Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008855
">
<
pb
pagenum
="
546
"
xlink:href
="
016/01/195.jpg
"/>
geſtandis maximè idoneus. </
s
>
<
s
id
="
s.008856
">Ex equo quoque
<
lb
/>
& aſina, aut equa, & aſino, muli generan
<
lb
/>
tur, qui plus ferendo poſſunt, quàm ponde
<
lb
/>
rent. </
s
>
<
s
id
="
s.008857
">Iidem greſſu firmiſſimo procedunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008858
">Equis etiam manſuetudo maxima atque do
<
lb
/>
cilitas, quibus in duobus à nullo ſuperantur
<
lb
/>
animali. </
s
>
<
s
id
="
s.008859
">Duriſſimam quoque præter id vn
<
lb
/>
gulam habent, ac omnis iniuriæ expertem,
<
lb
/>
excipientémque ſoleas, clauóſque ferreos, in
<
lb
/>
híſque camelum longè antecellit. </
s
>
<
s
id
="
s.008860
">Idem cur
<
lb
/>
ſu atque perenni reliqua ſuperat animalia:
<
lb
/>
& licet equus vnus ab vno camelo vincatur
<
lb
/>
dierum ſpatio, plures tamen equi diſpoſiti in
<
lb
/>
ſtationibus totidem camelos ſuperant. </
s
>
<
s
id
="
s.008861
">Nam
<
lb
/>
camelus vbi fatigatus eſt, parum remittit, ac
<
lb
/>
integer & validus equum æquare curren
<
lb
/>
tem, vel etiam velitantem non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008862
">Pluri
<
lb
/>
bus igitur numeris equus nobilitate alia
<
lb
/>
vincit animalia. </
s
>
<
s
id
="
s.008863
">Idem ad pugnam ardens, &
<
lb
/>
gloriæ cupidus, & tubæ ſonitu accenditur,
<
lb
/>
& fræna intelligit, vt non homo magis ho
<
lb
/>
minis vocem. </
s
>
<
s
id
="
s.008864
">Vigilat hic fermè ſemper,
<
lb
/>
nec recumbit, niſi laſſus, aut piger: & vili
<
lb
/>
ſumptu alitur, fœno palea, herba, furfure,
<
lb
/>
auena. </
s
>
<
s
id
="
s.008865
">Videtúrque hic ſolus ad omnia hu
<
lb
/>
mana commoda natus: onera fert, vehit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1245
"/>
<
lb
/>
currit, ſaltat, pugnat. </
s
>
<
s
id
="
s.008866
">Probatur in vigintiſe
<
lb
/>
ptem conditionibus: è nouem animalibus
<
lb
/>
ſumptis, tribus ſcilicet ex vnoquoque. </
s
>
<
s
id
="
s.008867
">Mu
<
lb
/>
lieris ætas iuuenilis, quæ in equis à quarto
<
lb
/>
anno ad octauum extenditur, aut decimum:
<
lb
/>
manſuetudo & morum comitas, vt non mor
<
lb
/>
deat, non calcitret, non ſe aquis mergat, non
<
lb
/>
ſit obſtinatus, & inobediens, ſinat ſe ab om
<
lb
/>
nibus tractari ac duci: pulchritudo, quæ vt
<
lb
/>
in mulieribus in facie & pectoris latitudine,
<
lb
/>
& membrorum concinnitate conſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.008868
">Aqui
<
lb
/>
læ, vt oculo maximè vigeat, paruum habeat
<
lb
/>
caput, & illud erectum teneat: Anſerini
<
lb
/>
pulli, aut roſamachæ, vt ſit vorax, celeriter
<
lb
/>
comedens, & nihil aſpernetur. </
s
>
<
s
id
="
s.008869
">Ilia tumida
<
lb
/>
non contracta habeat, & pedibus diſtanti
<
lb
/>
bus incedat. </
s
>
<
s
id
="
s.008870
">Leonis, vt ſit animoſus & for
<
lb
/>
tis, vt ſit parte anteriore elatus non ſinuatus
<
lb
/>
in medio, nec altior parte poſtrema, vt ſit
<
lb
/>
totus oſſeus, ac robuſtus: hæc enim leonis
<
lb
/>
ſunt propria. </
s
>
<
s
id
="
s.008871
">Cerui, vt ſit curſor, ſaltator, &
<
lb
/>
leuis. </
s
>
<
s
id
="
s.008872
">Aſini, vt vngulas habeat duras, corium
<
lb
/>
durum, & dorſum robuſtum. </
s
>
<
s
id
="
s.008873
">Fugies enim
<
lb
/>
equum qui cùm aſcendis, flectitur, & pon
<
lb
/>
deri cedit. </
s
>
<
s
id
="
s.008874
">Vulpis, vt caudam habeat pul
<
lb
/>
chram: non ſolùm enim ad decorem facit,
<
lb
/>
ſed roboris ſignum eſt, quòd ex vertebris
<
lb
/>
dorſi oriatur, & vt facilè in quamlibet par
<
lb
/>
tem vertatur: nullum enim animal in hoc
<
lb
/>
agilitatis genere vulpi æquari poteſt, &
<
lb
/>
quòd pellis pulchritudine præſtet. </
s
>
<
s
id
="
s.008875
">Bouis, vt
<
lb
/>
pedem habeat magnum, ac crura moderatè
<
lb
/>
craſſa: neque enim exilia, bona eſſe poſſunt:
<
lb
/>
vt breuium iuncturarum & firmarum, vt
<
lb
/>
ſecurus incedat: bos enim nunquam ceſpi
<
lb
/>
tat: Equi propria ſunt velociter, ac ſuauiter
<
lb
/>
incedere, alacrem eſſe, & vt fræno, ac calca
<
lb
/>
ribus parere ſciat: Commune autem omni
<
lb
/>
bus atque per ſe manifeſtum eſt, vt ſanus:
<
lb
/>
ſanitatis etiam pars eſt atque optimum ſi
<
lb
/>
gnum, quòd in laboribus vix ſudet. </
s
>
<
s
id
="
s.008876
">Alacritas
<
lb
/>
dignoſcitur quòd hinniat, nec quieſcere
<
lb
/>
ſciat, & ſi cogatur, fræna mandat, & pedem
<
lb
/>
concutiat. </
s
>
<
s
id
="
s.008877
">Vnde Poëta tuus dicit:
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Stat ſonipes & fræna ferox ſpumantia mandit.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008878
">
<
margin.target
id
="
marg1245
"/>
Equi boni
<
lb
/>
conditiones.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008879
">Memorantur duo fuiſſe egregij equi in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1246
"/>
<
lb
/>
hiſtoriis, alter Alexandri Magni, cui nomen
<
lb
/>
Bucephalus, ſeu quòd magno eſſet capite, ſeu
<
lb
/>
eleganti,
<
foreign
lang
="
grc
">βοῡ</
foreign
>
enim vox apud Græcos vtrun
<
lb
/>
que ſignificat: cui mortuo in India cum Poro
<
lb
/>
rege pugnanti, ciuitatem Bucephalam equi
<
lb
/>
nomine condidit: tantum rex maximus, vel
<
lb
/>
illius meritis tribuit, vel quantum in equo
<
lb
/>
Principi repoſitum ſit, intelligere ſe oſten
<
lb
/>
dit. </
s
>
<
s
id
="
s.008880
">Alter vnguibus humanis, qui C. </
s
>
<
s
id
="
s.008881
">Iulij Cæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1247
"/>
<
lb
/>
ſaris cum eſſet, orbis imperium illi porten
<
lb
/>
dit. </
s
>
<
s
id
="
s.008882
">Neque tamen vngulas cum digitis ha
<
lb
/>
buiſſe credendum eſt, nam ſeſſorem ferre ne
<
lb
/>
quiuiſſet: ſed vt de elephante dictum eſt,
<
lb
/>
diſcrimina in vngula abſque diuiſione ſub
<
lb
/>
digitorum imagine fuerunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008883
">Bucephalus ne
<
lb
/>
minem admittebat tergo, præter vnum Ale
<
lb
/>
xandrum, non tam ferocitate quàm ambi
<
lb
/>
tione, quæ illi equo inerat: vnde ambitioſiſ
<
lb
/>
ſimo Regi chariſſimus fuit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008884
">
<
margin.target
id
="
marg1246
"/>
Bucephalus
<
lb
/>
Alexandri
<
lb
/>
Magni
<
lb
/>
equus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008885
">
<
margin.target
id
="
marg1247
"/>
Equus C.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008886
">Cæſaris Di
<
lb
/>
ctatoris.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008887
">Cùm igitur equus offertur primum illius
<
lb
/>
caput, quod paruum eſſe debet, inſpicito, at
<
lb
/>
que decorum, erectum, oculis viuacibus at
<
lb
/>
que vitio omni carentibus, auribus paruis,
<
lb
/>
rectíſque, collo breui, amplo, coma decora,
<
lb
/>
pectore lato, parte anteriore ſublimore pa
<
lb
/>
rum, tergo rectè rigente, in quo nulla ſint
<
lb
/>
cicatricum veſtigia, latiore ſpina, iliis ro
<
lb
/>
tundis, lumbis plenis, cauda pulchra, cruri
<
lb
/>
bus rectis, miniméque dum incedit, aut intus
<
lb
/>
ſe collidentibus, aut extrà deflexis, iuncturis
<
lb
/>
firmis breuibúſque, pede lato & vngula craſ
<
lb
/>
ſiore. </
s
>
<
s
id
="
s.008888
">Inde inſpice dentes, vt ætatem agnoſ
<
lb
/>
cas, & guttur comprime: nam ſi anhelitu
<
lb
/>
ſit haud integro, moleſtè feret. </
s
>
<
s
id
="
s.008889
">Trahe poſt
<
lb
/>
modum caudam, ſi cedit, eſt imbecillis: inde
<
lb
/>
iuncturas ſingulas, maximè iuxta pedes,
<
lb
/>
comprime, & paululum inuerte: ſi dolet
<
lb
/>
quieſcere non vult, & morbum patitur anti
<
lb
/>
quum. </
s
>
<
s
id
="
s.008890
">Colorem etiam conſidera, optimus
<
lb
/>
enim eſt qui ſplendet: quoniam generoſio
<
lb
/>
rem & bene curatum equum ſignificat. </
s
>
<
s
id
="
s.008891
">Inter
<
lb
/>
cæteros præſtat muſtelinus obſcurus, quem
<
lb
/>
materna lingua baium vocant. </
s
>
<
s
id
="
s.008892
">Pòſt aſcende,
<
lb
/>
& videbis ſi ſeſſorem refugiat, ſi ſinuetur
<
lb
/>
dorſum: hæc enim male valde. </
s
>
<
s
id
="
s.008893
">Inde circum
<
lb
/>
uerte ad vtranque partem, intelligéſque an
<
lb
/>
verſatilis. </
s
>
<
s
id
="
s.008894
">Fac vt eat, agnoſces ſuauitatem
<
lb
/>
greſſus, & celeritatem,
<
expan
abbr
="
genúſq;
">genúſque</
expan
>
eundi. </
s
>
<
s
id
="
s.008895
">Expe
<
lb
/>
riare
<
expan
abbr
="
cursũ
">cursum</
expan
>
: cùm retinetur quàm pareat fræ
<
lb
/>
no & habenis: currendo,
<
expan
abbr
="
quãtum
">quantum</
expan
>
calcaribus:
<
lb
/>
ſimul etiam intelliges quàm ſit leuis, quàm
<
lb
/>
velox: quàm tutus,
<
expan
abbr
="
quámq;
">quámque</
expan
>
ſpiritu graui, aut
<
lb
/>
facili. </
s
>
<
s
id
="
s.008896
">Deinde ad aquas deducito, agnoſces
<
lb
/>
an ſe vltrò in aquam iactet. </
s
>
<
s
id
="
s.008897
">Permitte bibere,
<
lb
/>
ſi totas nares præteros mergit, maximè poſt
<
lb
/>
curſum, ſanus eſt pectore atque ſpiritu. </
s
>
<
s
id
="
s.008898
">Illum
<
lb
/>
etiam iuxta rotas quæ circumuertuntur de
<
lb
/>
ducito: ſi ægrè accedit, pauidus eſt: ſi accede
<
lb
/>
re non vult, omninò obſtinatus. </
s
>
<
s
id
="
s.008899
">Hunc mater
<
lb
/>
na lingua reſtium vocant. </
s
>
<
s
id
="
s.008900
">Inde offer cibum, ſi
<
lb
/>
alacriter edit, bonum: ſi ſegniter, vel iners eſt
<
lb
/>
vel guloſus. </
s
>
<
s
id
="
s.008901
">Interim oblata auena ſi calcitro
<
lb
/>
ſus eſt, aut mordax, tunc maximè dignoſci
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.008902
">Abſumpta auena ſi recumbit ſegnis eſt,
<
lb
/>
nec ad labores promptus: generoſus enim
<
lb
/>
equus, niſi magno ex labore non decum
<
lb
/>
bit. </
s
>
<
s
id
="
s.008903
">Dum verò inſtructus eſt fræno, habenis, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>