
>Accedit eodem Alexandri confirmatio cuius ego negligentiam magis admiror,
<
lb
/>
quàm cęterorum obſcuram diligentiam, vbi differentias ſpecificas habere docet
<
foreign
lang
="
grc
">ἐναντίωσῖν, &
<
lb
/>
ἀντίθεσιν κατὰ τὸν λόγον</
foreign
>
<
emph
type
="
sup
"/>
f
<
emph.end
type
="
sup
"/>
.i. </
s
>
<
s
>aduerſitatem repugnantiam ſecundum rationem. </
s
>
<
s
>Poſtremò vtor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1289
"/>
<
lb
/>
illatione queę ducitur ex partibus oppoſitorum. </
s
>
<
s
>Non opponuntur priuatiuè, non vt ad aliquid,
<
lb
/>
non vt contradicentia, igitur vt contraria. </
s
>
<
s
>Cęterùm ſi contraria, maximè diſtant, quæ'nam igi
<
lb
/>
tur hæc maxima diſtantia contrariorum, præſertim quòd in ſubſtantia fit mutatio ſecundum
<
lb
/>
contradictionem? </
s
>
<
s
>An vt partium quę ſic habent inter ſe, vt vtraque ſit in actu ſimpliciter, &
<
lb
/>
alterius abſolutam priuationem contineat, vnde habent poteſtatem remotiſsimam, nec alterius
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
quicquam participant. </
s
>
<
s
>Hæc autem controuerſia Latinis philoſophis qui pleraque exactio
<
lb
/>
re ſtatera ponderare ſolent, viſa eſt ita difficilis, vt lis adhuc ferè ſub iudice ſit, vt ille ait. </
s
>
<
s
>Nam
<
lb
/>
quidam communem Latinorum
<
expan
abbr
="
opinionẽ
">opinionem</
expan
>
mordicus retinentes, ne ponant in ſubſtantia
<
expan
abbr
="
cõtraria
">contraria</
expan
>
,
<
lb
/>
& ſubinde motum, vel plus & minus, ad ea quæ nos obiicimus, ita reſpondent, ac primùm ad id </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>