Clavius, Christoph
,
Geometria practica
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
>
111
(81)
112
(82)
113
(83)
114
(84)
115
(85)
116
(86)
117
(87)
118
(88)
119
(89)
120
(90)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
>
page
|<
<
(165)
of 450
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div418
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
172
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6651
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
165
"
file
="
195
"
n
="
195
"
rhead
="
LIBER QVARTVS.
"/>
4 {1755/2416}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6652
"
xml:space
="
preserve
">in totam baſem 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6653
"
xml:space
="
preserve
">conficietur area trianguli ABD, 56 {866/1208}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6654
"
xml:space
="
preserve
">vel 56 {433/604}.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6655
"
xml:space
="
preserve
">Quæ etiam producetur, ſi tota perpendicularis in totam baſem ducatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6656
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
producti capiatur ſemiſsis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6657
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6658
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Vt</
emph
>
autem fractiones, quoad eius fieri poteſt, vitentur, curabis, vt quando
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-195-01
"
xlink:href
="
note-195-01a
"
xml:space
="
preserve
">Vt fractiones
<
lb
/>
vitentur quid
<
lb
/>
agendum.</
note
>
perpendicularis eſt numerus par, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6659
"
xml:space
="
preserve
">baſis numerus impar, accipias ſemiſſem per-
<
lb
/>
pendicularis, eamquein totam baſem ducas: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6660
"
xml:space
="
preserve
">quando vero perpendicularis eſt
<
lb
/>
numerus impar, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6661
"
xml:space
="
preserve
">baſis numerus par, ſumas ſemiſſem baſis, eamque ducas in
<
lb
/>
totam perpendicularem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6662
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſi tam perpendicularis, quam baſis fuerit nu-
<
lb
/>
merus par, velimpar, nihil intereſt, vtrius ſemiſſem capias.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6663
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6664
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvando</
emph
>
etiam perpendicularis eſt radix ſurda, quæ videlicet numero ex-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-195-02
"
xlink:href
="
note-195-02a
"
xml:space
="
preserve
">Quid agen-
<
lb
/>
dum, quando
<
lb
/>
perpendicula-
<
lb
/>
ris eſt nume-
<
lb
/>
r{us} ſurd{us}.</
note
>
primi nequeat, qualis fuit DC, in poſteriori triangulo ABD, rectè feceris, ſi eius
<
lb
/>
quadratum (non extracta radiceilla ſurda) multiplices per quadratum ſemiſsis
<
lb
/>
baſis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6665
"
xml:space
="
preserve
">Numerus enim productus erit quadratus numerus areæ trianguli: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6666
"
xml:space
="
preserve
">adeo
<
lb
/>
vt radix eius ſit ipſa trianguli area. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6667
"
xml:space
="
preserve
">Hac enimratione minus à vero aberrabimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6668
"
xml:space
="
preserve
">Vtin dicto poſteriori triangulo ABD, ſi quadratum perpendicularis DC, {5719/64}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6669
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ducamus in 36. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6670
"
xml:space
="
preserve
">quadratum ſemiſsis baſis, producemus {@@@884/64}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6671
"
xml:space
="
preserve
">quadratuma-
<
lb
/>
reæ, cuius radix eſt 56 {2605/3628}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6672
"
xml:space
="
preserve
">area videlicet trianguli ABD, paulo maior, quam
<
lb
/>
priusinuenta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6673
"
xml:space
="
preserve
">Pariratione, ſi in aliquo triangulo quadratum perpendicularis
<
lb
/>
foret 72. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6674
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6675
"
xml:space
="
preserve
">ſemiſsis baſis 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6676
"
xml:space
="
preserve
">ſi radicem numeri 72. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6677
"
xml:space
="
preserve
">nimirum 8 {8/17}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6678
"
xml:space
="
preserve
">hoc eſt, ipſam
<
lb
/>
perpendicularem, ducamus in 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6679
"
xml:space
="
preserve
">producemus aream 50 {14/17}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6680
"
xml:space
="
preserve
">At ſi ipſũmet qua-
<
lb
/>
dratum 72. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6681
"
xml:space
="
preserve
">multiplicemus per 36. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6682
"
xml:space
="
preserve
">quadratum videlicet ſemiſsis baſis, procrea-
<
lb
/>
bimus 2592. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6683
"
xml:space
="
preserve
">quadratum areæ, cuius radix paulo maior eſt, quam 50 {92/101}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6684
"
xml:space
="
preserve
">quinu-
<
lb
/>
merus aliquanto maior eſt, quam area prius inuenta 50 {14/17}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6685
"
xml:space
="
preserve
">Ratio huius noſtræ
<
lb
/>
regulæ eſt, quòd, vt paulò ante ad finem Num. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6686
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6687
"
xml:space
="
preserve
">demonſtrauimus, duo nume-
<
lb
/>
riſeſe multiplicantes producantradicem numeri ex eorum quadratis producti.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6688
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6689
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6690
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Expositis</
emph
>
duabusregulis generalibus, per quas trianguli cuiuslibet
<
lb
/>
area ex cognitis lateribus inueſtigatur, proponemus nunc particularia quædam
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-195-03
"
xlink:href
="
note-195-03a
"
xml:space
="
preserve
">Area triangu
<
lb
/>
li rectanguli:</
note
>
præcepta pro particularibus triangulis nonnullis, quæ nõnuquam magno vſui
<
lb
/>
erunt, cumper ea ſæpenumero expeditius in aliquibus triangulis areæ reperi-
<
lb
/>
antur, quam perillas generales regulas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6691
"
xml:space
="
preserve
">Area ergo triangulirectanguli produ-
<
lb
/>
cetur,
<
unsure
/>
ſi duo latera circa rectum angulum inter ſe multiplicentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6692
"
xml:space
="
preserve
">numeri pro-
<
lb
/>
ductiſemiſsis capiatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6693
"
xml:space
="
preserve
">Nam ex multiplicatione illa gignitur parallelogrãmum
<
lb
/>
rectangulum ſub duobus lateribus circa angulum rectum comprehenſum, vt c.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6694
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6695
"
xml:space
="
preserve
">dictum eſt, cuius rectanguli triangulum ſemiſsis eſt, Quod perinde eſt, ac
<
note
symbol
="
a
"
position
="
right
"
xlink:label
="
note-195-04
"
xlink:href
="
note-195-04a
"
xml:space
="
preserve
">41. primi.</
note
>
ſemiſsis vtriuſuis lateris in totum alterum, tamquam in baſem, multiplicetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6696
"
xml:space
="
preserve
">Vt
<
lb
/>
in præcedentitriangulo ABC, diuiſo in duo triangula rectangula ADB, ADC; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6697
"
xml:space
="
preserve
">ſi
<
lb
/>
AD, 8.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6698
"
xml:space
="
preserve
">
<
unsure
/>
ducaturin BD, 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6699
"
xml:space
="
preserve
">producetur numerus 48. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6700
"
xml:space
="
preserve
">cuius ſemiſsis 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6701
"
xml:space
="
preserve
">erit area tri-
<
lb
/>
anguli ADB. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6702
"
xml:space
="
preserve
">Sic ſi AD, 8, ducatur in DC, 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6703
"
xml:space
="
preserve
">fiet numerus 120. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6704
"
xml:space
="
preserve
">cuus ſemiſsis 60.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6705
"
xml:space
="
preserve
">eritarea trianguli ADC: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6706
"
xml:space
="
preserve
">vbi vides, duo triangula 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6707
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6708
"
xml:space
="
preserve
">60. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6709
"
xml:space
="
preserve
">componere totum
<
lb
/>
triangulum ABC, 84. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6710
"
xml:space
="
preserve
">vtſuprainuenimus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6711
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
figure
number
="
125
">
<
image
file
="
195-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/195-01
"/>
</
figure
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6712
"
xml:space
="
preserve
">4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6713
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Area</
emph
>
trianguli Iſoſcelis, vel etiam æquilate-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-195-05
"
xlink:href
="
note-195-05a
"
xml:space
="
preserve
">Areatrian-
<
lb
/>
guli Iſoſcelis.</
note
>
ri, procreabitur, ſi quadratum ſemiſsis baſis ex qua-
<
lb
/>
drato lateris auferatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6714
"
xml:space
="
preserve
">reliquus numerusinidem
<
lb
/>
quadratum ſemiſsis baſis ducatur, ac denique huius
<
lb
/>
ꝓducti radix quadrata eruatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6715
"
xml:space
="
preserve
">Vtin Iſoſcele ABC,
<
lb
/>
cuius æqualia latera AB, AC, ſint 32. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6716
"
xml:space
="
preserve
">32. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6717
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6718
"
xml:space
="
preserve
">baſis BC,
<
lb
/>
24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6719
"
xml:space
="
preserve
">ſi qua dratum 144. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6720
"
xml:space
="
preserve
">ſemiſsis baſis dematur ex 1024. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6721
"
xml:space
="
preserve
">quadrato lateris AC, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>