1hæc fortaſſis magis ad eam partem parietis quæ cruſtatem di
citur quam ad perpetuos parietes tollendos pertinet. Cæterum
omnes ita diſtribuentur copiæ: ut nihil inceptum niſi ex ar
tis et conſilii deſtinatione: nihil adactum niſi ex incepti ra
tionibus: nihil pro abſoluto relictum quod ipſum non ſit ſum
ma diligentia curaque elaboratum atque perfinitum. Sed pri
marium parietis tectique ornamentum præſertim teſtudinati
erit: ipſa cruſtatio / colum nationem ſemper excipio. Ea qui
dem erit multiplex: albaria pura: albaria inſignita: picto
ria contabulata / ſectilis uitrea et quæ ex his partibus con
ſtet mixta. De his nobis dicendum quæ ſint et quæ fiant. Sed
quoniam maximorum lapidum mouendorum mentio habi
ta eſt: locus hic admonet: ut prius reſeramus quo pacto tan
te moles trahantur: atque difficillimis locis imponantur.
Refert Plutarchus Archimedem apud ſyracuſas per medium
forum traxiſſe onuſtam onerariam nauim quaſi iumentum
loro et manu. Mathemathicum ingenium. At nos tantum
quæ uſibus commodentur proſequemur: poſtremo etiam non
nihil explicabimus: ex quo docta et acuta ingenia rem hanc
haud obſcure ex ſe percipere poſſint. Ex Plinio ſic compe
rio obeliſcum deuectum thebas a focis foſſa ex nihilo produ
cta / ſubmiſſis lapidi nauibus plenis laterculo: moxque exina
nitis / ut conuehendi lapidis onus ſuſceptum leuarent. Ex Amia
no marcellino hiſtorico ſic comperio. Conuectum ex nilo
obeliſcum naui remigum trecentorum impoſitum uolgiis
et tractum a tertio urbis lapide porta hoſtienſi in circum ma
ximum. In eoque erigendo multa hominum milia laboraſſe:
toto circo referto machinis altiſſimarum trabium et uaſtiſſimo
rum funium. Ex Vitruuio legimus Creſiphonem patrem et Me
chagenem filium columnas et epiſtilia duxiſſe epheſum a chylin
dris commento ſumpto quo aream ueteres complanare iubeant. Affi
xit enim et firmauit plumbo ſingulis extremis capitibus lapi
dum ſingulos acus ferreos porrectos: qui quidem pro axe rotarum
extarent: rotaſque hinc atque hinc axibus iſtiuſmodi adegit
citur quam ad perpetuos parietes tollendos pertinet. Cæterum
omnes ita diſtribuentur copiæ: ut nihil inceptum niſi ex ar
tis et conſilii deſtinatione: nihil adactum niſi ex incepti ra
tionibus: nihil pro abſoluto relictum quod ipſum non ſit ſum
ma diligentia curaque elaboratum atque perfinitum. Sed pri
marium parietis tectique ornamentum præſertim teſtudinati
erit: ipſa cruſtatio / colum nationem ſemper excipio. Ea qui
dem erit multiplex: albaria pura: albaria inſignita: picto
ria contabulata / ſectilis uitrea et quæ ex his partibus con
ſtet mixta. De his nobis dicendum quæ ſint et quæ fiant. Sed
quoniam maximorum lapidum mouendorum mentio habi
ta eſt: locus hic admonet: ut prius reſeramus quo pacto tan
te moles trahantur: atque difficillimis locis imponantur.
Refert Plutarchus Archimedem apud ſyracuſas per medium
forum traxiſſe onuſtam onerariam nauim quaſi iumentum
loro et manu. Mathemathicum ingenium. At nos tantum
quæ uſibus commodentur proſequemur: poſtremo etiam non
nihil explicabimus: ex quo docta et acuta ingenia rem hanc
haud obſcure ex ſe percipere poſſint. Ex Plinio ſic compe
rio obeliſcum deuectum thebas a focis foſſa ex nihilo produ
cta / ſubmiſſis lapidi nauibus plenis laterculo: moxque exina
nitis / ut conuehendi lapidis onus ſuſceptum leuarent. Ex Amia
no marcellino hiſtorico ſic comperio. Conuectum ex nilo
obeliſcum naui remigum trecentorum impoſitum uolgiis
et tractum a tertio urbis lapide porta hoſtienſi in circum ma
ximum. In eoque erigendo multa hominum milia laboraſſe:
toto circo referto machinis altiſſimarum trabium et uaſtiſſimo
rum funium. Ex Vitruuio legimus Creſiphonem patrem et Me
chagenem filium columnas et epiſtilia duxiſſe epheſum a chylin
dris commento ſumpto quo aream ueteres complanare iubeant. Affi
xit enim et firmauit plumbo ſingulis extremis capitibus lapi
dum ſingulos acus ferreos porrectos: qui quidem pro axe rotarum
extarent: rotaſque hinc atque hinc axibus iſtiuſmodi adegit