197191LIBER VIII.
motu cietur.
Ad id, quod mouetur ab eo, quod motu quidem
cietur, mouetur autẽ iam ab eo, quod eſt immobile, quoniam
aliter ad res, atque aliter ſeſe babet, non eiuſdem erit cauſa
motus, ſed quoniam cõtrarijs in locis eſt, atq; formis, con-
trario modo quanq; cæterarum rerum motu diſponet, atq;
interdum quieſcentem, interdum ſubeuntem motum, præ-
bebit. Perſpicuum igitur iam euaſit ex biſce, quæ diximus,
& id quo initio dubitabamus, cur´ nam non uniuerſa aut
quieſcunt, aut mouentur, aut alia ſemper mouentur, alia
ſemper quieſcunt, ſed quædam interdũ mouentur, interdum
quieſcunt. Huius enim cauſa ultro ſeſe offerre uidetur:
quædam enim ab immobili ſempiterno mouentur, quocirca
ſemper mouentur, quædam ab eo quod mouetur, atque mu-
tatur: quare & ipſa mutentur, neceſſe eſt. Id autem quod
eſt immobile, cùm ſimpliciter, eodemq́; modo, ac in eodem
ſemper permaneat, uno motu, ſimpliciq́; mouebit.
cietur, mouetur autẽ iam ab eo, quod eſt immobile, quoniam
aliter ad res, atque aliter ſeſe babet, non eiuſdem erit cauſa
motus, ſed quoniam cõtrarijs in locis eſt, atq; formis, con-
trario modo quanq; cæterarum rerum motu diſponet, atq;
interdum quieſcentem, interdum ſubeuntem motum, præ-
bebit. Perſpicuum igitur iam euaſit ex biſce, quæ diximus,
& id quo initio dubitabamus, cur´ nam non uniuerſa aut
quieſcunt, aut mouentur, aut alia ſemper mouentur, alia
ſemper quieſcunt, ſed quædam interdũ mouentur, interdum
quieſcunt. Huius enim cauſa ultro ſeſe offerre uidetur:
quædam enim ab immobili ſempiterno mouentur, quocirca
ſemper mouentur, quædam ab eo quod mouetur, atque mu-
tatur: quare & ipſa mutentur, neceſſe eſt. Id autem quod
eſt immobile, cùm ſimpliciter, eodemq́; modo, ac in eodem
ſemper permaneat, uno motu, ſimpliciq́; mouebit.
Quòd latio ſit primus motus. CAP. VII.
_AT_ qui ſi principium etiã aliud conſiderationis feceri
11Declarauit Ā-
riſtot, primum
mouẽs eſſe im-
mobile, & pri-
mũ motũ eſſe
perpetuum: hic
incipit declara
re, quis ſit pri-
mus motus, &
quale ſit primũ
mouens. mus, de biſce magis patebit: eſt enim conſiderandum,
ſi poßit continuus motus eſſe, nec´ne, & ſi poßit,
quiſnam bic ſit, & quiſnã motuũ primus ſit: etenim ſi mo-
tum quidem ſemper eſſe neceſſe eſt, primus autem bic, atq;
continuus eſt, patet id quod primum mouet, boc ſanè motu
mouere, quem unum, & eundem, & cõtinuum, ac primum
eſſe neceſſe eſt. Cùm itaque tres ſint motus in magnitudi-
ne, in affectu, atq; in loco, quem quidem lationem conſueui-
mus appellare, bunc primum motuum eſſe neceſſe ejt: fieri
nanque non poteſt, ut accretio ſit, niſi alteratio antecedat:
etenim id quod incrementa ſuſcipit, tum ſimili, tum dißimili
creſcit. Contrarium nanq; , contrarij nutrimentum
11Declarauit Ā-
riſtot, primum
mouẽs eſſe im-
mobile, & pri-
mũ motũ eſſe
perpetuum: hic
incipit declara
re, quis ſit pri-
mus motus, &
quale ſit primũ
mouens. mus, de biſce magis patebit: eſt enim conſiderandum,
ſi poßit continuus motus eſſe, nec´ne, & ſi poßit,
quiſnam bic ſit, & quiſnã motuũ primus ſit: etenim ſi mo-
tum quidem ſemper eſſe neceſſe eſt, primus autem bic, atq;
continuus eſt, patet id quod primum mouet, boc ſanè motu
mouere, quem unum, & eundem, & cõtinuum, ac primum
eſſe neceſſe eſt. Cùm itaque tres ſint motus in magnitudi-
ne, in affectu, atq; in loco, quem quidem lationem conſueui-
mus appellare, bunc primum motuum eſſe neceſſe ejt: fieri
nanque non poteſt, ut accretio ſit, niſi alteratio antecedat:
etenim id quod incrementa ſuſcipit, tum ſimili, tum dißimili
creſcit. Contrarium nanq; , contrarij nutrimentum